Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Öncesi Eğitim Programındaki Etkinliklere Yönelik Öz-Yeterlik İnançlarının İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 30 Sayı: 1, 43 - 71, 23.06.2017

Fatma Koç Ramazan Sak

https://doi.org/10.19171/uefad.323381

Cited By: 7

Öz

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki etkinliklere yönelik öz-yeterlik inançlarının incelenmesidir. Tarama modelinin kullanıldığı bu çalışmanın katılımcıları, seçkisiz örneklem yöntemiyle belirlenen 683 okul öncesi öğretmenidir. Çalışmada veri toplama aracı olarak “Okul Öncesi Eğitim Programındaki Etkinliklere Yönelik Öğretmen Öz-Yeterlik İnanç Ölçeği” kullanılmıştır. Değişkenler arasında fark olup olmadığını belirlemek için Mann Whitney U Testi ve Kruskal Wallis H testleri uygulanmıştır. Analizler sonucunda okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki etkinliklere ilişkin öz-yeterlik inançlarının; cinsiyetlerine göre Türkçe, sanat, oyun ve müzik etkinliklerinde anlamlı farklılık gösterdiği, yaşlarına göre Türkçe, sanat, oyun, matematik, drama, okuma-yazma, fen, hareket ve gezi etkinliklerinde anlamlı farklılık gösterdiği, mesleki deneyimlerine göre Türkçe, sanat, oyun, müzik, matematik, okuma-yazma, fen ve gezi etkinliklerinde anlamlı farklılık gösterdiği, öğrenim düzeylerine göre gezi etkinliğinde anlamlı farklılık gösterdiği ve programla ilgili çalışmalara katılma durumlarına göre ise matematik ve gezi etkinliklerinde anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Etkinlikler, Program, Okul öncesi öğretmeni, Öz-yeterlik

Examination of Preschool Teachers’ Self-Efficacy Beliefs Related to Activities in Preschool Education Program

Öz

The aim of this study is to examine self-efficacy beliefs of preschool teachers about the activities in preschool curriculum. Participants of this study are 683 preschool teachers determined through random sampling method. “The Scale of Self-Efficacy Beliefs toward Activities in Preschool Curriculum” has been used as data collection tool. At the end of the analysis, it has been found that there were significant differences in preschool teachers’ self-efficacy beliefs towards Turkish language, art, play and music activities based on their gender, and in their self-efficacy beliefs towards Turkish language, art, play, mathematics, drama, reading and writing, science, movement and field trips activities based on their age. Also, there were significant differences in teachers’ self-efficacy beliefs related to Turkish language, art, play, music, mathematics, reading and writing, science, and field trips activities based on their teaching experiences. There were significant differences in teachers’ self-efficacy beliefs about field trips based on their educational background. Lastly, there were significant differences in teachers’ self-efficacy beliefs about mathematics and field trips activities based on if teachers participated in workshops related to the program.

Anahtar Kelimeler

Activities, Program, Preschool teachers, Self-efficacy

Kaynakça

• Aksu, H, H. (2008). Öğretmen adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlilik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 161-170.
• Alabay, E. (2006). İlköğretim okul öncesi öğretmen adaylarının fen ile ilgili öz yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi. Yedi Tepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 30-40.
• Baezat, S., Aflakifard, H., and Shahidi, N. (2014). On the relationship between knowledge management and teachers’ self- efficacy (Case study: Shiraz Pre-School Centers). International Research Journal of Applied and Basic Sciences, 8(10), 1776-1781.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
• Bay, D. N., ve Alisinanoğlu, F. (2012). Ana sınıfı öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına ilişkin yeterlilik algılarının belirlenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 1-14.
• Billheimer, B. C. (2006). Perceived teacher self-efficacy in early childhood settings: differences between early childhood and elementary education candidates. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, East Tennessee State University, Tennessee, Amerika Birleşik Devletleri.
• Bullock, A., Coplan, R. J., and Bosacki, S. (2015). Exploring links between early childhood educators’ psychological characteristics and classroom management self-efficacy beliefs. Canadian Journal of Behavioural Science/Revue Canadienne Des Sciences Du Comportement, 47(2), 175-183.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak-Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cohen, L., Manion, L., and Morrison, K. (2011). Research methods in education. (7thed). New York: Routledge. Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4th ed.). Thousand Oaks: Sage Publications.
• Çetingöz, D. (2012). Okul öncesi öğretmen adaylarının yaratıcı drama yöntemini uygulamaya yönelik öz-yeterlilikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 131-142.
• Çobanoğlu, R. (2011). Okul öncesi eğitimde eğitim programı uygulamasının yordayıcıları olarak öğretmen özyeterlik ve öğretmenlik inançları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Demirtaş, H., Cömert, M., ve Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Eğitim Dergisi, 36, 159.
• Denzine, G. M., Cooney, J. B., and McKenzie, R. (2005). Confirmatory factor analysis of the Teacher Efficacy Scale for prospective teachers. British Journal of Educational Psychology, 75, 689–708.
• Driscoll, M. P. (2012). Öğrenme ve motivasyon, (Çev. Ö. F. Tutkun, S. Okay ve E. Şahin). Öğretim süreçleri ve öğrenme psikolojisi içinde (s. 351-362). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ekinci-Vural, D., ve Hamurcu, H. (2008). Okul öncesi öğretmen adaylarının fen öğretimi dersine yönelik öz-yeterlik inançları ve görüşleri. İlköğretim Online, 7(2), 456-467.
• Essa, E. L. (2013). Introduction to early childhood education. Belmont: Wadsworth Publishing.
• Gömleksiz, M. N., ve Serhatlıoğlu, B. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlik inançlarına ilişkin görüşleri. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(7), 201-221.
• Fraenkel, J. R., and Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education (6thed.). McGraw-Hill, Inc.
• Guo, Y., Justice, L. M., Brook-Sawyer, V., and Tompkins, J. (2011). Exploring factors related to preschool teachers’ self-efficacy. Teaching and Teacher Education, 27, 961-968.
• Guo, Y., Piasta, S. B., Justice, L. M., and Kaderavek, J. N. (2010). Relations among preschool teachers' self-efficacy, classroom quality, and children's language and literacy gains. Teaching and Teacher Education, 26, 1094-1103.
• Henson, R. K. (2001, Ocak). Teacher self-efficacy: Substantive implications and measurement dilemmas. Sözel bildiri. The annual meeting of the Educational Research Exchange, College Station, Texas.
• Kadim, M. (2012). Okul öncesi öğretmenlerin oyun öğretimine ilişkin öz-yeterliklerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Kesgin, E. (2006). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin öz- yeterlilik düzeyleri ile problem çözme yaklaşımlarını kullanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Denizli ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Kesicioğlu, O. S., ve Güven, G. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının öz yeterlik düzeyleri ile problem çözme, empati ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 1371-1383.
• Kim, Y. H., and Kim, Y. E. (2010). Korean early childhood educators’ multi-dimensional teacher self-efficacy and ECE center climate and depression severity in teachers as contributing factors. Teaching and Teacher Education, 26(5), 1117-1123.
• Koç, F., Sak, R., ve Kayri, M. (2015). Okul öncesi eğitim programındaki etkinliklere yönelik öz-yeterlik inanç ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik analizi. İlköğretim Online, 14(4), 1416-1427.
• Komlodi, C. (2007). Perceived self-efficacy of preschool teachers in early reading instruction. Yayımlanmamış doktora tezi, Northern Arizona University, Arizona, Amerika Birleşik Devletleri.
• Koşar, S. (2015). Öğretmen profesyonelizminin yordayıcıları olarak okul müdürüne güven ve öz yeterlik. Eğitim ve Bilim, 181(40), 255-270.
• Kotaman, H. (2010). Turkish early childhood educators’ sense of teacher efficacy. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 8(2), 603-616.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• MEB (Milli Eğitim İstatistikleri). (2015). Milli eğitim istatistikleri 2013/2014. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Yayını.
• Medina, N. T. (2013). What is the relationship between early childhood teachers’ training on the development of their teaching self-efficacy? Yayınlanmamış doktora tezi, University of Southern California, Los Angeles, Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri.
• Morrison, G. (2012). Early childhood education today. Boston: Pearson.
• Ornstein, A. C., and Hunkins, F. P. (2014). Programın psikolojik temelleri, (Çev. A. Arı). Eğitim programı temeller, ilkeler ve sorunlar içinde (s. 145-156). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Özbey, S., ve Alisinanoğlu, F. (2009). Okul öncesi kurumlarda görev yapan öğretmenlerinin fen etkinliğine ilişkin yeterliliklerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1). 1-18.
• Özmenteş, S. (2011, April). Müzik öğretimine yönelik özyeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications (ICONTE), Antalya-Türkiye.
• Pendergast, D., Garvis, S., and Keogh, J. (2011). Pre-service student-teacher self-efficacy beliefs: An insight into the making of teachers. Australian Journal of Teacher Education, 36(12), 46-58.
• Schultz, D. P., and Schultz, S. E. (2007). Davranışçılık: Kuruluştan sonra, Y. Aslay (Çev.). Modern psikoloji tarihi içinde (s. 503-514). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Senemoğlu, N. (2013). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kavramdan uygulamaya. Ankara: Yargı Yayıncılık.
• Şahin-Sak, İ. T. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının sınıf yönetimi ile ilgili öz-yeterlik inançları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 101-120.
• Şeker P. T., ve Alisinanoğlu, F. (2015). Self-efficacy scale of preschool teachers towards mathematics education in preschool period. Creative Education, 6, 204-210.
• Şenol-Ulu, F. B. (2012). Okul öncesi öğretmen adayları ile okul öncesi öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Taşdemir, M. (2013). Öğretimin planlanması, B. Duman (Ed.). Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (s. 109-142). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tepe, D., ve Demir, K. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlik inançları ölçeği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(12). 137-158.
• Tschannen-Moran, M., and Woolfolk Hoy, A. (2002, April). The Influence of Resources and Support on Teachers’ Efficacy Beliefs. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, New Orleans, LA.
• Tschannen-Moran, M., and Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805.
• Uysal, İ., ve Kösemen, S. (2013). Öğretmen adaylarının genel öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 217-226.
• Walan, S., and Chang-Rundgren, S. N. (2014). Investigating preschool and primary school teachers’ self-efficacy and needs in teaching science: A pilot study. CEPS Journal, 4(1), 51-67.
• Watters, J. J., and Ginns, I. S. (1995). Origins of and changes in preservice teachers science teaching efficacy. The Annual Meeting of the National Association for Research in Science Teaching, San Francisco, CA.
• Zembat, R. (2007). Okul öncesi eğitimde nitelik. A. Oktay ve Ö. Polat Unutkan (Ed.) Okul öncesi eğitimde güncel konular içinde (s. 25-44). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.