Investigation of the Relationship Between Multiple Intelligence Areas and Creativity Levels of Preschool Teacher Candidates

Yıl 2023, Cilt: 36 Sayı: 2, 417 - 452, 30.08.2023

Merve Şen Bayındır , Elvan Şahin Zeteroğlu

https://doi.org/10.19171/uefad.1193281

Cited By: 1

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between creativity and multiple intelligence areas of preschool undergraduate students studying at the education faculty of a state university in the Marmara region, according to different variables. In the 2020-2021 academic year, all pre-school teacher candidates formed the universe of the study. With the full count method, 489 pre-school teacher candidates were reached. In the study, the participants were given a scale called "How Creative Are You?" adapted to our language by Çoban (1999), Multiple Intelligence Inventory prepared by Saban (2001), and a personal information form. Quantitative data obtained were concluded with SSPS. As a result of the research, a positive and significant relationship was found between the multiple intelligence types and creativity scores of preschool undergraduate students. It was concluded that the type of instruction and the activities they participated in were effective on the creativity and multiple intelligence scores of preschool undergraduate students. The effect of pre-service teachers' interest in arts and sports activities on multiple intelligence and creativity scores is high.

Anahtar Kelimeler

Multiple Intelligences, Preschool, Creativity

Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çoklu Zeka Alanları ve Yaratıcılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, Marmara bölgesindeki bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde eğitim gören okul öncesi lisans öğrencilerinin farklı değişkenlere göre yaratıcılıkları ve çoklu zekâ alanları arasındaki ilişkiyi incelemektir. 2020-2021 Eğitim öğretim yılında, öğrenim gören tüm okul öncesi öğretmen adayları çalışmanın evrenini oluşturmuştur. Tam sayım yöntemi ile 489 okul öncesi öğretmen adayına ulaşılmıştır. Araştırmada katılımcılara Çoban (1999) tarafından dilimize uygun hâle getirilen “Ne Kadar Yaratıcısınız?” (How Creative Are You?) adlı ölçek, Saban'ın (2001) hazırladığı Çoklu Zekâ Envanteri ve Kişisel Bilgi Formu verilmiştir. Elde edilen nicel veriler SPSS ile çözümlenmiştir. Araştırma neticesinde okul öncesi lisans öğrencilerinin çoklu zekâ türleri ve yaratıcılık puanları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Okul öncesi lisans öğrencilerinin yaratıcılık ve çoklu zekâ alan puanlarına öğretim türünün, yer aldıkları aktivitelerin etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Öğretmen adaylarının sanat ve spor aktiviteleri ile ilgili olma durumunun çoklu zekâ ve yaratıcılık puanlarına etkisi yüksektir.

Anahtar Kelimeler

Çoklu zekâ, Okul öncesi, Okul öncesi aday öğretmeni, Yaratıcılık

Kaynakça

• Adıgüzel, Ö. (2019). Eğitimde yaratıcı drama (2. Baskı). YKY Yayıncılık.
• Akay, H. (2006). Problem kurma yaklaşımı ile yapılan matematik öğretiminin öğrencilerin akademik başarısı, problem çözme becerisi ve yaratıcılığı üzerindeki etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ankara Gazi Üniversitesi.
• Alkan, Ş. (2021). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yaşam becerileri eğitimi süresince yaratıcı düşünme becerisini mesleki açıdan kullanma durumlarının incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Trabzon Üniversitesi.
• An, S., Caprora, M., & Ma, T. (2011). Öğretmen adaylarının müzik yoluyla matematiği öğretme ve öğrenmeye ilişkin inanç ve tutumları: bir müdahale çalışması. Okul Bilimi ve Matematik, 111(5), 236-348.
• Aral, N. (1999). Sanat eğitimi yaratıcılık etkileşimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 11-17.
• Argun, Y. (2004). Okul öncesi dönemde yaratıcılık ve eğitimi (2.Baskı). Anı Yayıncılık.
• Ayaydın, A. (2015). Çoklu zeka tabanlı görsel sanatlar eğitimi (2.Baskı) . Nobel Yayıncılık.
• Ayeş, Ü. (2013). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretmen adaylarının yaratıcılığa yönelik görüşleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Balay, R. (2004). Küreselleşme, bilgi yetiştirme ve eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 61-82.
• Bayhan, P. & Çalışandemir, F. (2011). Ana sınıfı çocuklarının çoklu zekâ alanlarının gelişimine deney yöntemiyle verilen eğitimin etkisinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(21), 180–207. https://doi.org/10.19171/uefad.1193281
• Birişçi, S. & Karal, H. (2011). Öğretmen adaylarının bilgisayar destekli ortamda materyal tasarlarken işbirlikli çalışmalarının yaratıcı düşünme becerilerine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 203-219.
• Buyurgan, S. & Buyurgan, U. (2020). Sanat eğitimi ve öğretimi (7.Basım). Pegem Yayıncılık.
• Bümen, N. (2002). Okulda çoklu zekâ kuramı (1.Baskı). Pegem Yayıncılık.
• Büyükşalvarcı, A. & Gündoğan, H. (2018). Duygusal zekâ ve yaratıcılık arasındaki ilişkiler: üniversite öğrencileri üzerine bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(61), 782-792. https://doi.org/10.17719/jisr.2018.2971
• Ceylan, A. & Savi, F. Z. (2003). Örgütsel yaratıcılığı etkileyen faktörler üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 29, 151-175.
• Chhikara, S. & Kaur, G. (2017). Genç ergenlerde (12-14 yaş) çoklu zekânın değerlendirilmesi. İnsan Ekolojisi Dergisi, 23, 7-11.
• Çakar Biliç, N. (2021). Geleneksel eğitim anlayışının Üç İdiot filmi üzerinden eleştirel bir analiz. Kültür Araştırmaları Dergisi, 8, 76-95. https://doi.org/10.46250/kulturder.840959
• Çakır, K. (2019). Görsel sanatlar dersinde, çoklu zekâ kuramının sanatta yaratıcılığa etkisi konusunda öğretmen görüşleri (Yayın No.564828) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Çoban, S. (1999). Yöneticilerin yaratıcılık düzeyleri ile liderlik tarzları arasındaki ilişki (Yayın No.92530) [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Çoban, Ç. & İnan H. Z. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin yaratıcılık düzeylerinin incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 24(83), 137-139. https://doi.org/10.17753/Ekev1600
• Dağlıoğlu, H. E. (2012). Yaratıcılık zeka gücü ve zeka ilişkisi. E. Çelebi Öncü (Ed.), Erken çocukluk döneminde yaratıcılık ve geliştirilmesi (ss. 48-81). Pegem Yayıncılık.
• Derbentoğlu, P. B. (2019). Spor yapan ve yapmayan öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme becerilerinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
• Dikici, A. (2006). Sanat eğitimi ve öğrencilerin yaratıcılık düzeyleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 31(139), 3-9.
• Dikici, A. (2011). Yaratıcılığın örtük kuramları: Yaratıcılık hakkında ne düşünüyorsunuz ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(1), 589-604.
• Erişmiş, E. (2012). Üniversite öğrencilerinin bedensel ve sosyal çoklu zekâ puanlarında sporun etkisi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 3(2), 23-29.
• Ferik, A. O. (2022). Spor yapan ve yapmayan lise öğrencilerinin akademik başarıları ile çoklu zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayın No.727157) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Gardner. H. (2017). Zihin çerçeveleri (3.Baskı). Alfa Yayıncılık.
• Gülel, G. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Denizli Pamukkale Üniversitesi.
• Güngör, İ. (2007). Anadolu lisesi öğrencilerinin yaratıcı düşünme düzeylerinin yaratıcı düşünme kişisel uyum, sosyal uyum, genel yetenek ve akademik başarı ile ilişkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Gürhan, B. (2017). Güzel sanatlar alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin yaratıcılıklarının psikopatolojileri ve kişilik özellikleri üzerindeki etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Işık Üniversitesi.
• Güven, Y. & Doğanay-Koç, E. (2020). Okul öncesi dönemdeki çocukların yaratıcılık düzeyleri ile benlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(20), 1397-1406. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.20xx.xx.xxxxx-xxxxxx
• İkiz, E. & Totan, T.(2012).Üniversite öğrencilerinde öz-duyarlık ve duygusal zekânın incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(14), 51-71.
• İşler, A. Ş. & Bilgin, A. (2002). Eğitim Fakültesi sınıf öğretmenliği adaylarının yaratıcılık hakkındaki düşünceleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(15), 133-152.
• Jafri, M. H. & Dem, C. , Choden, S. (2016). Emotional ıntelligence and employee creativity: moderating role of proactive personality and organizational climate. Business Perspectives and Research, 4(1), 54-66. https://doi.org/10.1177/2278533715605435
• Kara, Ş. & Şençicek, S. (2015). Yaratıcı çocuk geliştirmede problemler ve çözüm önerileri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 90-97.
• Karamanlıoğlu, A.U., Şenkul, G. & Sığrı, Ü (2020). Çatışma yönetiminde duygusal zekânın rolü: Akademisyenler üzerine bir araştırma. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 30(1), 111-139.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (21. Basım). Nobel Yayınları.
• Kaya Baba, H. (2015). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin bedensel kinestetik zekası ile akademik başarılarının incelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1), 66-74.
• Kızıl, Ş. (2014). Öğretmenlerin duygusal zekâları ile örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişki (Balıkesir ili örneği) (Yayın No.358489) [Yüksek lisans tezi, Okan Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Konak, A. (2008). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin sanatsal yaratıcılık düzeyleri (Yayın No.226453) [Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Koura, A. A. & Al-Hebaishi, S. M. (2014). The relationship between multiple intelligences, self-efficacy and academic achievement of Saudi gifted and regular intermediate students. Educational Research International, 3(1), 48-70.
• Kural, E. (2020). Çoklu Zekâ Kuramına dayalı fen öğretiminin akademik başarıya ve derse yönelik tutuma etkisi: Bir meta-analiz çalışması (Yayın No.606479) [Yüksek lisans tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Kurnaz, A. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin yaratıcılık düzeyleri ve demokratik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Yayın No.292882) [Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Kuru Turaşlı N. (2012). Yaratıcılıkta temel kavramlar ve yaratıcılığın doğasını anlamak. E. Çelebi Öncü (Ed.), Erken çocukluk döneminde yaratıcılık ve geliştirilmesi (6. Baskı. ss. 1-15). Pegem Akademi.
• Mercin, L. ve Alakuş, A. O. (2007). Birey ve toplum için sanat eğitiminin gerekliliği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9,14-20.
• Musah, I. M. (2021). Gana’daki sınıflarda çoklu zeka teorisinin uygulanması (Yayın No.637102) [Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Mraz, W. & Runco, M. (1992). Scoring divergent thinking tests useing total ideıtonal output and acreativity index. Educational And Psychological Measurement, 52(1), 9-21. https://doi.org/10.1177/001316449205200126
• Oktay, A. (2004). Yaşamın sihirli yılları: okul öncesi dönem (4.Basım). Epsilon Yayıncılık.
• Oran, H. (2019). İlkokul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışları ile öğretmenlerin yaratıcılık düzeyleri arasındaki ilişki (Yayın No.617827) [Yüksek lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Özden, Y. (2008). Öğrenme ve öğretme (8.Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Özsoy, V. (2015). Görsel sanatlar eğitimi (3.Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Pehlivan, N. (2019). Sınıf öğretmenlerinin yaratıcılık düzeyleri ile yaratıcılığı destekleme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayın No.584361) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Polat, M. (2017). Sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile yaratıcılık düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi (Yayın No.457397) [Yüksek lisans tezi, Adıyaman Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Saban, A. (2013). Öğrenme ve öğretme süreci yeni teori ve yaklaşımlar (6.Baskı). Nobel Yayıncılık.
• Salehi, M. & Gerami, S. (2012). On the relationship between multiple intelligences and achievement among engineering students. English for Specific Purposes World, 35(12), 1-19.
• Sipahioğlu, O. (2020). Grafik tasarımda yaratıcılık olgusu ve yaratıcılığı etkileyen faktörlerin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Arel Üniversitesi.
• Sönmez, V. (2010). Program geliştirmede öğretmen el kitabı (12.Baskı). Anı yayıncılık.
• Şahin Zeteroğlu, E. (2014). Altı yaşındaki çocukların anne baba tutumları ile çoklu zekâ alanları ve grup içi etkinlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Tekin-Gürgen, E. & Bilen, S. (2005). Müzik alan derslerinin müzik öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme becerileri üzerindeki etkileri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 325-338.
• Tekin, M. (2008). Ortaöğretimde öğrenim gören öğrencilerden spor yapan ve yapmayanlar arasındaki yaratıcılık ve çoklu zekâ alanlarının araştırılması (Yayın No.219064) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Temizkalp, G. (2010). Öğretmen adaylarının yaratıcılık düzeyleri (Yayın No.263694) [Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Uçar, R. (2015). İlkokul müdürlerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmen motivasyon ve yaratıcılık düzeyleri arasındaki ilişki (Yayın No.446079) [Doktora tezi, Dicle Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Üstün Vural, D. (2011). Sanat yoluyla öğrenme ve yaratıcılık (2.Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Üstündağ, T. (2014). Yaratıcılığa yolculuk (4.Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Xu, X. and Liu, W. & Pang, W. (2019). Are emotionally ıntelligent people more creative? . A meta-analysis of the emotional ıntelligence – Creativity Link. Sustainability, 11(21), 1- 26. https://doi.org/10.3390/su11216123
• Yalçın, B. (2013). Yaratıcı ve yenilik odaklı kültürel stratejinin iş dünyası açısından önemi ve yaratıcı birey teorisi. Sosyal ve Beşerî Bilimleri Dergisi, 5(2), 11-24.
• Yalçın, M. M. (2021). Öğretimde yaratıcılık ölçeği: geçerlik-güvenirlik çalışması.Opus Issue Eğitim Bilimleri Özel Sayısı. 18, 5033- 5066. DOI: 10.26466/opus.954224
• Yaşar, Y. S. (2020). Merkezi ders planı ile öğretim yapan okullarda öğretmen yaratıcılığı (Yayın No.656278) [Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Yazıcı, T. & İzgi-Topalak, Ş. (2013). Yaratıcı düşüncenin müzik öğretiminde kullanılırlığının öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. JRET Dergisi, 2(4), 195-204. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/22.yazici.pdf
• Yenice, N. ve Aktamış, H. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının çoklu zekâ alanlarının demografik özelliklere göre incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(3), 86-99.
• Yenilmez, K. & Yolcu, B. (2007). Öğretmen davranışlarının yaratıcı düşünme becerilerinin gelişimine katkısı. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 95-105.
• Yökatlas. (2020). Bursa Uludağ üniversitesi eğitim fakültesi okul öncesi öğretmenliği YKS puanları. https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans.php?y=109710075
• Yüksel, S. (2009). The opinions of education faculty students about educational courses. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 42(1), 435-456. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001155
• Zeytun, S. (2010). Okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcılık ve problem çözme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Zhang, L. F. (2013). Conceptions of creativity among hong kong university students. Educational Psychology, 33(5), 521-539. https://doi.org/10.1080/01443410.2013.812615