Döviz Kurundaki Değişkenliğin Türkiye Dış Ticaretine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 213 - 232, 20.10.2021

Ali Acaravcı , Öznur Dağlı

https://doi.org/10.20979/ueyd.972981

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada 2002:Q1-2020:Q1 dönemi için döviz kuru değişkenliğinin Türkiye dış ticaretine etkisi, gecikmesi dağıtılmış otoregresif eşbütünleşme sınır testi yaklaşımı kullanılarak incelenmiştir. Eşbütünleşme sonuçlarına göre: i) reel ithalat, reel yurtiçi gelir, reel döviz kur ve reel döviz kuru değişkenliği arasında uzun dönemli bir ilişki bulunmaktadır. ii) Reel yurtiçi gelirdeki artışlar ile reel döviz kurundaki artışlar, kısa ve uzun dönemde reel ithalatı pozitif olarak etkilerken; reel döviz kuru değişkenliği, reel ithalatı negatif etkilemektedir. Bu sonuca göre, ithalatçılar kurlardaki ani değişikliği risk unsuru olarak değerlendirmekte ve risk içeren ekonomik piyasada karar almak istememektedirler.

Anahtar Kelimeler

Döviz Kuru Değişkenliği, İhracat, İthalat, ARDL

Destekleyen Kurum

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

19.YL.009

The Effects of Exchange Rate Volatility on Turkish Foreign Trade

Öz

This study explores the effects of real exchange rate volatility on Turkish foreign trade for 2002:Q1-2020:Q1 period by using the autoregressive distributed lag bounds test approach to cointegration. The cointegration analysis results follow as: i) there is no a cointegration relationship between real imports, real domestic income, real exchange rates and real exchange rate volatility. ii) Increases in gross domestic product and real exchange rate affects real import positively both in the short term and in the long term; on the other side an increase in real exchange rate volatility negatively affects Turkish imports. According to this result the investors evaluate the sudden change in exchange rates as a risk factor and their reluctance to make an investment decision in the risk-bearing economic market.

Anahtar Kelimeler

Real Exchange Rate Volatility, Export, Import, ARDL

Proje Numarası

19.YL.009

Kaynakça

• Acaravcı, A. ve Öztürk, İ. (2003). Döviz Kurundaki Değişkenliğin Türkiye İhracatı Üzerine Etkisi: Ampirik Bir Çalışma. Review of Social, Economic & Business Studies, 2, 197-206.
• Ağazade, S. (2017). Döviz Kuru Değişkenliğinin Türkiye’nin Euro Kullanan Ülkelere İhracatı Üzerindeki Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13-26.
• Akıl, H.İ. (2019). The Effects of the Exchange Rate Volatility on Turkish Exports: A Panel Data Analysis. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi. İstanbul.
• Aktaş, C. (2010). Türkiye’de Reel Döviz Kuru ile İhracat ve İthalat Arasındaki İlişkinin Var Tekniğiyle Analizi. ZKU Journal of Social Sciences, 6(11), 123–140.
• Bollerslev, T. (1986). Generalized Autoregressive Conditional Heteroscedasticity, Journal of Econometrics, 31, 307-327.
• Brown R.L., Durbin J. ve Evans J.M. (1975). Techniques for testing the consistency of regression relations over time, Journal of the Royal Statistical Society, 37, 149-192.
• Caporale, T. ve K. Dorodian, (1994). Exchange Rate Variability and the Flow of International Trade, Economics Letters, 46, 49-54.
• Cheong, C. (2004). Does The Risk of Exchange Rate Fluctuation Really Affect International Trade Flows Between Countries? Economics Bulletin, 6, 1−8.
• Clark, P. B. (1973). Uncertainty, Exchange Risk, and the Level of International Trade. Economic Inquiry, 11(3), 302-313.
• Coşkun, M. ve Taylan, S. A., (2009). Döviz Kurlarındaki Değişim İhracat ve İthalat Hacmini Etkiler mi? 1999-2007 Türkiye Örneği. The Journal of Accounting and Finance, 42, 157-168.
• Çelik, R. (2018). Döviz Kuru Volatilitesinin İhracat Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2017). Istanbul Journal of Economics, 68, 181-220.
• Çiftçi, N. (2014). Reel Döviz Kuru Oynaklığının Türkiye’nin Avrupa Birliğine İhracatı Üzerine Etkisi: AR(1)-GARCH (1,1) ve ARDL Tekniği İle Analiz. Sakarya İktisat Dergisi, 3, 72-112.
• Dickey, D.A. ve W.A. Fuller (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74, 427–431.
• Doğru, M. ve Uysal, B. (2013). Efektif Euro Kurundaki Belirsizliğin Euro Bölgesi İhracatına Etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27, 245-262.
• Engle, R.F. (1982) Autoregressive Conditional Heteroskedasticity with Estimates of the Variance of United Kingdom Inflation. Econometrica, 50, 987-1007.
• Engle, R. F., ve Granger, C. W. J. (1987). Co-Integration and error correction: Representation, estimation and testing. Econometrica,55, 251-276.
• Ertuğrul, H.M. ve Gür, H.T. (2012). Döviz Kuru Volatilitesi Modelleri: Türkiye Uygulaması. İktisat, İşletme ve Finans, 27, 53-77.
• Erdem, C. (2019). Türkiye’de Döviz Kuru Oynaklığının İhracat ve İthalat Üzerine Etkilerinin Bölgesel Bazda İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi. İstanbul.
• FRED (2020). St.Louis FED Economic Data. https://fred.stlouisfed.org/ (Erişim Tarihi: 19 Aralık 2020).
• Güven, G. (2010). Döviz Kuru Oynaklığının Modellenmesi ve Öngörülmesi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi. İstanbul.
• Hançer, S. ve Turan, T. (2019). Yükselen Piyasa Ekonomilerindeki Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi. Lisansüstü Araştırmalar Sempozyumu & Tanıtım Günleri 2019.
• Johansen, S. (1988) Statistical Analysis of Cointegrating Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231-254.
• Karakaş, G. (2015). Döviz Kuru Oynaklığının Türkiye’nin Tarımsal Dış Ticaretine Etkisi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi. Tokat.
• Kılıç, E. ve Yıldırım, K. (2015). Sektörel Reel Döviz Kuru Volatilitesinin Türk İmalat Sanayi İhracatı Üzerine Etkileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 13-25.
• Kızıltan, A. Ve Ciğerlioğlu, O. (2008). Türkiye’de Reel Döviz Kuru Değişmelerinin İhracat Ve İthalata Etkisi. Ekev Akademi Dergisi, 36, 423-444.
• Köse, N., Ay, A. ve Topallı, N. (2008). Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995–2008). Gazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10, 25-45.
• Kwiatkowski, D., Phillips, C.B., Schmidt, P. Ve Shin, Y. (1991). Testing the Null Hypothesis of Stationarity Against the Alternative of a Unit Root. Journal of Econometrics, 54, 159-178.
• Nelson, B.D. (1991). Conditional Heteroskedasticity in Asset Returns : A New Approach. Econometrica, 59, 347-370.
• Odabaşı, Y. (2011). Döviz Kuru Volatilitesinin İhracat Üzerindeki Etkisi Ve İleriye Dönük Volatilite Tahmini: Türkiye İçin Bir Uygulama. Yayınlanmış Doktora Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Kütahya.
• Özden, H.Ü. (2008). İMKB Bileşik 100 Endeksi Getiri Volatilitesinin Analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 339-350.
• Öztürk, I. ve Acaravcı, A. (2013). The long-run and causal analysis of energy, growth, openness and financial development on carbon emissions in Turkey. Energy Economics, 36(1), s.262-267.
• Pesaran, M.H., Shin, Y. Ve Smith, R.J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometries, 16, 289-326.
• Sağlam, G. (2009). Türkiye’de Döviz Kuru ve Oynaklığının Yatırım ve Tüketim Malları İthalat Talebine Etkileri. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
• Sarı, A. (2010). Döviz Kuru Oynaklığının İthalata Etkileri: Türkiye Örneği. Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, 11, 31–44.
• Saraçoğlu, B., Açıkgöz, Ş. ve Çatalbaş, K.G. (2018).Döviz Kuru Oynaklığının Türkiye’nin Almanya ile Mal Ticareti Üzerine Etkileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 39-58.
• Sever, E. (2009). Reel Döviz Kuru Belirsizliğinin Ticaret Performansına Etkisi: Türkiye Uygulaması. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 4(2), 77-97.
• Sevim, C. ve Doğan, T. T. (2016). Export and Exchange Rate Volatility Relationship in Turkish Economy. Ege Academıc Revıew, 16, 303-318.
• Şimşek, M. ve Kadılar, C. (2006). Döviz Kurundaki Değişkenliğin Türkiye’nin İhracatına Uzun Dönemli Etkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24, 45-68.
• Telçeken, N. (2014). Volatilite Endeksleri, Önemi ve Türkiye Volatilite Endeksi. Yayınlanmış Yüksek Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi. İstanbul.
• Uğurlu, E. (2019). Arch/Garch Modelleri: Eviews Uygulaması. İstanbul Aydın Üniversitesi Ekonomi ve Finans Bölümü. 1-28.
• Uğurlu, E., Thalassinos, E. ve Muratoğlu, Y. (2014). Modeling Volatility in the Stock Markets Using Garch Models: European Emerging Economics And Turkey. International Journal In Economics and Business Administration, 11, 72-87.
• Unutmaz, E. (2011). Döviz Kuru Oynaklığının Ekonometrik Yöntemlerle Modellenmesi ve Belirlenen Model ile IMKB 100 Endeksi İlişkisinin İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Ankara.