The Impact of Foreign Trade on Income Distribution in Turkey: An Empirical Analysis for the 2013-2023 Period

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 201 - 222

Nigar Alev , Mustafa Torusdağ , İbrahim Yıldırımçakar

https://doi.org/10.20979/ueyd.1651524

Öz

This study empirically investigates the relationship between trade and income distribution using data from 2013 to 2023 in Turkey. Income distribution is crucial for promoting economic growth and ensuring an equitable distribution of welfare. The effects of trade on income distribution are debated in the literature, with some arguments suggesting that free trade may exacerbate income inequality while simultaneously fostering economic growth. The findings of this study demonstrate significant long-term relationships between trade variables (such as trade openness, exports, and imports) and income inequality, as measured by the Gini coefficient, using the Johansen Cointegration Test. Specifically, the study reveals that trade openness and export shocks have short-term effects in reducing income inequality, although these effects diminish over time. Variance Decomposition Analysis indicates that the impact of foreign trade on income inequality intensifies over time, with exports exerting a more substantial influence. The Granger Causality Analysis further shows that exports Granger-cause income inequality, while income inequality does not have a causal effect on exports. In conclusion, the study underscores the complex nature of the relationship between foreign trade and income distribution, with exports playing a particularly significant role in influencing income inequality. These findings suggest that policymakers should carefully design foreign trade policies, particularly those that emphasize export-oriented strategies, in order to promote a more equitable income distribution.

Anahtar Kelimeler

Gini, Trade Openness, Export, Import, VAR Analysis

Türkiye’de Dış Ticaretin Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkileri: 2013-2023 Dönemi Ampirik Bir Analiz

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de 2013-2023 dönemi verilerini kullanarak ticaret ve gelir dağılımı arasındaki ilişkiyi ampirik olarak incelemiştir. Gelir dağılımı, ekonomik büyüme ve refahın adil bir şekilde dağılımını sağlamak açısından kritik bir öneme sahiptir ve ticaretin bu dağılım üzerindeki etkileri literatürde farklı görüşlerle ele alınmaktadır. Serbest ticaretin ekonomik büyümeyi teşvik etmesinin yanı sıra gelir eşitsizliğini artırıcı etkiler yaratabileceği de vurgulanmaktadır. Çalışma, Johansen Eşbütünleşme Testi ile ticaret değişkenleri (ticaret açıklığı, ihracat, ithalat) ile gelir eşitsizliği (Gini katsayısı) arasında anlamlı uzun dönemli ilişkiler bulunduğunu ortaya koymuş, özellikle ticaret açıklığı ve ihracat şoklarının gelir eşitsizliği üzerinde kısa vadede azaltıcı etkiler yarattığını ancak uzun vadede bu etkinin zayıfladığını göstermiştir. Varyans Ayrıştırma Analizi, dış ticaretin gelir eşitsizliği üzerindeki etkisinin zamanla arttığını ve ihracatın daha büyük etkiler yarattığını ortaya koymuştur. Granger Nedensellik Analizi ise, ihracatın gelir eşitsizliğini Granger nedeni olarak etkilediğini, ancak gelir eşitsizliğinin ihracat üzerinde herhangi bir nedensel etkisi olmadığını göstermiştir. Sonuç olarak, dış ticaretin gelir dağılımı üzerindeki etkilerinin çok yönlü olduğu, özellikle ihracatın gelir eşitsizliği üzerinde dikkat çekici bir etki yarattığı sonucuna varılmıştır. Bu bulgular, politika yapıcıların dış ticaret politikalarını, özellikle ihracat odaklı stratejilerin gelir dağılımı üzerindeki olumlu etkilerini dikkate alarak şekillendirmeleri gerektiğini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gini, Ticari açıklık, İhracat, İthalat, VAR Analizi

Kaynakça

• Akaike, H. (1998). Information Theory and An Extension of the Maximum Likelihood Principle. In S. Kotz, C. B. Read, ve D. L. Banks (Eds.), Encyclopedia of Statistical Sciences, 3, 222-228.
• Akbakay, Z. ve Barak, D. (2020). Yükselen Piyasalarda Ekonomik Küreselleşme ve Gelir Eşitsizliği İlişkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(1), 17-34.
• Akbulut, H. ve Çakır, M. (2021). Dış Ticaretin Gelir Eşitsizliği Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği. Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 25(2), 45-68.
• Aktan, C. C. ve Eker, A. (1997). İlk Çağdan Günümüze İktisadi Düşünce Okulları. Prof. Dr. Nezihe Sönmez’e Armağan, İzmir: Anadolu Matbaacılık.
• Aktop, V. S. (2024). Üst-Orta ve Yüksek Gelir Grubundaki Ülkelerde Dış Ticaret-Gelir Eşitsizliği İlişkisi: Panel ARDL Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 455-472.
• Aradhyula, S. V., Rahman, T. ve Seenivasan, K. (2007). Impact of international trade on income and income inequality. Agricultural and Applied Economics Association (AAEA) Conferences 2007 Annual Meeting, 29 July-01 August 2007, Selected Paper 175196. Portland. https://ageconsearch.umn.edu/record/9999
• Bucak, Ç. ve Saygılı, F. (2022). Türkiye’de ve G7 Ülkelerinde Dışa Açıklık ve Ekolojik Ayak İzi İlişkisi: Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Panel Veri Analizi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3), 346-365.
• Çalışkan, Ş. (2010). Türkiye’de Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk. In Journal of Social Policy Conferences (No. 59, pp. 89-132). Istanbul University.
• Çeştepe, H., Yıldız, H. ve Avcı, G. M. (2019). İhracata Dayalı Büyümede Kurumların Rolü: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Örneği. Maliye Dergisi, 177, 40-69.
• Chakrabarti, A. (2000). Does Trade Cause Inequality? Journal of Economic Development, 25(2), 1-21.
• Danışoğlu, A. Ç. (2004). Küreselleşmenin Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk Üzerindeki Etkileri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 3(5), 215-239.
• Daumal, M. (2013). The Impact of Trade Openness on Regional Inequality: The Cases of India and Brazil. The International Trade Journal, 27(3), 243-280.
• Doğanoğlu, F. ve Gülcü, A. (2001). Gelir Eşitsizliği Ölçümünde Kullanılan Yöntemler. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 47-65.
• Değer, M. K. (2006). Ticari Liberalizasyon ve Gelir Dağılımı: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Bir Analiz. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(2), 63-87.
• Dorn, F., Fuest, C. ve Potrafke, N. (2021). Trade Openness and Income Inequality: New Empirical Evidence. Economic Inquiry, 60(1), 202-223.
• Ercan, O. (2020). The Relationship Between Trade Openness and Income Distribution in Turkish Economy: Toda-Yamamoto Causality Test Approach. BİLTÜRK Journal of Economics and Related Studies, 2(3), 471-486.
• Field, A. (2013). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics (4th ed.). Sage Publications.
• Fischer, S. ve Sahay, R. (2000). The Effects of Trade on Income Distribution. The World Bank Economic Review, 14(1), 19-41.
• Fosu, A. K. (2017). The Impact of Exports on Economic Growth: Evidence from Sub-Saharan Africa. Journal of African Development, 19(1), 1-18.
• Goldberg, P. K. ve Pavcnik, N. (2007). Distributional Effects of Globalization in Developing Countries. Journal of Economic Literature, 45(1), 39-82.
• Gourdon, J., Maystre, N. ve Melo, J. (2006). Openness, Inequality and Poverty: Endowments Matter. CEPR Working Paper, No. 5738. Doi:10.2139/ssrn.913782
• Gökalp, M. F., Baldemir, E. ve Akgün, G. (2011). Türkiye Ekonomisinde Dışa Açılma Gelir Eşitsizlikleri İlişkisi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 18(1), 87-104.
• Granger, C. W. J. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 37(3), 424–438.
• Hamilton, J. D. (1994). Time Series Analysis. Princeton University Press.
• Han, V. (2022). BRICS-T Ülkelerinde Ticari Dışa Açıklık ve Gelir Eşitsizliği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Panel VAR Yaklaşımı. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 7(3), 677-696.
• Helpman, E. (2004). The Mystery of Economic Growth. Harvard University Press.
• Johansen, S. (1995). Likelihood-based Inference in Cointegrated Vector Autoregressive Models. Oxford University Press.
• Khan, I. ve Nawaz, Z. (2019). Trade, FDI and Income Inequality: Empirical Evidence from CIS. International Journal of Development Issues, 18(1), 88-108.
• Khan, I., Nawaz, Z. ve Saeed, B. B. (2021). Does Trade Openness and FDI Reduce Inequality? Evidence from South Asia. International Journal of Finance & Economics, 26(4), 6459-6470.
• Kraay, A. (2006). When is Growth Pro-poor? Evidence from a Panel of Countries. Journal of Development Economics, 80(1), 198-227.
• Kuznets, S. (1955). Economic Growth and Income Inequality. The American Economic Review, 45(1), 1-28.
• Lim, G. C. ve McNelis, P. D. (2014). Income Inequality, Trade and Financial Openness. Melbourne Institute Working Paper No. 7/14, Fordham University Schools of Business Research Paper No. 2425068.
• Lundberg, M. ve Squire, L. (2003). The Simultaneous Evolution of Growth and Inequality. The Economic Journal, 113(487), 326-344.
• Lütkepohl, H. (2005). New Introduction to Multiple Time Series Analysis. Springer.
• Mahesh, M. (2011). The Effect of Trade Openness on Income Inequality: Evidence from Developing Countries. Retrieved from http://ssrn.com/abstract=2736721
• Maneschi, A. (2008). How Would David Ricardo Have Taught the Principle of Comparative Advantage? Southern Economic Journal, 74(4), 1167-1176.
• Ravallion, M. (2001). Growth, Inequality, and Poverty: Looking Beyond Averages. World Development, 29(11), 1803-1815.
• Ricardo, D. (1817). On the Principles of Political Economy and Taxation. John Murray.
• Rodriguez, F. ve Rodrik, D. (2001). Trade Policy and Economic Growth: A Skeptic’s Guide to the Cross-National Evidence. NBER Working Paper No. 7081.
• Rosenfeld, T., Mota, I. ve Pereira, E. (2024). International Trade and Income Inequality: The Case of Latin American Countries. The International Trade Journal, 38(5), 469–489.
• Schwarz, G. (1978). Estimating the Dimension of A Model. The Annals of Statistics, 6(2), 461-464.
• Silva, J. A. ve Leichenko, R. M. (2004). Regional Income Inequality and International Trade. Economic Geography, 80(3), 261-286.
• Spilimbergo, A., Londoño, J. L. ve Székely, M. (1997). Income Distribution, Factor Endowments, and Trade Openness. Journal of Development Economics, 59(1), 77-101.
• Stolper, W. ve Samuelson, P. (1941). Protection and Real Wages. The Review of Economic Studies, 9(1), 58-73.
• Takım, A. ve Gültekin, S. (2022). The Effect of International Trade on Income Inequality: A Multidimensional Panel Data Analysis. Journal of Mehmet Akif Ersoy University Economics and Administrative Sciences Faculty, 9(3), 1920-1937.
• Tomanbay, M. (2019). İktisadi Düşüncenin Gelişimi ve İktisat Okulları. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 31-45.
• Topuz, S. G. ve Dağdemir, Ö. (2016). Ekonomik Büyüme ve Gelir Eşitsizliği İlişkisi: Kuznets Ters-U Hipotezi’nin Geçerliliği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(3), 115-130.
• Türkmen, S. ve Özbek, S. (2021). Yeni Küreselleşme Döneminde Finansal Gelişmenin, Gelir Eşitsizliği Üzerine Etkileri: E7 Ülkelerinden Yeni Kanıtlar. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(2), 419-437.
• Urata, S. ve Narjoko, D. A. (2017). International Trade and Inequality. ADBI Working Paper 675. Tokyo: Asian Development Bank Institute.
• Wang, M., Park, N. ve Choi, C. H. (2020). The Nexus Between International Trade, FDI and Income Inequality. Journal of Korea Trade, 24(4), 18-33.
• Wood, A. (1994). North-South Trade, Employment and Inequality: Changing Fortunes in a Skill-Driven World. Clarendon Press.
• Xu, C., Han, M., Dossou, T. A. M. ve Bekun, F. V. (2021). Trade Openness, FDI, and Income Inequality: Evidence from Sub‐Saharan Africa. African Development Review, 33(1), 193-203.
• Vogelsang, T. J. (1993). Unpublished Computer Program.
• Vogelsang, T. J. ve Perron, P. (1998). Additional Test for Unit Root Allowing for A Break in The Trend Function at An Unknown Time. International Economic Review, 39, 1073-1100.
• Yanar, R. ve Şahbaz, A. (2013). Gelişmekte Olan Ülkelerde Küreselleşmenin Yoksulluk ve Gelir Eşitsizliği Üzerindeki Etkileri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(3), 55-74.
• Yılmaz, B. ve Acar, F. (2019). Dış Ticaretin Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(3), 112-129.