Fransızca Ölmekte Olan Bir Dil mi? Twitter’da Konu Hakkında Yapılan Tartışmalara Yönelik Bir Söylem Çözümlemesi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 144 - 161, 30.12.2023

Aysun Avcı , Aziza Akramova , Erdoğan Kartal

https://doi.org/10.55036/ufced.1402664

Öz

ÖZET
Günümüzde tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de en yaygın ve sık kullanılan sosyal medya araçlarının başında Twitter gelmektedir. Kullanıcılarının özellikle ülke ve dünya gündemine dair güncel konular hakkında görüş ve düşüncelerini anlık olarak paylaşıp tartışabildikleri bu etkileşimli ortam, çok kısa bir zaman içerisinde devasa bir platform halini almıştır. Söz konusu ortamda tartışmalar, genellikle gündem olan konulara dair atılan tweetler ve bu tweetlerin alıntılanarak altına yapılan yorumlar ya da retweet edilmesi yoluyla gerçekleşmektedir. Bu tartışmaların, Twitter’ın bir sosyal medya aracı olarak gündem belirlemedeki rolü ve toplumsal tartışma kültüründeki yerini anlamak açısından önem taşıdığı düşünülmektedir. Bu çalışmada, Twitter ortamında duyurulan bir haberin okunduğu anda kullanıcılarına neler düşündürdüğü, üzerlerinde nasıl bir duygusal etki yarattığı ve sonuçta bunun ilgili habere yapılan yorumlara nasıl yansıdığının söylem çözümlemesi yoluyla incelenerek ortaya konması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, Herring (2004)’in bilgisayar aracılı söylem çözümlemesi yaklaşımıyla, Türkiye’deki ulusal televizyon kanallarından biri olan Fox TV’nin Ana Haber sunucusu Selçuk Tepeli’nin kendi haber programından kısa bir video eşliğinde 25.10.2022 tarihinde paylaştığı, Twitter’ın gündem başlığı altında yer alan ve aynı zamanda günün en çok tartışılan konuları arasında yer alan: “Dünyada yaşayan diller arasında İngilizce birinci, Türkçe ikinci sırada. Fransızca ise ölen diller arasında gösteriliyor. Bazı şeyleri ezbere konuşmamak lazım…” başlıklı tweetine yapılan 107 yorum (tweet) incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Twitter, söylem çözümlemesi, dil ve milliyetçilik, Fransızca

Etik Beyan

YOK

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Yok

Is French a Dying Language? A Discourse Analysis on Discussions About the Topic on Twitter

Öz

Today, Twitter is one of the most popular and widely-used social media tools in Turkey as well as all over the world. This interactive environment, through which users can instantly share and discuss their opinions and thoughts about current issues, especially on the domestic and world agenda, has evolved into a huge platform in record time. Discussions on this environment are through tweets on current topics and comments made by quoting these tweets or retweeting. Such discussions are important in understanding the role of Twitter as a social media tool in setting the agenda and its place in the culture of social discussion. Using discourse analysis, this study aims to reveal what a news posted on Twitter makes its users think, what emotional effect it creates on them, and how this is reflected in the comments made on the relevant news. To that end, drawing on Herring's (2004) computer-mediated discourse analysis approach, this study examines the 107 comments (tweets) made on a tweet of Selçuk Tepeli, who is the prime-time anchorman of Fox TV, one of the national television channels in Turkey; this tweet was shared by Tepeli on 25.10.2022, accompanied by a short video from his own newscast, became one of the most hot topics of the day under the agenda of Twitter and was as follows: "Among the languages living in the world, English ranks first and Turkish ranks second. French is one of the dying languages. It is best not to talk about something without knowing it..."

Anahtar Kelimeler

Twitter, discourse analysis, language and nationalism, French

Kaynakça

• Akınerdem, Z. F. (Mayıs-Ağustos 2007). Türkiye’de medya ve milliyetçilik: Kurgu ve gerçeklik (Değerlendirme: Şeref Yiğit) Bilim ve Sanat Vakfı (BSV) Bülten, 18(64), 8-10. https://www.bisav.org.tr/userfiles/yayinlar/GENEL_BULTEN_64.pdf
• Aksakallı, G. (2020, 20 Mayıs). Sosyal medya araçları ve olası riskleri. Bilinçli İnternet Kullanımı (Blog) https://www.guvenliweb.org.tr/blog-detay/sosyal-medya-araclari-ve-olasi-riskleri
• Alikılıç, Ö., Gökaliler, E., & Alikılıç, İ. (2021). Nefret söylemi üzerinden ötekileştirme: Twitter’da mültecilere yönelik nefret tipolojisi analizi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (36), 501-520. https://doi.org/10.31123/akil.989074
• Ay, A. (2017). Bir hayali cemaat olarak futbol taraftarının geleneksel ve yeni medya kullanımının karşılaştırılması. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(3), 933-944. https://doi.org/10.24289/ijsser.312747
• Aygül, H. H (2008). Türk modernleşme sürecinde dil olgusunun sosyolojik analizi (Yüksek Lisans Tezi). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı.
• Bulut, S. (2021). Sosyal medya ve dil ilişkisi. A. Yıldırım (Ed.), Sosyal Medyada Dil ve İletişim: Retorik, Söylem ve İkna (ss. 15-28) İçinde. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Çakır, H. ve Topçu, H. (2005). Bir iletişim dili olarak İnternet. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 71-96. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/25118/265210
• Çelik, R. (2023). Haber televizyonlarının Twitter hesaplarının etkinliği: maxqda ile veri analizi. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 13(3), 777–791. https://doi.org/10.7456/tojdac.1277429
• Çılgın, C. , Gökçen, H. & Gökşen, Y. (2023). Twitter’da Covid-19 aşılarına karşı kamu duyarlılığının çoğunluk oylama sınıflandırıcısı temelli makine öğrenmesi ile duygu analizi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 38(2), 1093-1104. https://doi.org/10.17341/gazimmfd.1030198
• Dumanlı Kürkçü. D. (2018). Twitter’da kullanıcı etkileşimi: Almanya, Fransa ve Türkiye’de haber medyası. S. Gezgin (Ed.), Dijital çağda iletişim (ss.49-63) içinde. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Durul, T. (2018, 02 Kasım). “Ortak Çince' bilmeyen Çinliler anlaşamıyor”. Dünya- Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ortak-cince-bilmeyen-cinliler-anlasamiyor/1300727
• Erbaysal Filibeli, T., & Şener, O. (2019). Manı̇püle edı̇lmı̇ş enformasyonel bı̇r vı̇trı̇n ve popülı̇st bı̇r enformasyon alanı olarak Twitter. Moment Dergi, 6(2), 492-515. https://doi.org/10.17572//mj2019.2.492515
• Erdem, A. Y. (2023). Türk Anayasa Mahkemesi’nin sosyal medya kullanımı: Twitter paylaşımlarının içerik analizi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(25),76–97. https://doi.org/10.53092/duiibfd.1238959
• Gerçek Gündem. (2022, 22 Ekim). “AKP'li Mahir Ünal, Cumhuriyet'i hedef aldı: Dilimizi yok etti". Siyaset. https://www.gercekgundem.com/siyaset/361456/akpli-mahir-unal-cumhuriyeti-hedef-aldi-dilimizi-yok-etti
• Gökgül, A. N., & Arslan, Ş. (2021). Sosyal medyada siyasi söylem: Siyasi liderlerin Twitter kullanımı. A. Yıldırım (Ed.), Sosyal Medyada Dil ve İletişim: Retorik, Söylem ve İkna (ss. 263-280) İçinde. İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Güneş, F. (2016). Türkçenin öğretim üstünlükleri ve zenginlikleri. Milli Eğitim Dergisi, (210), 93-113. https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36140/406014
• Gürbüz, G., Akar, Z. & Bilecen, N. S. (2021). Medyada milliyetçilik bağlamında militarist söylem ve erkeklik temsili: Söz dizisinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(4),1105-1126. http://dx.doi.org/10.18037/ausbd.1039513
• Güven S. (2019). Siyasal İletişim Sürecinde Emojilerin Kullanımı. F. Şimşek İşleyen ve M. İşleyen (Ed.), Emoji: Küresel İletişim Dili (ss.185-206) İçinde. Konya: Literatürk Academia
• Hasgül, E., Karataş, M., Pak Güre, M. D., & Duyan, V. (2023). A perspective from Turkey on construction of the new digital world analysis of emotions and future expectations regarding Metaverse on Twitter. Humanities and Social Sciences Communications, 10 (Article number: 484). https://doi.org/10.1057/s41599-023-01958-7
• Herring, S. C. (2004). Computer-mediated discourse analysis: An approach to researching online behavior. In S. A. Barab, R. Kling & J. H. Gray (Eds.), Designing for virtual communities in the service of learning (pp. 338-376). New York: Cambridge University Press. http://dx.doi.org/10.1017/cbo9780511805080.016
• Kantar, G., Ersöz, G., İnce Yenilmez, M., Çetinkaya, D. & Sıvış, E. (2023). Kadın sporcuların Twitter ve haber kanallarındaki toplumsal cinsiyet analizi. EKEV Akademi Dergisi, (94), 77-93. https://doi.org/10.17753/sosekev.1201470
• Kasımoğlu, A. (2013). Milliyetçilik ve dil: Dil milliyetçiliğinin başarı ve başarısızlıkları. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 161-173. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/800961
• Kılıç, G., & Özen, Y. (2020). Alay Etmenin Sosyolojik Yönü: Toplumsal Denetim, Damga ve Simgesel Şiddet Bağlamında Alay Etme. Akdeniz Üniversitesi İnsani Bilimler Dergisi, (10), 301-318.
• Kirilenko, A. P., & Stepchenkova, S. O. (2014). Public microblogging on climate change: One year of Twitter worldwide. Global Environmental Change, (26), 171-182. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2014.02.008
• Konuk, N. (2019). Sosyal medya kullanımının toplumsal etkileri. Z. Gölen ve H. Babacan (Ed.), Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimlerde Akademik Çalişmalar-2019/2 (ss. 793-817) İçinde. Cetinje, Karadağ: Ivpe.
• Kortunay, N. (2023). Turkish universities’ use of Twitter: A content analysis. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (56), 267–279. https://doi.org/10.30794/pausbed.1198323
• Küçük Durur, E. (2011). Milliyetçilik söylemi ve medya. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 35-50. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/32257
• Mathieu, T. (2018, 20 mars). “Quelle place dans le monde pour la langue française en 2050 ?” Accueil-Société- Europe 1. https://www.europe1.fr/societe/quelle-place-dans-le-monde-pour-la-langue-francaise-en-2050-3604640
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen, uygulama ve uygulama için bir rehber (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Mertoğlu, S. (2023). Covid-19’a karşı bilinçlenmede sosyal medyanın rolü: Twitter örneği. Elektronik Cumhuriyet İletişim Dergisi, 3(2), 113–129. https://doi.org/10.54089/ecider.1012328
• Mertol, H., Çetin, Ş., & Ergün, Y. (2022). Dijitalleşme ve kültürel değişimde sosyal medyanın etkisi. K. Adilbekova, A. F. Özel, H. Türker, C. Coşan, F. İ. Şahin (Ed.), Medya Okuryazarlık Forumu Dijital Dönüşüm Çağında Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Bildirileri Kitabı (ss. 601-607) İçinde. İstanbul: IKSAD Publications.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage. https://vivauniversity.files.wordpress.com/2013/11/milesandhuberman1994.pdf Organisation Internationale de la Francophonie (OIF). (2022). La Langue Française Dans Le Monde (2019-2022). Éditions Gallimard. https://observatoire.francophonie.org/wp-content/uploads/2022/10/Rapport-La-langue-francaise-dans-le-monde_VF-2022.pdf
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ogusbd/issue/10997/131612
• Sarman, A., & Tuncay, S. (2023). The relationship of Facebook, Instagram, Twitter, TikTok and WhatsApp/Telegram with loneliness and anger of adolescents living in Turkey: A structural equality model. Journal of Pediatric Nursing: Nursing Care of Children and Families, (72), 16-25. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2023.03.017
• Şahiner Yılmaz, Ş., Özer, İ., & Gökçen, H. (2022). Twitter platformundan elde edilen Türkçe saldırgan dil derlemi. Mühendislik Bilimleri ve Araştırma Dergisi, 4(2), 304-316. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2642921
• Şimşek, S. S. & Turgut, R. (2021). Sosyal medya dilinde nefret söylemi ve savunma mekanizmaları dikotomisi. A. Yıldırım (Ed.), Sosyal Medyada Dil ve İletişim: Retorik, Söylem ve İkna (ss. 137-181) İçinde. İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Turan, S. (Ed.) (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri (1. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Türk Dil Kurumu (TDK). (1998). Türkçe Sözlük (9. Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Uluç, G., & Yarcı, A. (2017). Sosyal medya kültürü. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (52), 88-102. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/304840
• Uzun, G. (2018). Milli devletin oluşum sürecinde milli dilin önemi ve etkileri. Social Sciences Studies Journal, 4(16), 1297-1303. http://dx.doi.org/10.26449/sssj.520
• Weng, J., Lim, E. P., He, Q., & Leung, C. W. K. (2010). What do people want in microblogs? Measuring interestingness of hashtags in Twitter. In G. I. Webb, B. Liu, C. Zhang, D. Gunopulos, and X. Wu (Eds.), 2010 IEEE International Conference on Data Mining (ICDM 2010) Proceedings (pp. 1121-1126). Los Alamitos, California, Washington, Tokyo: CPS & IEEE Computer Society.
• Yavuz, V. (2020). Yeni medyada bir görsel iletişim modeli: Emojiler. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 22-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ysbed/issue/54710/705829
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, E., & Polat. E. Ç. (2023). #Vegan: Veganizm üzerine Twitter sosyal ağ analizi. Moment Dergi, 10(1), 48–82. https://doi.org/10.17572/mj2023.1.4882