BİR TELEVİZYON EĞLENCESİ MİZAH TEORİLERİ AÇISINDAN GÜLDÜR GÜLDÜR SHOW

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 4, 39 - 55, 31.05.2020

Cevdet Avcı

Öz

Sözlü kültür çağının belleğe dayalı kayıt ve aktarım biçimleri, yazılı ve elektronik kültür ortamlarında yeniden şekillenmiştir. Yazı sonrası dönemde medya; radyo, sinema, televizyon ve internet teknolojiyle oluşmuştur. Yazı, sözlü ortamdaki dinamik kültürel metinlerin dondurulduğu bir kayıt sistemiyken, yeni medya biçimlerinde işitsellik, görsellik ve etkileşim öğeleri eklenir. Kültürün paylaşım ve etkileşim alanlarının değişmesi gündelik hayata da yansır. Medyanın yarattığı gösteri çağı, toplumun eğlence anlayışını etkiler. Gösteri çağının en yaygın iletişim teknolojisi olan televizyon, kültürün izlendiği, tek yönlü bir iletim aracıdır. Televizyonun yeni anlatıcı biçimi olarak gündelik hayatın merkezine gelmesiyle birlikte, sinema ve tiyatronun toplum üzerindeki etkisi azalır. Kültürel tüketim artık evdeki yeni anlatıcıdan dinlenilen ve izlenilen bir yapıya dönüşür. Bu süreçte gülmece, insanları televizyon karşısında tutmanın önemli bir aracı olarak görülür. Sahnedeki tiyatro, televizyon gülmecesi olarak ekrana bir eğlence biçimi şeklinde yeniden yorumlanıp taşınır ve televizyon tiyatroları ortaya çıkar. Bu çalışmada televizyonun kültürel üretim ve tüketim biçimlerine etkisi, gülmece bağlamında Güldür Güldür Show üzerinden yorumlanmıştır. Gösteri ekranı olarak televizyon sahnesinin, toplumun eğlence hayatına etkisi değerlendirilmiş, seçilen skeçlerin içerikleri ve gülmece teorileriyle ilişkisi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kültür endüstrisi, Ttelevizyon, eğlence

Kaynakça

• Abalı, İsmail. (2016). “Mizah Teorileri Bağlamında Yörük Fıkraları”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, Cilt:9, Sayı:17, Sayfa: 113-132.
• Adorno, Theodor W. (2011) Kültür Endüstrisi Kültür-Yönetimi. (Çev: Nihat Ülne, Mustafa Tüzel, Elçin Gen), İletişim, İstanbul.
• Assmann, Jan. (2015). Kültürel Bellek. (Çev. Ayşe Tekin), Ayrıntı, İstanbul. Aziz, Aysel. (1982). Toplumsallaşma ve Kitle İletişim. Ankara Üniversitesi Basın-Yayın Yüksek Okulu Yayınları.
• Aziz Aysel. (1985) Radyo ve Televizyona Giriş, 2. Baskı, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları. Baudrillard, Jean. (2015). Tüketim Toplumu Söylenceleri Yapıları. (Çev. Hazal Deliceçaylı-Ferda Keskin), Ayrıntı, İstanbul.
• Bourdieu Pierre. (1997). Televizyon Üzerine. (Çev. Turhan Ilgaz), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Debord, Guy. (1996). Gösteri Toplumu ve Yorumlar. Ayrıntı, İstanbul.
• Eagleton, Terry. (2019). Mizah. (Çev. Melih Pekdemir), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Erdoğan, İrfan. Alemdar Korkmaz. (1999). A. Ü. İletişim Fakültesi İletişim Yıllığı 1999, (2001) s. 169 -197
• Esslin Martin. (1991). TV Beyaz Camın Arkası. (Çev. Murat Çiftkaya), Pınar Yayınları, İstanbul.
• Gereci, Sedat. (2014). Televizyon Yayınlarının Yönlendiği Eğlenceli Yapımlardaki Toplumsal Gerçek: Gülmece Gereksinimi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, C.3, S. 1, ss. 17-35.
• Karaboğa Tahir. (2007). Bir Kitle İletişimsizlik Aracı Olarak Televizyon. Sosyoloji Notları, Ekim Kasım Aralık, Ankara, ss. 25-34. Koestler, Arthur (1997) Mizah Yaratma Eylemi. (Çev. Sevinç Kabakçıoğlu, Özcan Kabakçıoğlu, İris, İstanbul.
• Morreall, John (1997) Gülmeyi Ciddiye Almak. (Çev. Kubilay Aysevener, Şenay Soyer), İris, İstanbul.
• Özdemir, Nebi. (2005). Cumhuriyet Dönemi Türk Eğlence Kültürü. Akçağ Yayınları, Ankara.
• Özdemir, Nebi. (2008). Medya Kültür ve Edebiyat. Geleneksel Yayıncılık Ankara.
• Özdemir, Nebi. (2012). Kültür Ekonomisi ve Yönetimi (Seçki), Kültür Tüketim İlişkisi ve Kültür Ekonomisi. Hacettepe Yayınları, Ankara.
• Pazarbaşı, Betül. (2016). Küresel Eğlence Endüstrisinde Yaşanan Gelişmenin Televizyon Programlarıyla Dizi Filmler Üzerindeki. TRTAKADEMİ, C. 1, S. 1, ss. 170-187.
• Postman, Neil. (1999). Televizyon Öldüren Eğlence Gösteri Çağında Kamusal Söylem, (Çev. Osman Akınhay), Ayrıntı, İstanbul. Ritzer, George. (2000). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek. (Çev. Şen Süer Kaya), Ayrıntı. İstanbul.
• Şahin, Halil İbrahim (2010) “Bektaşî Fıkraları ve Gülme Teorileri”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Araştırma Dergisi, Sayı: 55, Sayfa: 255-268.
• Şeker, N. Tülay. (2016). Türk Televizyonlarında Eğlence İçeriğinin Egemenliği. TRTAKADEMİ, C. 1, S. 1, ss. 32-59.
• Şener, Kocabay Nihal. (2016) Eğlencenin Gözetleme Hâli ya da Eğlence Endüstrisinde “Görünen” ve “Gören” Olmak. TRTAKADEMİ, C. 1, S. 1, ss. 50-71.
• Türkçe Sözlük.(2011). Ankara. Türk Dil Kurumu Yayınları. 11. Baskı.
• Türkmen, Fikret (1997) “Günümüzde Mizah Teorileri ve Nasreddin Hoca Fıkraları” Türk Yurdu Dergisi, Sayı: 114, Sayfa: 21-24.
• Türkmen Fikret, Fedakâr Pınar. (2009). Türk Halk Tiyatrosunda Hareket Komiğine Bağlı Mizahi Unsurlar. Millî Folklor, 2009, Yıl 21, Sayı 82, ss. 98-109.
• Williams Raymond. (2003). Televizyon, Teknoloji ve Kültürel Biçim. (Ahmet Ulvi Türkbağ), Dost Kitabevi Ankara.
• Yıldırım, Dursun. (2000). Türk Sözel Kültüründe Süreklilik (Osmanl› Hanedanlığı Döneminden Cumhuriyete), Türkbilig (Nisan) S.2000/1, ss. 32-45.