The Relationship of Attitudes Towards Voluntary Childlessness with Ambivalent Sexism, General Conservatism, and the Neeed for Social Approval

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 11, 45 - 65, 28.06.2023

Dilan Yar , Sinem Ulaş , Yılmaz Mualla

https://doi.org/10.35235/uicd.1221639

Öz

This research was conducted as a descriptive study to determine the relationship between attitudes towards voluntary childlessness and ambivalent sexism, general conservatism, social approval and demographic characteristics. The research data were collected online via various social media channels by creating a link containing the scale form on Google Forms. The sample of the study consisted of a total of 410 participants, 216 women and 194 men. The research data were collected using the demographic information form prepared by the researchers, The Ambivalent Sexism Inventory, The General Conservatism Scale, The Need For Social Approval Scale, and The Attitude Towards Voluntary Childlessness Scale. The data obtained were evaluated using descriptive statistics, independent t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), correlation and regression analysis. As a result of the analysis, it was found that there was a significant difference between attitudes towards voluntary childlessness according to gender, age, marital status, educational status, income status, having children and number of children.The study revealed that general conservatism, hostile and benevolent sexism affect attitudes towards people who choose voluntary childlessness, but the need for social approval does not affect attitudes towards voluntary childlessness. As the general conservatism, hostile and benevolent sexism scores increase, negative attitudes towards voluntary childlessness increase. It is thought that the results of the research will form a framework for understanding the issue of voluntary childlessness, which is newly studied in our country.

Anahtar Kelimeler

Voluntary Childlessness, Hostile Sexism, Benevolent Sexism, Conservatism, Social Consent

Gönüllü Çocuksuzluğa İlişkin Tutumların Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik, Genel Muhafazakarlık ve Sosyal Onay İhtiyacı ile İlişkisi

Öz

Bu araştırma gönüllü çocuksuzlığa ilişkin tutumların çelişik duygulu cinsiyetçilik, genel muhafazakarlık, sosyal onay ve demografik özellikler ile ilişkisinin belirlenmesi amacı ile tanımlaycı olarak yapılmıştır. Araştırma verileri Google Formlar üzerinden, ölçek formunu içeren link oluşturularak çeşitli sosyl medya kanalları aracılığıyla çevrim içi olarak toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini 216 kadın ve 194 erkek olmak üzere 410 kişi oluşturmuştur. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan demografik bilgi formu, Çelişik Duygulu Cinsiyet Ölçeği, Genel Muhafazakarlık Ölçeği, Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği ve Gönüllü Çocuksuzluğa Yönelik Tutum Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen veriler tanımlayıcı istatistikler, bağımsız t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon ve regresyon analizi kullanılarak değerlendirilmiştir. Yapılan analiz neticesinde cinsiyet, yaş, medeni durum, öğrenim durumu, gelir durumu, çocuk sahibi olma durumu ve çocuk sayısına göre gönüllü çocuksuzluğa yönelik tutumlar arasında anlamlı fark olduğu bulgulanmıştır. Araştırmada genel muhafazakarlık, düşmanca ve korumacı cinsiyetçiliğin gönüllü çocuksuzluğu seçen kişilere yönelik tutumları etkilediği ancak sosyal onay ihtiyacının gönüllü çocuksuzluğa ilişkin tutumları etkilemediği ortaya çıkmıştır. Genel muhafazakarlık, düşmanca ve korumacı cinsiyetçilik puanları arttıkça gönüllü çocuksuzluğa yönelik olumsuz tutumlar artmaktadır. Araştırma sonuçlarının ülkemizde yeni çalışılan gönüllü çocuksuzluk konusunu anlamaya yönelik bir çerçeve oluşturacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gönüllü Çocuksuzluk, Düşmanca Cinsiyetçilik, Korumacı Cinsiyetçilik, Muhafazakarlık, Sosyal Onay

Kaynakça

• Abma, J. ve Martinez, G. (2006). Childlessness among older women in the United States: Trends and profiles. Journal of Marriage and Family,68, 1045 – 1046.https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2006.00312.x
• Ashburn-Nardo, L. (2017). Parenthood as a moral imperative? Moral outrage and the stigmatization of voluntarily childfree women and men. Sex Roles: A Journal of Research, 76(5-6), 393–401. https://doi.org/10.1007/s11199-016-0606-1
• Avison, M. ve Furnham, A. (2015). Personality and voluntary childlessness. Journal of Population Research, 32(1), 45-67. https://doi.org/10.1007/s12546-014-9140-6
• Ayan, S. (2014). Cinsiyetçilik: Çelişik duygulu cinsiyetçilik. Cumhuriyet Medical Journal 36(2), 147-156. 10.7197/1305-0028.2533
• Badinter, E. (2011).Kadınlık mı annelik mi? İstanbul: İletişim.
• Bahtiyar-Saygan, B. ve Sakallı-Uğurlu, N. (2019). Development of attitudes toward voluntary childlessness scale and its associations with ambivalent sexism in Turkey. Journal of Family İssues, 40 (17), 2499-2527.https://doi.org/10.1177/0192513X19860168 Blackstone, A. ve Stewart, M.D. (2012). Choosing to be childfree: Research on the decision not to parent. Sociology Compass 6(9), 718-727.https://doi.org/10.1111/j.1751- 9020.2012.00496.x
• Bays, A. (2017). Perceptions, emotions, and behaviors toward women based on parental status. Sex Roles, 76 (3), 138-155.https://doi.org/10.1007/s11199-016-0655-5
• Bozkurt,B. ve Akpınar, A.(2017). Bilişim sektöründe toplumsal cinsiyete dayalı iş bölümü. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 17-28. https://doi.org/10.26695/mukatcad.2018.8
• Büyüköztürk, Ş. (2012).Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı.Pegem Akademi Yayıncılık. Campbell, E. (1985). The childless marriage: An exploratory study of couples who do not wantchildren. London: Tavistock.
• Çarkoğlu, A. ve Kalaycıoğlu, E. (2014).Türkiye'de ve dünya’da vatandaşlık. Istanbul Policy Center: İstanbul.
• Christopher, A. N. ve Mull, M. S. (2006). Conservative ideology and ambivalent sexism. Psychology of Women Quarterly, 30 (2), 223-230.https://doi.org/10.1111/j.1471-6402.2006.00284.x
• Çopur, Z. ve Koropeckyj-Cox, T. (2010). University students’ perceptions of childless couples and parents in Ankara, Turkey. Journal of Family Issues, 31(11), 1481-1506. https://doi.org/10.1177/0192513X103615
• Dalay-Tez, Z.Ç.(2016).Ataerkil toplumda gönüllü çocuksuzluk: Türkiye`de gönüllü çocuksuzluğuseçen kadınlara dair algı ve yaklaşımlar. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Daniels, N. M. ve Chadwick, R. J. (2018). Doing homebirth like a man? Constructions of masculinity in South African men’s narratives of homebirth. Journal of Gender Studies 27(6), 725-739.https://doi.org/10.1080/09589236.2017.1301811
• Davis,S.N. (2007). Gender ideology construction from adolescence to young adulthood. Social Science Research, 36, 1021-1041. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.ssresearch.2006.08.001
• Dimitrova, E. ve Kotzeva, T. (2022). Contested parent‐ hood: Attitudes toward voluntary childlessness as a life strategy in post‐socialist Bulgaria. Social Inclusion, 10(3), 172–183. https://doi.org/10.17645/si.v10i3.5065
• Duman, M. Z. (2012). Aile kurumu üzerine tarihsel bir okuma girişimi ve muhafazakâr ideolojinin aileye bakışı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 1(4), 19-51. https://dergipark.org.tr/tr/pub/itobiad/issue/8758/109270
• Ellis, A. ve Harper, R. (2010).Akılcı yaşam kılavuzu. (Çev. S. Kunt Akbaş). Ankara:HYB Yayıncılık (Özgün çalışma 1961).
• Erkaya, M.(2021).Childless by choice: A qualitative study on couples´ experiences of marriage and voluntary childlessness. Yüksek lisans tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul.
• Ertuğrul-Yaşar, Z. ve Zorluoğlu, E. (2021). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerinin ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının incelenemsi. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,0 (12), 1-17. https://dergipark.org.tr/tr/pub/etusbed/issue/57750/795100
• Erözkan, A. (2011). Sosyal kaygının yordayıcıları olarak kaygı duyarlılığı, benlik saygısı ve kişilerarası duyarlılık. İlköğretim Online, 10 (1), 338-347. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8593/106868
• Erözkan, A.(2005). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılık ve depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 129-155. https://dergipark.org.tr/tr/pub/musbed/issue/23490/250191
• Gillespie,R.(2000). When no means no: Disbelief, disregard and deviance as discourses of voluntary childlessness. Womesn`s Studies International Forum, 23 (2), 223-234. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/S0277-5395(00)00076-5
• Gilmore, D. (1999).Manhood inmaking: Cultural concepts of masculinity. New Haven: Yale University Press.
• Gladding, S.T. (2017).Aile terapisi, tarihi, kuram ve uygulamaları (Çev. İ. Keklik ve İ. Yıldırım). Ankara: Türk PDR Yayınları (Özgün Çalışma 1995).
• Glick, P. ve Fiske, S. T. (1996). The ambivalent sexism inventory: Differentiating hostile and benevolent sexism. Journal of Personality and Social Psychology, 70 (3), 491-512. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.70.3.491
• Glick, P. ve Fiske, S. T. (2001). An ambivalent alliance: Hostile and benevolent sexism as complementary justifications for gender inequality. American Psychologist, 56(2), 109–118. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0003-066X.56.2.109
• Götmark, F. ve Andersson, M. (2020). Human fertility in relation to education, economy, religion, contraception, and family planning programs. BMC Public Health 20 (1), 265.https://doi.org/10.1186/s12889-020-8331-7
• Gubernskaya, Z. (2010).Changing attitudes toward marriage and children in six countries. Sociological Perspectives, 53(2), 179-200.https://doi.org/10.1525/sop.2010.53.2.179
• Gul, P. ve Kupfer, T. R. (2019). Benevolent sexism and mate preferences: Why do women prefer benevolent men despite recognizing that they can be undermining? Personality and Social Psychology Bulletin, 45(1), 146–161.https://doi.org/10.1177/0146167218781000
• Hakim, C. (2003).Childlessness in Europe: ESRC full research report. Swindon: ESRC.
• Hofmann, S.G. ve DiBartolo, P.M. (2010). Introduction: Toward an understanding of social anxiety disorder. In S.G. Hofmann ve P.M. DiBartolo (Ed.)Social anxiety: Clinical, developmental, and social perspectives. Oxford: Elsevier/Academic Press.
• Husnu, S. (2016). The role of ambivalent sexism and religiosity in predicting attitudes towar childlessness in Muslim undergraduate students. Sex Roles, 75 (11), 573-582. https://doi.org/10.1007/s11199-016-0639-5
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010).Günümüzde insan ve insanlar. Sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1982). Old age security value of children and socioeconomic development: Cross-national evidence. Journal of Cross-Cultural Psychology, 13, 29-42. https://doi.org/10.1177/0022022182131004
• Kağıtçıbaşı, Ç. ve Ataca, B. (2005). Value of children and family change: A three-decade portrait from Turkey. Applied Psychology, 54, 317-337. https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.2005.00213.x
• Karagöz, Y. (2020).SPSS amos meta uygulamaları istatistiksel analizler. Nobel Yayıncılık.
• Karaşar, B. ve Öğülmüş, S. (2016a). Üniversite öğrencilerinde sosyal onay ihtiyacının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,29(2), 469-495.https://dergipark.org.tr/tr/pub/uefad/issue/26859/282490
• Karaşar, B. ve Öğülmüş, S. (2016b). Sosyal onay ihtiyacı ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik analizi. Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 84-104.https://doi.org/10.12984/eed.38607
• Kelly, M. (2009). Women’s voluntary childlessness: A radical rejection of motherhood? Women’s Studies Quarterly, 37(3/4), 157-172. http://dx.doi.org/10.1353/wsq.0.0164
• Kim, H. Y. (2013). Statistical notes for clinical researchers: assessing normal distribution (2) using skewness and kurtosis. Restorative Dentistry &Endodontics, 38 (1), 52-54. https://doi.org/10.5395/rde.2013.38.1.52
• Koropeckyj-Cox, T. ve Pendell, G. (2007). The gender gap in attitudes about childlessness in the United States. Journal of Marriage and Family, 69(4), 899 915. https://psycnet.apa.org/doi/10.1111/j.1741-3737.2007.00420.x
• Koropeckyj-Cox, T., Çopur, Z., Romano, V. ve Cody-Rydzewski, S. (2018). University students’ perceptions of parents and childless or childfree couples. Journal of Family Issues, 39(1), 155-179.https://doi.org/10.1177/0192513X15618993
• Koropeckyj-Cox, T. ve Çopur, Z. (2015). Attitudes about childlessness and infertility treatments: A comparison of Turkish and American university students. Journal of Comparative Family Studies, 46(3), 373–402.https://doi.org/10.3138/jcfs.46.3.373
• LaMastro, V. (2001). Childless by choice? Attributions and attitudes concerning family size. Social Behavior and Personality: An International Journal, 29(3), 231–243. https://psycnet.apa.org/doi/10.2224/sbp.2001.29.3.231
• Leite, W. L. ve Beretvas, S. N. (2005). Validation of scores on the Marlowe-Crowne social desirability scale and the balanced inventory of desirable responding. Educational and Psychological Measurement, 65(1), 140–154.https://doi.org/10.1177/0013164404267285
• Lundquist, J. H., Budig, M. J. ve Curtis, A. (2009).Race and childlessness in America, 1988–2002. Journal of Marriage and Family, 71(3), 741-755.https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2009.00630.x
• Maftei, A., Holman, A. C. ve Marchiș, M. (2021). Choosing a life with no children. The role of sexism on the relationship between religiosity and the attitudes toward voluntary childlessness. Current Psychology, 1-11. https://doi.org/10.1007/s121144-021-02446-4
• Merz, E. M. ve Liefbroer, A. C. (2012). The attitude toward voluntary childlessness in Europe: Cultural and institutional explanations. Journal of Marriage and Family, 74(3), 587-600. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2012.00972.x
• Minogue, K.(1967). Conservatism. P.Edwards (Eds.)Encyclopedia of philosophy. New York: Macmillian.
• Neal, J. W. ve Neal, Z. P. (2022a). The stereotypes about childfree adults (SAChA) development, validation, and demographic correlates.PsyArXiv,1-10.DOI: 10.31234/osf.io/8u2mp (B)
• Neal, Z.P. ve Neal, J.W. (2022b).Prevalence, age of decision, and interpersonal warmth judgements of childfree adults.Scientific Reports, 12, 11907.https://doi.org/10.1038/s41598-022-15728-z
• Özipek, B.B.(2000).Muhafazakar düşünce geleneğinde akıl,toplum ve siyaset. Doktora tezi.Ankara Üniversitesi. Ankara.
• Özipek, B. B. (2017).Muhafazakârlık akıl, toplum, siyaset. Timaş Yayınları: İstanbul
• Parlak,S. ve Tekin, I.(2020). A phenomenological study on voluntarily childless women.Psikoloji Çalışmaları, 40 (1), 161-186.
• Peri-Rotem, N.(2016). Religion and fertility in Western Europe: Trends across cohorts in Britain, France and Netherlands.European Journal of Population,32 (2), 231-265. https://doi.org/10.1007/s10680-015-9371-z
• Phalet, K. ve Güngör, D. (2013). Türk göçmen ailelerde kültürel süreklilik ve süreksizlik: Aile değişim modelinin genişletilmesi. S. Bekman, A.A. Koç (Eds.). İnsan gelişimi aile ve kültür: Farklı bakış açıları içinde (ss.289-310). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Rijken, A. J. ve Merz, E. M. (2014).Double standards: Differences in norms on voluntary childlessness for men and women. European Sociological Review 30(4), 470-482.https://doi.org/10.1093/esr/jcu051
• Sakallı-Uğurlu, N. (2002). Çelişik duygulu cinsiyetçilik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 47-58. doi:10.31828/tpd13004433
• Sakman, E. (2021). Gönüllü çocuksuzluk: Çocuk sahibi olmama kararının altında yatan faktörler ve karşılaşılan tepkiler hakkında bir derleme. Psikoloji Çalışmaları 41(1), 83-109. https:// doi.org/10.26650/SP2020-0105
• Scott,J., Alwin, D.F. ve Braun, M. (1996). Generational changes in gender-role attitudes: Britain in a coss-nationall perspectives. Sociology, 30, 471-492. https://doi.org/10.1177/003803859603003004
• Sever, M. (2015). Kadınlık, annelik, gönüllü çocuksuzluk: Elisabeth Badinter’den Kadınlık mı Annelik mi?, Tina Miller’dan Annelik Duygusu: Mitler ve Deneyimler ve Corinne Maier’den No Kid üzerinden bir karşılaştırmalı okuma çalışması. Fe Dergi, 7(2), 71-86. https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000144
• Siyez, D. M., Seymenler, S., Kağnıcı, Y., Esen, E., Siyez, E. ve Baran, B. (2018). Investigating university students’ attitudes towards infertility in terms of socio-demographic variables. Health Psychology Report, 6(4), 351-360.https://doi.org/10.5114/hpr.2018.77181
• Şeyhanlıoğlu, H.(2011).Türk siyasal muhafazakarlığın kurumsallaşması ve Demokrat Parti. Ankara: Kadim Yayınları.
• Şimal, N. ve Gürsoy, E. (2020). Üniversite öğrencilerinin gelecekte çocuk sahibi olmaya ilişkin düşünceleri ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 13 (3), 148-159.https://doi.org/10.46483/deuhfed.675721
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013).Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Allynand Bacon. Tanhan, F. ve Mukba, G. (2014). Spann-Fischer ilişkin bağımlılığı ölçeği`nin Türkçe`ye uyarlama çalışmasına ilişkin psikometrik bir analiz. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,36 (36),179-190. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pauefd/issue/32869/374891
• Taşçı, K.D. ve Özkan, S.(2007). University School for Health Sciences students’ opinions about infertility. TAF Prev Med Bull,6(3),187–192.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2021).Doğum İstatistikleri. data.tuik.gov.tr,07.12.2022 tarihinde alınmıştır. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmaları (2018).Doğurganlık ve Belirleyicileri.fs.hacettepe.edu.tr, 07.12.2022 tarihinde alınmıştır.
• Uecker, J. E., Bonhag, R., Burtt, J. J., Evans, H. R. ve Hernandez, A. D. (2022). Religion and attitudes toward childlessness in the United States. Journal of Family Issues, 43(1), 186-214.https://doi.org/10.1177/0192513X21994148
• Ulaş, S., Yar, D. ve Vefikuluçay-Yılmaz, D. (2021). Üniversite öğrencilerinin ebeveynlerinden aldıkları çocuk yetiştirme stilleri ile cinsiyet rolleri arasındaki ilişkin. The Journal of Social Sciences, 55, 665-681. https://do..org/10.29228/SOBİDER.52835
• Veevers, J. E. (1979). Voluntary childlessness: A review of issues and evidence. Marriage & Family Review, 2 (2), 1-26.https://doi.org/10.1300/J002v02n02_01
• Verniers, C. (2020). Behind the maternal wall: The hidden backlash toward childfree working women. Journal of Theoretical Social Psychology, 4(3), 107-124. https://doi.org/10.1002/jts5.65
• Vinson, C.,Mollen,D. ve Smith, N.G. (2010). Perceptions of childfree women: The role of perceivers’ and targets’. Journal of Community & Applied Social Psychology 20(5), 426-432. http://dx.doi.org/10.1002/casp.1049
• West, H. (2013).Fear is not a mental disorder: or what is really wrong with the DSM. Erişim adresi: http://www.harperwest.co/fear-is-not-a-mental-disorderor-what-is-really-wrong-with-the- dsm/
• Yavuzer, H. (2011).Çocuğu anlamak ve tanımak. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldırım, Z. (2007).Religiousness, conservatism and their relationship with traffic behavior. Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Yılmaz, H. (2006). Türkiye`de muhafazakarlık: Aile,din,Batı. Yayımlanmamış araştırma raporu, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
• Young, J.E., Klosko, J.W. ve Weishaar,M.E. (2003).Schema therapy: A practitioner`s guide. London: Guilford Press.
• Yuval –Davis, N. (2010). Theorizing identity: beyond the‘us’ and ‘them’ dichotomy. Patterns ofPrejudice, 44 (3), 261-280. https://doi.org/10.1080/0031322X.2010.489736