Metaphorical Perceptions on Concept of “Forest Fire”

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 14, 202 - 226, 31.12.2024

Damla Yıldız , Simge Küçük

https://doi.org/10.35235/uicd.1545519

Öz

In this study, it was aimed to reveal and analyze the mental perceptions of forestry organization employees about the concept of “forest fire” through metaphors. While determining the study group, convenience sampling method was selected and a total of 108 forestry organization employees working in 11 of 30 Regional Forest Directorates were interviewed. Within the scope of the study, data were collected with the help of a three-part semi-structured interview form prepared by the researcher in line with the literature, researchers and expert opinion. The first part consists of questions about the introductory characteristics of the participants, the second part consists of questions about their views on forest fires, and the third part consists of questions about metaphorical perceptions of the concept of forest fire.
Metaphor data on the concept of forest fire were collected using the metaphor sentence “Forest fire is like .......................................; because .....................”. Content analysis of the qualitative data obtained was carried out. The information obtained qualitatively was analyzed and supported with quantitative data, and frequencies (f) and percentage values (%) were calculated. The data were analyzed and interpreted separately in the form of categories and codes, and MAXQDA 2020 qualitative data analysis program was used for their analysis and visualization (word cloud, code map - MAX Maps codes of categories, etc).
The participants were 85,2% male, 48,1% had associate’s degree and 22,2% had bachelor’s degree, 69,4% of them (75 people) had been working in the forestry institution for 0-5 years and their average age was 32,42±8,88 years. The participants created 63 different metaphors for the concept of “forest fire”. The metaphors with the highest frequency were “death (f= 9)”, “cancer (f= 7)”, “hell (f= 5)”, “virus (f= 5)”. All metaphors were grouped into nine categories and these categories were classified as “a terrible situation”, “burning situation”, “reporting pain”, “experiencing loss”, “expression of salvation”, “animal figure”, “creating experience”, “providing gain” and “element of health”. As a result of the study, it was determined that almost all of the forestry organization employees constituting the sample of the research had negative metaphorical perceptions on the subject.

Anahtar Kelimeler

Forest fire, metaphor, forestry organization employees, MAXQDA

“Orman Yangını” Kavramına İlişkin Metaforik Algılar

Öz

Çalışmada, ormancılık örgütü çalışanlarının “Orman yangını” kavramına ilişkin zihinsel algılarını metaforlar aracılığıyla gün yüzüne çıkarmak ve bunları analiz etmek amaçlanmıştır. Çalışma grubu belirlenirken kolayda örnekleme yöntemi seçilmiş ve 30 Orman Bölge Müdürlüğü’nden 11’inde görev yapan toplam 108 ormancılık örgütü çalışanıyla görüşülmüştür. Çalışma kapsamında veriler araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda, araştırmacılar ve uzman görüşü alınarak hazırlanan üç bölümden oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu yardımıyla toplanmıştır. Birinci bölüm katılımcıların tanıtıcı özellikleri, ikinci bölüm orman yangınlarına ilişkin görüşleri ve üçüncü bölüm ise orman yangını kavramına ilişkin metaforik algıları içeren sorulardan oluşmaktadır.
Orman yangını kavramına ilişkin metafor verileri, “Orman yangını ………………………… gibidir; çünkü …………………” metafor cümlesi kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen nitel verilerin içerik analizleri gerçekleştirilmiştir. Nitel yollarla elde edilen bilgiler analiz edilerek nicel verilerle desteklenmiş, frekansları (f) ve yüzde değerleri (%) hesaplanmıştır. Veriler kategori ve kodlar şeklinde ayrı ayrı çözümlenerek yorumlanmış ve analiz edilerek görselleştirilmelerinde (kelime bulutu, kod haritası-kategorilere ait MAX Maps kodları vb) ise MAXQDA 2020 nitel veri analiz programından yararlanılmıştır.
Katılımcıların %85,2’si erkek, %48,1’i önlisans ve %22,2’si lisans mezunu, %69,4 gibi büyük çoğunluğunun (75 kişi) orman kurumundaki çalışma süreleri 0-5 yıl ve yaş ortalaması 32,42±8,88 yıldır. Katılımcılar “Orman yangını” kavramına yönelik 63 farklı metafor oluşturmuşlardır. Frekansı en yüksek olanlar ise “ölüm (f=9)”, “kanser (f=7)”, “cehennem (f=5)”, “virüs (f=5)” metaforlarıdır. Tüm metaforlar dokuz kategoride toplanmış olup bu kategoriler; “korkunç bir durum”, “yanma durumu”, “acı bildirme”, “kayıp yaşama”, “kurtuluş ifadesi”, “hayvan figürü”, “tecrübe oluşturması”, “kazanç sağlaması” ve “sağlık unsuru” şeklinde sınıflandırılmıştır. Çalışma sonucunda araştırmanın örneklemini oluşturan ormancılık örgütü çalışanının neredeyse tamamının konuya ilişkin olumsuz metaforik algılara sahip oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Orman yangını, metafor, ormancılık örgütü çalışanları, MAXQDA

Etik Beyan

Veri toplamada araç olarak kullanılacak olan yarı yapılandırılmış görüşme formunun araştırma etik onayı Karabük Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu tarafından 29.12.2023 tarih ve 2023/09 sayılı etik kurul kararı ile alınmıştır.

Kaynakça

• Kaynakça Ateş, M., Karatepe, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin küresel ısınma kavramına ilişkin algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı 27, 221-241, ISSN: 1303-2429, http://www.marmaracografya.com
• Atmiş, E. (2021). Yangınlardaki başarısızlığın nedeni:yanlış ormancılık politikaları. 2. Orman Yangınları Çalıştayı, 28 Ağustos, Muğla.
• Bakırtaş, C. (2020). Dünyada ve Türkiye’de ekonomik kalkınma- küresel kalkınma odaklı sorunlar yeni model arayışları. Nobel Akademik Yayıncılık, Yayın No: 912, Genişletilmiş 2. Basım, Ankara. ISBN: 978-605-133-813-2
• Baş, T., Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 3. Baskı, ISBN: 978-975-02-4087-4
• Bilgili, E., Küçük, Ö., Sağlam, B., Coşkuner, K. A. (2021). Büyük Orman Yangınları: Sebepleri, Organizasyonu ve İdaresi. İçinde: Taşkın Kavzoğlu (Editör) Orman Yangınları: Sebepleri, Etkileri, izlenmesi, Alınması Gereken Önlemler ve Rehabilitasyon Faaliyetleri, Türkiye Bilimler Akademisi, Bilim ve Düşün Serisi No: 33, ss: 1-23, ISBN: 978-605-2249-79-6, DOI: DOI: 10.53478/TUBA.2021.039, Ankara.
• Çanakçıoğlu, H. (1979). Türkiye orman yangın istatistiklerinin temeline ilişkin tartışmalar. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: B, 29(2), 11-19 https://doi.org/10.17099/jffiu.68609.
• Dabanlı, İ. (2021). İklim değişikliği ve artan orman yangınları ilişkisi. İçinde: Taşkın Kavzoğlu (Editör) Orman Yangınları: Sebepleri, Etkileri, izlenmesi, Alınması Gereken Önlemler ve Rehabilitasyon Faaliyetleri, Türkiye Bilimler Akademisi, Bilim ve Düşün Serisi No: 33, ss: 25-42, ISBN: 978-605-2249-79-6, DOI: DOI: 10.53478/TUBA.2021.040, Ankara.
• Daşdemir, İ. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık, Gözden Geçirilmiş 2. Basım, ISBN: 978-605-320-442-8
• Doğan, Ö. F. (2019). Ortaokul öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik metaforik algıları. (Yüksek lisans tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı.
• Du Pisani, J. A. (2006). Sustainable development-historical roots of the concept. Environmental Sciences, 3(2), 83-96 https://doi.org/10.1080/15693430600688831
• Genç, H., Demirkaya, H., Karasakal, G. (2010). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin orman kavramını algılamaları: fenomenografik bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, MAKUFEBED 1, 34-48, http://edergi.mehmetakif.edu.tr/makufebed
• Güçlü, İ. (2021). Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri teknik-yaklaşım-uygulama. Nika Yayınevi, Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, ISBN: 978-625-7653-34-3
• Karacabey, B. (2021). İklim değişikliği sürecinde orman yangınları çalıştayı: sonuç bildirgesi ve kararlar. İçinde: Taşkın Kavzoğlu (Editör) Orman Yangınları: Sebepleri, Etkileri, izlenmesi, Alınması Gereken Önlemler ve Rehabilitasyon Faaliyetleri, Türkiye Bilimler Akademisi, Bilim ve Düşün Serisi No: 33, ss: 403-419, ISBN: 978-605-2249-79-6, DOI: DOI: 10.53478/TUBA.2021.05, Ankara.
• Kavgacı, A., Başaran, M. A. (2023). Orman yangınları. Türkiye Ormancılar Derneği (TOD) Yayını, 422 s., Ankara.
• Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının küresel ısınma kavramına yönelik metafor algıları. Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Doğu Coğrafya Dergisi, Eastern Geographical Review – 18(29), 117-134.
• Kayaardı, F. (2021). Ortaöğretim öğrencilerinin afet ve nüfus kavramlarına ilişkin geliştirdikleri metaforların incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı.
• Keçeci, E. E. (2020). 6. sınıf öğrencilerinin küresel ısınma konusundaki metaforları ve metaforik algıları. (Yüksek lisans tezi). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, , Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı.
• Kelleci, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının iklim kavramına ilişkin algılarının metafor yoluyla incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı.
• Krippendorf, K. (2012). Content analysis: an introduction to its methodology (3rd edition). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Küçükosmanoğlu, A. (1994). Ülkemizde orman yangınları ve yangın sezonları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Sayı: 1-2, Cilt: 44, İstanbul. https://doi.org/10.17099/jffiu.98372
• Matlock, T., Gann, T., Bergmann, T., Coe, C. (2015). Metaphor in communicating wildfire risk. bridging divides: spaces of scholarship and practice in environmental communication. The Conference on Communication and Environment, June 11-14, Boulder, Colorado.
• Matlock, T., Coe, C., Westerling, A. L. (2017). Monster wildfires and metaphor in risk communication. Metaphor and Symbol, 32(4), 250-261, DOI: 10.1080/10926488.2017.1384273
• OGM, (2021). Orman Genel Müdürlüğü 2021 Yılı Resmi Ormancılık İstatistikleri. https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler (Son Erişim: 16.04.2023)
• OGM, (2023). Orman Genel Müdürlüğü 2023 Yılı Resmi Ormancılık İstatistikleri. https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler (Son Erişim: 16.08.2023)
• Özcan, Ş. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının çevre kavramına yönelik metaforlarının karşılaştırılması. (Yüksek lisans tezi). Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Ana Bilim Dalı.
• Özden, S., Kılıç, H., Ünal, H. E., Birben, Ü. (2012). Orman Yangını İnsan İlişkisi. Türkiye Ormancılar Derneği (TOD) Yayını, 1. Baskı, ISBN 978-9944-0048-7-9
• Özkan, U. B. (2022). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Pegem Akademi, 5. Baskı, ISBN: 978-605-241-723-2
• Sarıbaş, M. (2016). Ormancılık terimleri sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları, Birinci Basım, Ankara.
• Semino, E. (2021). Not soldiers but fire-fighters-metaphors and COVİD-19. Health Communication, 36, (1), 50-58, DOI: 10.1080/10410236.2020.1844989
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (2019). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Değerlendirme Raporu. Ankara. http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/dokumine/ (Son Erişim: 20.04.2023)
• TDK, (2023). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/ (Son Erişim: 20.04.2023)
• TOD, (2022). Orman İçi ve Bitişiğinde Yaşayanlar için Orman Yangınlarıyla Mücadele Rehberi, Derleyen: Vehbi TUTMAZ, ISBN: 978-605-71791-0-4, 34 sayfa, Türkiye Ormancılar Derneği (TOD) Yayın No: 59, Emsal Matbaa Tanıtım Hizmetleri, Ankara.
• Tok, G., Cebesoy, Ü. B., Bilican, K. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının iklim değişikliği farkındalıklarının incelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 23-36.
• Turan, Ö. (2019). Orman yangınları ve insan ilişkilerinin farklı ilgi grupları açısından incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı.
• UN, (2014). The Millennium Development Goals Report 2014. United Nations, New York. https://www.undp.org/publications/millennium-development-goals-report-2014 (Son Erişim: 20.04.2023)
• WCED, (1987). Our Common Future. World Commission on Environment and Development. Oxford: Oxford University Press. https://www.are.admin.ch/are/en/home/media/publications/sustainable-development/brundtland-report.html (Son Erişim: 20.04.2023)
• Yazıcı, Ö., Ulu Kalın, Ö. (2018). Doğal afet için kavramsal metaforların karşılaştırmalı analizi. Kafkas Üniversitesi e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 25-40. DOI: 10.30900/kafkasegt.396396
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Güncelleştiirlmiş 12. Baskı, ISBN: 978-975-02-6982-0
• Yılmaz, A., Yanarateş, E. (2020). Öğretmen adaylarının su kirliliği kavramına yönelik metaforik algılarının veri çeşitlemesi yoluyla belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(3), 1500-1528. DOI: 10.30900/kafkasegt.396396