TÜRKİYE’DE ENFLASYON VE TURİZM GELİRLERİ İLİŞKİSİ ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR ANALİZ

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 1, 69 - 81, 31.01.2017

Burcu Ilgaz Yıldırım , Furkan Yıldırım , Mustafa Gülmez

Öz

ÖZET: Turizm, Türkiye’de dış ticaret açığının kapanmasına katkı sağlayan
önemli bir gelir kaynağıdır. Turizm gelirlerini birçok unsur
etkileyebilmektedir. Fiyatlar genel seviyesindeki artışlar da bu faktörlerden
biridir. Bu çalışma, Türkiye’de enflasyon ve turizm gelirleri ilişkisini
belirlemeye yönelik yapılmıştır. Çalışma kapsamında, 2005-2015 yılları
arasındaki veriler incelenmiştir. Bu veriler aylık seriler olarak alınmıştır.
Turizm gelirlerine ait aylık veriler ve TÜFE’ye ait aylık veriler TUİK ve
Merkez Bankası’ndan elde edilmiştir. Bu veriler ekonometrik bir analiz programı
ile analiz edilmiştir. Çalışmanın amacına uygun olarak; öncelikle arttırılmış
Dickey-Fuller testi uygulanmıştır. Bu test ile serilerin durağan olmadığı
anlaşılmış ve birinci farkları alınarak durağanlaştırılmıştır. Sırasıyla,
Johansen eş bütünleşme testi, Vektör hata düzeltme modeli ve Wald testi
yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda, enflasyon ile turizm gelirleri arasında uzun
dönemli bir ilişki mevcut iken, kısa dönemde ise değişkenler arasında herhangi
bir ilişki saptanmamıştır. Johansen eş bütünleşme testi sonucunda ise
enflasyonun turizm gelirlerini negatif olarak etkilediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Turizm Gelirleri, Enflasyon, Eş Bütünleşme, VECM

Kaynakça

• Aktaş, C. (2005). Türkiye’nin turizm gelirlerini etkileyen değişkenler için en uygun regresyon denkleminin belirlenmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2): 163-174.
• Bahar, O. ve Bozkurt, K. (2010). Gelişmekte olan ülkelerde turizm-ekonomik büyüme ilişkisi: dinamik panel veri analizi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(2): 255-265.
• Chatziantoniou, I., Filis, G., Eeckels, B. ve Apostolakis, A. (2013). Oil prices, tourism income and economic growth: a structural var approach for european mediterranean countries. Tourism Management, 36: 331-341.
• Coppin, A. (1993). Recent evidence on the determinants of inflation ın a tourism-oriented economy: Barbados. Social And Economic Studies, 42(2/3): 65-80.
• Çetinkaya, A. T. ve Türk, E. (2014). Tasarruf ve yatırımların ekonomik büyümeye etkisi Türkiye örneği (1975-2012). Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 24(2): 45-60.
• Çetintaş, H. ve Bektaş, Ç., (2008). Türkiye’de turizm ve ekonomik büyüme arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkiler. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(1): 37-44.
• Çımat, A. ve Bahar, O. (2003). Turizm sektörünün Türkiye ekonomisi içindeki yeri ve önemi üzerine bir değerlendirme. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(6): 1-18.
• Çoban, O. ve Özcan, C. C. (2013). Türkiye’de turizm gelirleri-ekonomik büyüme ilişkisi: nedensellik analizi (1963-2010). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1): 243-261.
• Dinçer, M. Z. ve Dinçer, F. I., Ustaoğlu, M. (2015). Reel effective exchange rate volatilities impact on tourism sector in Turkey: an empirical analysis of 2003-2014. Procedia Economics and Finance, 23: 1000-1008.
• Delishe, J. ve Venne, S. (2005). Tourism in canada and its various economic facets. Chapter: 6.
• Eeckels, B., Filis, G. ve Leon, C. (2012). Tourism income and economic growth in Greece: empirical evidence from their cyclical components. Tourism Economics, 18(4): 817-834.
• Enders, W., (1995). Applied Econometric Time Series. Wiley: New York.
• Erkan, B., Kara, O. ve Harbalıoğlu, M. (2013). Türkiye’de turizm gelirlerinin belirleyicileri, Akademik Bakış Dergisi, 39: 1-20.
• Foon Tang, C. (2011). An exploration of dynamic relationship between tourist arrivals, inflation, unemployment and crime rates in Malaysia. International Journal Of Social Economics, 38(1): 50-69.
• Gökovalı, U. (2010). Contribution of tourism to economic growth in Turkey, Anatolia, 21(1): 139-153.
• İçöz, O., (1991). Enflasyonun turizm sektörüne etkileri, Anatolia Dergisi, Ocak-Şubat: 19-21.
• İçöz, O. ve Kozak, M. (2002). Turizm Ekonomisi: Turizmin Mikro ve Makro Ekonomik Etkileri, Turhan Kitabevi.
• Jalil, A., Mahmood, T. ve Idrees, M. (2013). Tourism-growth nexus in Pakistan: evidence from ardl bounds tests. Economic Modelling, 35: 185-191.
• Kara, O., Çömlekçi, İ. ve Kaya, V. (2012). Turizm gelirlerinin çeşitli makroekonomik göstergeler ile ilişkisi: Türkiye örneği (1992–2011). AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1): 75-100.
• Kızılgöl, Ö. ve Erbaykal, E., (2008). Türkiye'de turizm gelirleri ile ekonomik büyüme ilişkisi: bir nedensellik analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi vee İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2): 351-360.
• Koyuncu, F. T. (2015). Turizm gelirinin Türkiye’nin makroekonomik performansına katkısı: ekonometrik bir çözümleme, Journal Of International Social Research, 8(38): 959-968.
• Proença, S. ve Soukiazi, E. (2008). Tourism as an economic growth factor: a case study for southern european countries, Tourism Economics, 14(4): 791-806.
• Samırkaş, M. ve Samırkaş, M. C., (2014). Turizm sektörünün ekonomik büyümeye etkisi: Türkiye örneği. İşletme Fakültesi Dergisi, 15(1): 63-76.
• Sengupta J.K. ve Espana J.R. (1994). Exports and economic growth in asian nics: an econometric analysis for Ko¬rea, Applied Economics, 26(1): 41-51.
• Şen, A. ve Şit, M. (2015). Reel döviz kurunun Türkiye’nin turizm gelirleri üzerindeki etkisinin ampirik analizi, Journal Of Yasar University, 10(40): 6752-6762.
• Xue-Pin, W. U., ve Jun-Yang, L. I. (2012). Relationship between growth of tourism industry and inflation: evidence from Hainan island. Tourism Tribune/Lvyou Xuekan, 27(11): 66-71.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2016). Turizm Gelirleri Verileri, 2005-2015. [URL: http://www.tuik.gov.tr/preistatistiktablo.Do?İstab_İd=1609] (Erişim Tarihi 11.05. 2016).
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası İstatistikleri (2016) Tüketici Fiyat Endeksi Oranları, [URL: Http://evds.tcmb.gov.tr] (Erişim Tarihi: 11.05.2016).