Sağlık Kurumlarında Maliyet Yönetimi: Hastane İşletmeleri İçin Maliyet-Hacim-Kâr Analizi Üzerine Örnek Bir Uygulama
Öz
Sağlık kurumlarının, küreselleşen dünyadaki piyasa koşullarına uyum sağlayabilmeleri, sektörde rekabet ve kâr elde edebilmeleri için maliyet yönetimi yapmaları büyük önem arzetmektedir. Maliyet yönetiminde en önemli bilgi kaynağı maliyet muhasebesidir. Maliyet muhasebesi, işletmelerde üretilen mal veya hizmetlerin maliyetinin hesaplanmasını amaç edinen bir muhasebe dalıdır. Sağlık kurumlarının hizmet kalitesini en üst düzeye çıkarırken hizmet maliyetlerini de en iyi şekilde yönetmeleri gerekmektedir. Sağlık kurumları, hizmet kalitesi ve maliyet arasındaki ilişkinin optimum düzeyde olmasını arzu etmektedirler. Sağlık kurumlarındaki faaliyetler planlanırken maliyet analizinin yapılarak hizmet maliyetlerin yönetilmesi, gerek hizmet kalitesi gerekse rekabet avantajı sağlama noktasında çok önemlidir. Bu çalışmanın amacı, sağlık kurumlarında maliyet yönetimi konusunda kavramsal bir çerçevenin oluşturulması ve maliyet analizinde kullanılan “Maliyet-Hacim-Kâr (MHK)” analizi yönteminin açıklanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda, hastane işletmeleri özelinde MHK analizine ilişkin örnek bir uygulama geliştirilmiş ve analiz sonuçları değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Sağlık Kurumları Hastane İşletmeleri Maliyet Yönetimi Maliyet-Hacim-Kâr Analizi
Kaynakça
- Bear, R., Mills, R. and Schmid, F. (1994). Product Costing in Advanced Technology Environment. Management Accounting, 72(11): 1-20.
- Biçer, E. B., Ayarlıoğlu, M. A., Aygün, M. ve Kısakürek, M. (2016). Sağlık Kurumlarında Maliyet Muhasebesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Büyükmirza, K. (2010). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi (15. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
- Civelek, M. ve Özkan, A. (2015). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Deran, A. (2013). Meyve Bahçesi İşletmelerinde Maliyet, Gider Ayrımı ve Maliyet Muhasebesinin Yararları. International Journal of Food and Agricultural Economics, 1(1):165-178.
- Ekergil, V. (2017). Maliyet Hacim Kâr Analiz Tekniğinin Müşteri Kârlılık Analizinde Kullanılması ve İşletmeler İçin Model Önerisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9 (3): 487-520.
- Ercan, C., Dayı, F. ve Nal, M. (2013). Sağlık İşletmelerinde Maliyet Hacim Kar Analizi: Radyoloji Ünitesi Üzerine Bir Uygulama. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5 (9): 43: 64.
- Granof, M. H. (1983). Accounting For Managers and Investors. New Jersey: Prentice Hall Inc.
- Hacırüstemoğlu, R. (1995). Maliyet Muhasebesi. İstanbul: Ders Kitapları Anonim Şirketi Tesisleri.
- İhracatı Geliştirme Merkezi (2020). Sağlık Kuruluşu. Web: https://www.igeme.com.tr/saglik-kurulusu/, adresinden 10.04.2020’de alınmıştır.
- Kartal, A., Gündüz, E. ve Sevim, A. (2019). Maliyet Yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Keleş, D. (2019). Taşıyıcı Bitkilerin Üretim Maliyetlerinin Hesaplanması ve 16 Nolu Türkiye Muhasebe Standardına Göre Muhasebeleştirilmesi: Fındık Yetiştiriciliği Yapan Bir Tarım İşletmesinde Vaka Çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
- Kısakürek, M. ve Biçer, E. B. (2011). Maliyet Hacim Kar Analizinin Bir Hastane İşletmesi MR Ünitesinde Uygulanması. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 16 (2): 281-306.
- Küçükmadan, E. (2015). Marka, Sağlık Hizmetlerinde Markalaşma Ve Marka Sadakati. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Maliye Bakanlığı (2008). Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği. Web: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/10/20081023-12.htm, adresinden 10.04.2020’de alınmıştır.
- Ocak, S., Gider Ö., Top, M. ve Çetin, A. (2004). Muğla Devlet Hastanesi Tomografi Ünitesi Maliyet-Hacim-Kar Analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 7 (1): 3-38.
- Özer, M., Erdoğan, M., Tiryaki, A., Açıkalın, S., Çiftçi, N., Yeldan, E., Özata, E, Gül, E. ve Ekinci, A. (2012). İktisada Giriş-I. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Özgülbaş, N. ve Tarcan, M. (2014). Sağlık Kurumlarında Maliyet Yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Yılmaz, B. (2008). Hastane İşletmelerinde Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Faaliyet Esasına Dayalı Maliyetleme Yönteminin Rolü. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8 (15): 301-318.
- Yiğittop, V. M. (2008). Özel Hastane İşletmelerinde Muhasebe Uygulamaları ve İç Kontrol Sistemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İşletme |
| Bölüm | Cilt: 4 Sayı:1 |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 19 Haziran 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 24 Aralık 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 4 Sayı: 1 |
Publication Principles
1. Manuscripts submitted to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences must not have been published anywhere before and should not have been submitted for publication.
2. Articles written in either Turkish or English languages are published in the journal. The scientific and linguistic responsibility of the studies published in the journal belongs to the author(s).
3. In our journal, not only studies coming from academicians but also studies coming from researchers will be evaluated.
4. Studies that had been presented at conferences before and have not been published in full text, only had been published abstracts, can be accepted into the publication evaluation process provided that it is stated in the study.
5. Articles should be submitted to our journal electronically. To submissions of articles online through the website and follow the stage of the article in the referee evaluation process, it is necessary to be a member and log in to the Journal. The personal information entered on the journal's website will only be used for the stated purposes of the journal and will not be accessible for any other purpose or to any party.
6. The authors are informed about the refereeing process of the articles submitted to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences through the system and the evaluation reports can be easily followed by them via the system.
7. When applying, an article file without author information will be uploaded to the system.
8. The journal is based on the blind peer-review process. In the articles to be sent to the referee, the confidentiality of the information regarding the author's identity is ensured.
9. The articles submitted to the journal are sent to at least two referees after the preliminary examination in terms of form and content. Manuscripts that receive positive feedback from the referees are included in the publication process. If one positive and one negative report is received from the referees, the study is sent to a third referee by the Journal Editor.
10. It is aimed that the articles submitted to the journal will complete the referee process within two months. However, the authors of the articles for which corrections are requested must make the relevant corrections within one month and send them to the editorial board.
11. In line with the reports from the referees, it is decided to publish the article, to request revisions, additional information and abbreviations from the authors within the framework of the report, or not to publish it, and this decision is announced to the authors through the system. The authors are answerable for making all changes requested by the referees. Studies will not be published without constructing the desired changes.
12. The articles whose evaluation process is completed are queued by the journal editorial office and published in the relevant issue of the journal.
13. Manuscripts that do not comply with the journal's subject, spelling or grammar rules are returned to the authors after the preliminary review without being sent to the referees. All kinds of changes in form and content may be requested from the authors of the manuscripts received for preliminary evaluation.
14. All publication rights of the articles accepted and published in the journal in written and electronic media belong to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences.
15. No royalties are paid to the authors for the works published in the journal and the author does not have any claim rights.
16. The opinions in the articles published in the journal are subject to the responsibility of the corresponding authors.
17. In line with the reports received from the referees, it is decided to publish the article, to request corrections, additional information and abbreviations from the authors within the framework of the report, or not to publish the article, and this decision is notified to the authors via the system. Authors are obliged to make all changes requested by the referees. The manuscripts are not published until the requested changes are made.
18. All publication rights of the articles accepted and published in the journal in written and electronic media belong to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences.
19. No royalties are paid to the authors for the works published in the journal and the author does not have any claim rights.
20. The opinions in the articles published in the journal are subject to the responsibility of the relevant authors.
21. Articles accepted for publication cannot be reproduced and published in any way without the written permission of The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences. However, it can be quoted provided that the source is cited.
22. If a research study has been supported by any institution or produced from the thesis, this should be indicated as a footnote on the same page by placing (*) on the last word of the title of the work.