ANAOKULUNDA ÇALIŞAN PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBER ÖĞRETMENLERİN OKUL ÇALIŞANLARI, VELİ VE ÖĞRENCİ ETKİLEŞİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 3, 157 - 178, 10.10.2020

Serhat Gündoğdu

Öz

Bu araştırma Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi anaokullarında görev yapan psikolojik danışma ve rehberlik öğretmenlerinin mesleki ve kişisel deneyimlerinin; veli, okul çalışanları ve öğrenci ile etkileşimi açısından incelenmesini amaçlayan nitel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışmanın grubunu Adana ilinin merkez ilçelerinde (Seyhan, Çukurova, Yüreğir, Sarıçam) görev yapan 10 kadın ve sekiz erkek olmak üzere toplam 18 psikolojik danışma ve rehberlik öğretmeni oluşturmuştur. Çalışma grubuna Adana ili merkez ilçelerinde görev yapan psikolojik danışma ve rehberlik öğretmenlerinin hepsi dahil olmuştur. Çalışmanın verileri katılımcılarla yüz yüze görüşülerek araştırmacı tarafından toplanmıştır. Veriler çalışma grubundaki öğretmenlerden yarı yapılandırılmış görüşme sorularıyla elde edilmiştir. Veriler nitel araştırma veri analiz yöntemlerinden içerik analizi tekniği ile araştırmacı tarafından analiz edilmiştir. Öğretmenlerin anaokulunda çalışmaya başladıktan sonra olumlu ve olumsuz kişisel yaşantıları olmuştur. Öğretmenlerin mesleki yaşantıları olumlu, olumsuz ve kendini geliştirme olarak ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin çoğunluğu okul çalışanları ile kişisel etkileşime girmişlerdir. Öğretmenlerin okul çalışanlarıyla mesleki etkileşiminde tanıtım faaliyetleri, işbirliği içerisinde çalışma ve okul çalışanlarından destek görme ön plana çıkmıştır. Öğretmenler çocuklarla kişisel etkileşiminden bahsederken çocukların hitap şekillerinden, çocuklarla yaptıklarından, çocukların algılarından bahsetmişlerdir. Çocuklarla mesleki etkileşimde yapılan uygulamalar daha çok vurgulanmıştır. Öğretmenler velilerle mesleki etkileşiminde daha çok yapılan uygulamalardan bahsetmişlerdir. Öğretmenler eski görev yerleri ile anaokulunun olumlu ve olumsuz yönlerini de ifade etmişledir. Okul yöneticilerinin, okul öncesi öğretmenlerinin ve velilerin gerekli ilgiyi göstermeleri ve öğretmenlerin okul aidiyetlerinin sağlanması durumunda verimli ve uyumlu bir çalışma ortamının olacağı sonucuna varılabilir.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitimi, Okul Öncesi Rehberlik Hizmetleri, Rehber Öğretmen

Kaynakça

• Akgün, E. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin bakış açısıyla anasınıflarındaki rehberlik hizmetlerinin değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 9(2), 474-482.
• American School Counselor Association (2003). The ASCA national model: A framework for school counseling programs. Professional School Counseling, 6(3), 165-168.
• Bryan, J., & Holcomb-McCoy, C. (2004). School counselors' perceptions of their involvement in school-family-community partnerships. Professional School Counseling, 7(3), 162-171.
• Clark, M. A., & Amatea, E. (2004). Teacher perceptions and expectations of school counselor contributions: Implications for program planning and training. Professional School Counseling, 8(2), 132-140.
• Dalçiçek, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarında ve ilkokul kademesinde görev yapan rehber öğretmenlerin mesleki doyumlarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Eren, R. (2014). Milli eğitim bakanlığı’na bağlı resmi ve bağımsız anaokullarındaki rehberlik ve psikolojik danışma faaliyetlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Erkan, S. (2006). Okul psikolojik danışma ve rehberlik programlarının hazırlanması. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Girgin, G. (2012). Çağdaş eğitim sistemlerinde öğrenci kişilik hizmetleri ve rehberlik. A. Kaya (Ed.). Psikolojik danışma ve rehberlik, (s. 2-23.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş (A. Ersoy & P. Yalçınoğlu, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gökçakan, Z. (2008). Eğitimde rehberlik ve psikolojik danışmanın değişen işlevi ve gelişimsel rehberlik yaklaşımı (Ed. T. Bozkurt, M. Uluğ & M. S. Özden) Eğitim Psikolojisi Sempozyum Kitabı.
• Kardeş, S. (2014). okul öncesi eğitim kurumu yönetici ve öğretmenlerinin rehber öğretmenlerin rollerine ilişkin algılarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ledyard, P. (1998). Counseling minors: Ethical and legal issues. Counseling and Values, 42, 171-177.
• Margolis, H., McCabe, P. P., & Alber, S. R. (2004). Resolving struggling readers' homework difficulties: How elementary school counselors can help. Journal of Educational and psychological consultation, 15(1), 79-110.
• MEB. (2013). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı okulöncesi eğitim rehberlik programı.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Nazlı, S. (2005). Kapsamlı gelişimsel rehberlik ve psikolojik danışma programları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özgüven, İ. E. (2000). Çağdaş eğitimde psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara: PDREM Yayınları.
• Patton, Q. M. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Perkins, G. W. (2013). School counselors’ and teachers’ perceptions of elementary school counselor roles related to personal/social, academic, and career counseling. Retrieved February, 12, 1-5.
• Sargın, N., & Hamurcu, H. (2010). Özel özel eğitim kurumlarında çalışan rehber öğretmenlerin sorunlarına ve beklentilerine yönelik bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (24), 323-329.
• Schmidt, J. J. (2008). Counseling in schools: Comprehensive programs of responsive services for all students. Boston: Pearson publication.
• Stone, C. B., & Clark, M. A. (2001). School counselors and principals: Partners in support of academic achievement. NASSP Bulletin, 85(624), 46-53.
• Tan, H. (2000). Psikolojik danışma ve rehberlik. İstanbul: MEB Yayınları.
• Yerlikaya, İ., Sak, R., & Şahin Sak, İ. T. (2014). Okul öncesi eğitimde psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri: okul öncesi öğretmen adaylarının ve psikolojik danışman adaylarının görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 286-299.
• Yildirim, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.