HASAN ALI YÜCEL'S INTERPRETATION OF THE DIWAN LITERATURE AND THE DIWAN POETS IN HIS BOOK “A COLLECTIVE CONSIDERATION OF TURKISH LITERATURE”

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 4, 157 - 176, 31.12.2020

İdris Söylemez

https://doi.org/10.47525/ulasbid.815265

Öz

According to Hasan Ali Yücel's points of view, literature is highly important as it provides an
opportunity to understand and track the traditions, values and important changes which are
happened through the social and political events. Literary works, especially the literary works of
diwan, which contain a lot of information about the social, cultural, religious and political
elements of the society, are accepted as reference sources in the reconstruction of social values.
The Diwan literature is a literary period that started and matured in a new oasis away from the
influences of the national and spiritual culture of the Turkish nation. The Diwan Literature is not
a national literature, on the contrary it is a literary period that existed under the influences of
Arab and Persian cultures and contains imitative values. For this reason, it gives a very limited
knowledge about Turkish culture, language, tradition and customs. The nationality of literature
can be measured by the possibility of an established relationship with the past; the Diwan
literature has built thick walls between today and yesterday as a period that ignores the yesterday
of the Turkish nation.
As Hasan Ali Yücel divides the Turkish literature into periods, he discusses this divisions through
the framework of the relationship between literature and society. While regarding the folk
literature and the Sufi literature, which are included in the literature of this period, as the reflector
of the national culture, he considers the diwan literature, which has continued for more than six
centuries, as an imitation of Arabic and Persian literature and as an outsider type of literature to
the national literature and an obstacle between the national period and the current. Hasan Ali
Yücel's work Türk Edebiyatına Toplu Bir Bakış (A Collective Consideration of Turkish Literature) consists
of an introduction and three parts. The third part of the work consists of sixty-six pages and four
subtitles. Based on the third part of the work, our study has been created within the framework
of the evaluations made by Hasan Ali Yücel on language and content of the diwan literature and
its poets. 

Anahtar Kelimeler

Hasan Ali Yücel, Literature, History of Literature, The Diwan Literature, Culture

HASAN ÂLİ YÜCEL’İN “TÜRK EDEBİYATINA TOPLU BİR BAKIŞ” ADLI EDEBİYAT TARİHİ KİTABINDA DİVAN EDEBİYATI VE DİVAN ŞAİRLERİNE YÖNELİK DEĞERLENDİRMELERİ

Öz

Hasan Âli Yücel’e göre edebiyat, gelenek ve değerleri, siyasi veya sosyal hadiseler neticesinde
yaşanmış değişimleri anlamak ve takip etme imkânı sunduğundan fazlasıyla önem arz etmektedir.
Cemiyetin sosyal, kültürel, dinî ve siyasi ögeleriyle alakalı çok fazla bilgiyi uhdesinde barındıran
edebiyat eseri, özelde divan edebiyatı eserleri, toplumsal değerin yeniden inşasında referans
kaynaklar olarak kabul edilmektedir. Türk milletine ait milli ve manevî kültürün izlerinin uzağında
yeni bir vahada başlayıp olgunlaşan divan edebiyatı milli değil, Arap ve Fars kültürlerinin
egemenliğinde varlık bulan, taklidi değerleri ihtiva eden bir edebiyattır. Bu yüzden Türk kültürüne,
diline, anane ve örfüne dair uhdesinde oldukça az bilgi ve birikim yer almıştır. Edebiyatın milliliği
gün ile dün arasında ilişki kurduğu ölçüde mümkün olabilir. Divan edebiyatı Türk milletinin
dününü yok saymış, gün ile dün arasına kalın duvarlar örmüştür.
Hasan Ali Yücel, Türk edebiyatının dönemlere ayırırken edebiyat ve cemiyet arasında var olan
ilişkiden hareket etmektedir. Bu dönem edebiyatı içerisinde yer alan Halk ve tasavvuf edebiyatını
milli kültürün yansıtıcısı olarak kabul ederken, Arap ve Fars edebiyatının taklidiyle şekillenmiş
Divan edebiyatını, milli kültürden uzak bir edebiyat olarak değerlendirmektedir. Hasan Ali
Yücel’in “Türk Edebiyatına Toplu Bir Bakış” adlı eseri, giriş ve üç bölümden meydana
gelmektedir. Eserin üçüncü bölümü altmışaltı sayfadan ibaret olup dört alt başlıktan oluşmaktadır.
Eserin üçüncü bölümünden hareketle oluşturduğumuz çalışmamız, divan edebiyatı ve divan
şairleri ile alakalı olarak Hasan Ali Yücel’in dil ve muhteva üzerinden yapmış olduğu
değerlendirmeler çerçevesinde şekillenmiştir

Anahtar Kelimeler

Hasan Ali Yücel, Edebiyat,, Divan Edebiyatı,, Kültür, Edebiyat tarihi

Kaynakça

• Bolulu, Osman. “Hasan-Âli Yücel’in Şiirleri ve Şairliği”, Hasan Ali Yücel Günleri, 26-27 Aralık. Ankara: Edebiyatçılar Derneği 1997,126-127.
• Dündar, Ali. “Hasan Ali Yücel’de Dil ve Düşünce”. Hasan Ali Yücel’e Armağan. Editör. Ali Coşturoğlu, Mehmet Emiralioğlu, (Ankara: Birleşmiş Milletler Türk Derneği Yayınları, 1997),116.
• Emiralioğlu, Mehmet. Hasan Âli Yücel, Ankara: Emel Yayınları, 1967.
• Feyzioğlu, Nesrin. “Garib-Name Üzerinde Bir İnceleme”, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum 1996.
• Karakoç, Kani İrfan. “Ulus-Devletleşme Süreci Ve Türk Edebiyatı’nın İnşası (1923-1950), Doktora tezi, Bilkent Üniversitesi,2012.
• Kaval, Musa. Yunus Emre ve Mevlâna’nın Eserlerinde İnsan ve Tekâmülü, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(2013),101-122.
• Kerimoğlu, Canan. “Hasan Âli Yücel’in Dil Ve Edebiyata Bakışı”, Hasan Âli Yücel, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kiremitçi, Ferdi. XX. Yüzyıl Türk İslam Edebiyatı Tarihi”, Türk İslam Edebiyatı, Editör. Metin Hakverdioğlu - Aynur Kurt, İstanbul: Lisan yayıncılık,2019.
• Levend, Agâh Sırrı. Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri. 3.Baskı, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi 1972.
• Oğuzkan, A. Ferhan. “Hasan Ali Yücel, Cumhuriyet Dönemi Eğitimcileri”, Editör. H. Bahir Sorguç, Ankara: Unesco Türkiye Milli Komisyonu Yayınları, 1987.
• Özdenoğlu, Şinasi. Edebiyatımızın Beş Ana Meselesi, İstanbul: İnkilap Kitabevi,1949.
• Özen, İbrahim. “Hasan Âli Yücel’in Edebiyat Tarihçiliği”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/4, Fall 2012, p. 2521-2532, Ankara-Turkey, 2521-2532.
• Polat, Ali Ekber. “Hasan Ali Yücel Dönemi ve Plastik Sanatlar”, Yüksek Lisan Tezi, Trakya Üniversitesi Edirne 2011.
• Safa, Peyami. “Hasan Âli Yücel”, Son Havadis, İstanbul, 11 Mart 1961.
• Uçar, Ayhan. “Hasan Ali Yücel’in Milli Eğitim Bakanlığı Döneminde Orta Öğretimde Gerçekleştirilen Türk Dili ve Edebiyat Eğitimi”, Yüksek Lisan Tezi, Gazi Üniversitesi Ankara, 2009.
• Uraz, Murat Hasan. Âli Yücel: Hayatı, Seçme Şiir ve Yazıları, İstanbul: Semih Lütfi Yayınevi, 1938.
• Uygur, Mermi. İnsan Açısından Edebiyat, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. 1975.
• Yasul, Yüksel Bilkay “Hasan Ali Yücel’in Din ve Tanrı Anlayışı” Yüksek Lisan Tezi, Erciyes Üniversitesi Kayseri 2019.
• Yurdakul. Şükran, “Hasan-Âli Yücel’in Edebiyat Tarihçiliği”, Hasan Ali Yücel Günleri, 26-27 Aralık. Ankara: Edebiyatçılar Derneği, 1997),101.
• Yücel, Hasan Ali. Türkiye’de Orta Öğretim, Ankara: Kültür Bakanlığı, 1994.
• Yücel, Hasan Ali. Edebiyat Tarihimizden, İstanbul: İletişim Yayınlar, 1989.
• Yücel, Hasan Âli. Türk Edebiyatına Toplu Bir Bakış, İstanbul: Remzi Kitaphanesi, 1932.
• Yağcı, Öner. “Hasan Ali Yüce, İnsan Ve Edebiyat”, Hasan Âli Yücel, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.