STRATEJİK İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN İÇ GİRİŞİMCİLİK ÜZERİNE ETKİSİNİ TESPİT ETMEYE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 3, 992 - 1019, 05.08.2021

Murat Sucu

https://doi.org/10.47525/ulasbid.936153

Öz

İç girişimcilik kavramının, işletmelerin rekabet avantajı elde etmelerinde önemli roller üstlenen uygulamalardan birisi olduğu ifade edilmektedir. İç girişimcilik, çalışanların işletme içerisinde bir girişimci gibi hareket etmesi anlamını taşımaktadır. Tüm risk ve gelirin işletmeye ait olduğu bu faaliyetlerde çalışanlar, işletmelerin kaynaklarını girişim faaliyetleri için kullanabilmektedirler. Çalışanların yetenek, beceri ve tecrübelerini rekabet avantajı sağlamak için kullanılmasını savunan bu yaklaşım 1980’li yıllardan günümüzde kadar gelmiştir. Kavram ile ilgili yapılan çalışmalarda, iç girişimcilik faaliyetlerinin işletmenin performansı ile yakından ilişkili olduğu ve işletmelere rekabet avantajı sağladığı ifade edilmektedir. Stratejik insan kaynakları yönetimi yaklaşımı da insanları birer rekabetçi yetenek olarak görmektedir. Özellikle kaynak temelli yaklaşımın savunduğu bu görüş, işletmelerin insan kaynağına ait yetenekleri stratejik bakış açısı ile yönetilmesi gerektiğini ifade etmektedir. Bu bağlamda, iç girişimcilik faaliyetlerinin stratejik insan kaynakları yönetimi uygulamaları ile desteklenebileceği öngörülmektedir. Bu çalışmanın amacı, stratejik insan kaynakları yönetimi ile iç girişimcilik arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Araştırmanın veri toplama tekniği anket uygulamasıdır. Çalışma, sivil havacılık sektörüne yönelik mesleki eğitimler veren bireylerin oluşturduğu 117 kişi ile yürütülmüştür. Yapılan regresyon, korelasyon, ANOVA ve t-testi sonuçlarına göre; stratejik insan kaynakları yönetimi ile iç girişimcilik arasında pozitif bir ilişki olduğu ve stratejik insan kaynakları yönetiminin iç girişimcilik üzerine anlamlı bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, stratejik insan kaynakları yönetimi ile iç girişimcilik faaliyetlerinin desteklenebileceği görülmektedir. Çalışmanın, iç girişimcilik faaliyetlerini başlatmak yada arttırmak amacı güden işletmeler için fayda sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

yönetim, strateji, iç girişimcilik, stratejik insan kaynakları yönetimi

A RESEARCH TO DETERMINE THE IMPACT OF STRATEGIC HUMAN RESOURCES MANAGEMENT ON INTERNAL ENTREPRENEURSHIP

Öz

It is stated that the concept of intrapreneurship is one of the applications that play an important role in the companies gaining competitive advantage. Intrapreneurship means that employees act like an entrepreneur within the enterprise. Employees in these activities, where all risk and income belong to the enterprise can use the resources of the enterprises for their entrepreneur activities. This approach, which advocates the use of employees' skills, ability and experiences to gain competitive advantage, has come from the 1980’s to the present. In the studies on the concept, it is stated that internal entrepreneurship activities are closely related to the performance of the enterprise and provide a competitive advantage to the enterprises. The strategic human resources management approach also sees people as competitive talent. Especially, this view, which is advocated by the resource-based approach, states that the human resources of enterprises should be managed with a strategic perspective. In this context, it is anticipated that internal entrepreneurship activities can be supported by strategic human resources management practices. The purpose of this study is to determine the relationship between strategic human resources management and intrapreneurship. The data collection technique of the research is the survey application. The study was carried out with 117 employees who provide training on civil aviation. According to the results of regression, correlation, ANOVA and t-test; It has been determined that there is a positive relationship between strategic human resources management and intrapreneurship and that strategic human resources management has a significant effect on intrapreneurship. According to the findings, strategic human resources management can support intrapreneurship activities. The study is expected to be beneficial for enterprise that aim to start or increase their intrapreneurship activities.

Anahtar Kelimeler

Strategic Human Resources Management, Intrapreneurship, Management, Strategy

Kaynakça

• Ağca, V. ve Yörük, D. (2006). Bağımsız Girişimcilik ve İç Girişimcilik Arasındaki Farklar: Kavramsal Bir Çerçeve. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 8(2), 155-173.
• Akkoyun, B. (2015). Teknoloji Yönetiminin Başarısında Örgütsel Yapı ve İnsan Kaynakları Yönetimi Unsurlarının Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi. SBE. Malatya.
• Amit, R. ve Schoemaker, P. J. H. (1993). Strategic Assets and Organizational Rent. Strategic Management Journal, 14. (1), 33-46.
• Armstrong, M. ve Taylor, S. (2014). Armstrong’s Handbook of Human Resource Management Practice. 13. Baskı. İngiltere: Kogan Page Limited.
• Barutçugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi. 1. Baskı. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Bayat, B. (2008). İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Niteliği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (3), 67-91.
• Bayındır, H. (2007). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminde Bilgi Teknolojilerinin Kullanımı: Teori ve Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı. Konya.
• Becker, B. ve Gerhart, B. (1996). The Impact of Human Resource Management on Organizational Performance: Progress and Prospects. Academy of Management Journal, 39 (4), 779-801.
• Buekens, W. (2014). Fostering Intrapreneurship: The Challenge For a New Game Leadership. Procedia Economics and Finance, 16, 580 – 586.
• Büte, M. (2008). Örgütsel Faktörlerin İç Girişimcilik Üzerine Etkileri. Ekev Akademi Dergisi, 12(37),41-60.
• Büyükyılmaz, O., Kayış, M. (2018). Dönüştürücü Liderliğin İç Girişimcilik Davranışına Etkisi: Bolu İlinde Bir Araştırma. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 147-167.
• Castro, M. V. M. v d. (2020). Implementation of Strategic Human Resource Management Practices: A Review of the National Scientific Production and New Research Paths. Revista de Gestao, 27(3), 229-246.
• Chebbi, H. vd., (2020). Focusing on Internal Stakeholders to Enable the Implementation of Organizational Change Towards Corporate Entrepreneurship: A Case Study From France. Journal of Business Research, 119, 209–217.
• Coşkun, S. ve Kaya, N. (2011). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi: Kamuda Uygulamalar ve Türk Kamu Yönetimi İçin Öneriler. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 69-95.
• Çıkmaz, G. (2020). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin İç Girişimcilik Üzerine Etkisinde Sosyal Sermayenin Aracılık Rolü. Doktora Tezi. T.C. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İşletme Doktora Programı. Gaziantep.
• Delery, J. E. ve Doty, D. H. (1996). Modes of Theorizing in Strategic Human Resource Management: Test of Universalistic, Contingency and Configurational Performance Predictions. Academy of Management Journal, 39(4), 802-835.
• Demirci, E. (2020). İç Girişimcilik Eğilimi ve Hizmet İnovasyon Performans İlişkisi: İstanbul Otel İşletmeleri Örneği. Yüksek Lisans Tezi. T.C. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı. Erzurum.
• Demirer, Ö., Demirer C. M. ve Yürürer, G. (2019). İç Girişimciliğin İşgören Performansı Üzerindeki Etkisi: Üretim İşletmelerinde Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10(1), 231-245.
• Demirtaş, Ö. (2013). Stratejik İnsan Kaynaklari Yönetimi ve Örgütsel İnovasyon. Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 35(2), 261-290.
• Dessler, G. (2017). Human Resource Management. 15. Baskı. İngiltere: Pearson Education Limited.
• Erbir, M. (2020). Sağlık Kurumları Çalışanlarının Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algıları ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının İç Girişimcilik Düzeylerine Etkisi. Doktora Tezi. T.C. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Kırıkkale.
• Gawke, C. J., Gorgievski, J. M. ve Bakker, B. A. (2019). Measuring Intrapreneurship at the Individual Level: Development and Validation of the Employee Intrapreneurship Scale (EIS). European Management Journal, 37, 806-817.
• Gawke, C. J., Gorgievski, J. M. ve Bakker, B. A. (2017). Employee Intrapreneurship and Work Engagement: A Latent Change Score Approach. Journal of Vocational Behavior, 100, 88–100.
• Guest, D. E. (1987). Human Resource Management and Industrial Relation. Journal of Management Studies, 24 (5), 503-521.
• Gürbüz, S. (2011). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Örgütsel Bağlılığa ve İş Tatminine Etkisi: İnsan Kaynakları Yöneticileri Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 397-418.
• Gürler, H. İ. (2020). Çalışan İşveren Markası Algısının İç Girişimcilik Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. T.C. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İstanbul.
• Gürel, B., B., E. (2012). Girişimcilik: Bir Literatür Taraması. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 6, 56-75.
• Hau, I. ve Chow, S. (2005). High Performance Work System in Asian Companies. Thunderbird International Business Review, 47(5), 575-599.
• İçerli, L., Yıldırım, H. M. ve Demirel, Y. (2011). Kobilerde İç Girişimciliğin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma: Aksaray Örneği. Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 177-187.
• Kaygın, E. (2012). Sürdürülebilir Bir Rekabet Avantajı Sağlamanın Yolu: İç Girişimcilik Anlayışı. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1), 93-103.
• Keskin, H., Akgün, A. E ve Koçoğlu, İ. (2016). Örgüt Teorisi. 1. Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Kızıloğlu, M. İbrahimoğlu, N. (2013). İç Girişimcilik Olgusunun Yenilik Yapabilme Becerisine Etkisi: Gaziantep’te Faaliyet Gösteren Yenilikçi Örgütlerde Bir Uygulama. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(3), 105-117.
• Kozak, A. M., Yılmaz, G. E. (2010). Otel Yöneticilerinin İç Girişimcilik Algılamaları: Frigya Bölgesi Örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1), 85-97.
• Naktiyok, A., Kök, B. S. (2006). Çevresel Faktörlerin İç Girişimcilik Üzerine Etkileri. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 8(2),77-96.
• Mahlı, A. (2018). Yaratıcı Liderlik, İçsel Motivasyon ve İç Girişimcilik Davranışı İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. T.C. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Gaziantep.
• Pfeffer, J. (1995). Producing Sustainable Competitive Advantage Through The Effective Management of People. Academy of Management Executive, 9(1), 55-69.
• Rigtering, J.P.C., Weitzel, G.U. ve Muehlfeld, K. (2019). Increasing Quantity Without Compromising Quality: How Managerial Framing Affects Intrapreneurship. Journal of Business Venturing, 34, 224–241.
• Şekerdil, R. (2016). İç Girişimcilik Eğilimlerinin Sosyal İnovasyon Üzerine Etkisi: İzmir İlinde Özel Banka Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. T.C. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Girişimcilik ve İnovasyon Anabilim Dalı. İzmir.
• Tabachnick. B.G. ve Fidell L.S. (2013). Using Multivariate Statistics (sixth edition) Pearson. Boston.
• Turan, C. (2019). Kurumsal Girişimcilik Profilinin Firmanın Yenilikçilik Performansı Üzerindeki Etkisinde İç Girişimcilik Davranışının Aracı Rolü. Yüksek Lisans Tezi. T.C. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı İnovasyon, Girişimcilik Ve Yönetim Programı. İstanbul.
• Türkmen, V. (2019). Örgütsel Stres ve İç Girişimcilik İlişkisi: Bir Sigorta Şirketinde Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. T.C. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Kütahya.
• Özkan, Ö. (2020). İç Girişimcilik Kapsamında Bireysel ve Kurumsal Performans Etkileşimi: Enerji Sektöründe Bir Araştırma. Doktora Tezi. T.C. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. İzmir.
• Ülgen, H. ve Mirze, K. S. (2013). İşletmelerde Stratejik Yönetim. 6. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
• Yılmaz, T. (2012). Yüksek Performanslı İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Bireysel ve Örgütsel Performansa Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü Savunma Yönetimi Ana Bilim Dalı. Ankara.
• Ylyasov, Y. (2006). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Rekabet Üstünlüğü Sağlamadaki Rolü ve Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. İstanbul.
• Wright, P. M., McMahan, G. C. ve McWilliams, A. (1994). Human Resources and Sustained Competitive Advantage: a Resource-Based Perspective. International Journal of Human Resource Management, 5(2), 301-326.
• Zeren, H. E. (2012). Kent Markalaşması Sürecinde İç Girişimcilik Faktörü. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 95-104