YABANCI ÖĞRENCİLERİN EĞİTİMDE YAŞADIĞI SORUNLARA YÖNELİK BİR META SENTEZ ÇALIŞMASI

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 386 - 404, 30.06.2023

Aylin Altınışık Akgöz , Miray Dağyar

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1269657

Öz

Bu makalenin amacı, yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin eğitimde yaşadıkları sorunları anlamaya çalışmaktır. Araştırmanın verileri nitel araştırma yöntemlerinden meta-sentez ve görüşme yöntemleri ile elde edilmiştir. Meta-sentez çalışmasına belirlenen ölçütleri taşıyan 22 çalışma dâhil edilmiştir. Yapılan görüşmenin çalışma grubu, Antalya’daki bir ilkokulda görev yapan 5 sınıf öğretmeni ve aynı okulda öğrenim gören 10 yabancı uyruklu öğrenci ile sınırlandırılmıştır. Katılımcılarla yapılan görüşmelerden elde edilen veriler, içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Bulgulara göre, yabancı öğrencilerin eğitimde yaşadığı sorunların ana kaynağının “Türkçe’yi bilmemeleri” olduğu anlaşılmıştır. Bu durumun öğrencilerin akademik ve sosyal yaşamlarını olumsuz etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı uyruklu öğrenci, ilkokul eğitimi, yabancı öğrenci sorunları, meta-sentez yöntemi

A META-SYNTHESIS STUDY ON THE PROBLEMS FACED BY FOREIGN STUDENTS IN EDUCATION

Öz

The purpose of this article is to try to understand the problems faced by foreign primary school students in education. The data of the research was obtained by meta-synthesis and interview methods, which are qualitative research methods. A total of 22 research studies meeting the specified criteria were included in the meta-synthesis. The study group of the interviews was limited to 5 classroom teachers working in a primary school in Antalya and 10 foreign students studying in the same school. The analysis of the data obtained from the interviews was conducted using content analysis. According to the findings, it can be said that the main source of the emerging problems is “the lack of knowledge of the Turkish language”. Additionally, the findings revealed that foreign students who do not speak Turkish experience difficulties both academically and socially.

Anahtar Kelimeler

Foreign student, primary school education, foreign student problems, meta-synthesis method

Kaynakça

• Alkalay, G., Kıral, B., & Erdem, A. R. (2021). İlkokul yönetici ve sınıf öğretmenlerine göre Suriyeli sığınmacı öğrencilerin yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 231-249. https://doi.org/10.21666/muefd.809182
• Anis, R. (2019). Devlet ilkokullarında eğitim gören Suriyeli öğrencilerin akademik başarılarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Arslan, M. (2006). Almanya’daki Türk işçi çocuklarının eğitim sorunları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 233-245. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/219374
• Atalay, N., Kılıç, Z., Anılan, B., Anılan, H. ve Anagün, S. Ş. (2022). Suriyeli mülteci çocukların Türk okullarındaki eğitimleri: ilkokul öğretmenlerinin deneyimleri. Journal of Qualitative Research in Education, 29, 264-282, doi: 10.14689/enad.29.10
• Başkale, H. (2016) Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/753041
• Biçer, N., Çoban, İ., ve Bakır, S. (2014). Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin karşılaştığı sorunlar: Atatürk Üniversitesi örneği. Journal of International Social Research, 7(29), 125-135. https://www.bilgicik.com/wp-content/uploads/2018/05/bicer_nursat_vdx.pdf
• Bozan, M.A, Akçay, A.O ve Karahan, E. (2021). İlkokullarda eğitim gören Suriyeli öğrencilerin uyum sürecinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50 (1), 309-335. https://doi.org/10.37669/milliegitim.960017
• Bozbeyoğlu, E. (2015). Mülteciler ve insan hakları. Moment Dergi, 2 (1), 60-80. https://doi.org/10.17572/mj2015.1.6080
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. (Geliştirilmiş 13. Baskı). Ankara: Pegem.
• Coşgun, Ö. D. ve Karamustafaoğlu, O. (2017). İlkokul üçüncü ve dördüncü sınıf mülteci öğrencilerin madde kavramına ilişkin düşünceleri. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 525-540. https://pdfs.semanticscholar.org/491c/1280dc22108ca85066881949c2fa5b3dc929.pdf
• Çalışır, M. ve Özaslan H. (2021) Yabancı uyruklu öğrencilerin uzaktan eğitim sürecinin değerlendirilmesi: Bir durum çalışması. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö10), 192-213. DOI: 10.29000/rumelide.1011389.
• Delen, A., ve Ercoşkun, M. H. (2019). Yabancı uyruklu öğrencilerin bulunduğu ilkokullarda istenmeyen öğrenci davranışlarının nitel açıdan incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48 (223), 299-322. https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/48112/609228
• Demir, M. (2020). Milli eğitime bağlı devlet okullarında yabancı uyruklu öğrencilerin sorunlarına ilişkin öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Deniz, T. (2014). Uluslararası göç sorunu perspektifinde Türkiye. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 175-201. https://dergipark.org.tr/en/pub/tsadergisi/issue/21491/230375
• Duygu, H. (2016). Alanya örneğinde yabancı uyruklu ortaokul öğrencilerinin karşılaştıkları sorunlar (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Doğan, M. F. (2021). İlkokul 1. Sınıfta aile katılımı: sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Türkiye Eğitim Dergisi, 6 (1), 217-229. https://dergipark.org.tr/en/pub/turkegitimdergisi/issue/62994/895481
• Doğan, S. ve Özdemir, Ç. (2019). Sivas ilinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin okul iklimine etkisinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(69), 124-141. https://doi.org/10.17755/esosder.411180
• Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 26-42. https://dergipark.org.tr/en/pub/mead/issue/30039/322019
• GİM. (2020). Göç İdaresi Müdürlüğü. Erişim tarihi 11/10/2021 https://www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/files/2016_yiik_goc_raporu_haziran.pdf
• Güngör F. (2015). Yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin eğitim öğretiminde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Güngör, F. ve Şenel, E. A. (2018). Yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin eğitim öğretiminde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri, Anadolu Journal of Educational Sciences International, 8(2), 124-173. https://dergipark.org.tr/en/pub/ajesi/issue/38903/454575
• İçöz, H. (2019). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle ilgili karşılaşılan sorunlar (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• İmamoğlu, H., Çalışkan, E. (2017). Yabancı uyruklu öğrencilerin devlet okullarında ilkokul eğitimine dair öğretmen görüşleri: Sinop İli örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (2), 529-546. https://dergipark.org.tr/en/pub/joiss/issue/32387/360214
• Kara, M. ve Özenç, M. (2021). Suriyeli göçmen öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunlara odaklanan araştırmaların eğilimleri: betimsel içerik analizi. Milli Eğitim Dergisi, 50 (1), 249-279. https://doi.org/10.37669/milliegitim.957676
• Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma teknikleri (34.Basım). Ankara: Nobel.
• Karataş, Z. (2017). Sosyal bilim araştırmalarında paradigma değişimi: Nitel yaklaşımın yükselişi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 68-86. https://dergipark.org.tr/en/pub/tushad/issue/31792/350444
• Kaya, A. (2022). Suriyeli Öğrencilerin Eğitim-Öğretim Faaliyetlerinde Karşılaştıkları Zorluklar. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 6 (3), 89-99. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/jmse/issue/73330/1168115
• Kılınç, E. (2014). Antalya’da yaşayan yabancı uyruklu aile çocuklarının karşılaştığı eğitim sorunları (Uluslararası Özel Antalya Rus Okulu Örneği) (Yayımlanmamış yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Kılınç, B.B. (2019). İlkokula devam eden yabancı uyruklu öğrenciler ile T.C. Vatandaşı öğrencilerin birlikte eğitim almaları ile ilgili veli ve öğretmen görüşlerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kıroğlu, K., Kesten, A. ve Elma, C., (2010). Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu lisans öğrencilerinin sosyokültürel ve ekonomik sorunları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 26-39. https://dergipark.org.tr/en/pub/mersinefd/issue/17376/181441?publisher=mersin?publisher=mersin Koçoğlu, A., & Yelken, T. Y. (2018). Suriyeli öğrencilere Türkçe dil becerileri kazandırma sürecinde ilkokul Türkçe dersi öğretim programları ile ilgili öğretmen görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(2), 131-160. https://dergipark.org.tr/en/pub/enad/issue/38696/450077
• Koşak, M. A. & Atasoy, R. (2022). Suriyelilerin Temel Eğitim Sistemine Entegrasyonunda Şanlıurfa İli Özelinde Okul Yöneticilerinin Karşılaştığı Sorunlar. Harran Maarif Dergisi, 7 (2), 150-178 . DOI: 10.22596/hej.1144890
• Kömürcü, B. (2019). Sınıfında yabancı uyruklu öğrenci bulunan öğretmenlerin, yabancı uyruklu öğrencilerin varlıklarına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kubilay, S. ve Akbaşlı, S. (2021), Geçici koruma altındaki öğrencilerin öğretme-öğrenme ortamı bağlamında okula uyumu. Milli Eğitim Dergisi, 50 (1), 405-445. https://doi.org/10.37669/milliegitim.960503
• Landis, J. R., ve Koch, G. G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 159-174. https://doi.org/10.2307/2529786
• Mert, İ. S., ve Çiplak, B. (2017). Suriyeli ve diğer yabancı öğrencilerin Türk eğitim sistemine adaptasyonu ve okul içi iletişimlerine yönelik bir inceleme. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3 (2), 68-79. https://dergipark.org.tr/en/pub/uiibd/issue/29926/318033
• Moralı, G. (2018). Ders öğretmek Türkçenin İngilizce dilinde öğretiminde problemler. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8 (15), 1426-1449. https://doi.org/10.26466/opus.443945
• Özdemir, Ç. (2016). Sivas ilinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin okul iklimine etkisine ilişkin görüşlerin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Polat, F. (2012). Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu ilköğretim öğrencilerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Sağlam, İ. H. ve Kanbur, N. İ. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya Universitesity Journal of Education,7 (2), 310-323. https://doi.org/10.19126/suje.335877
• Saraçoğlu, M. (2015). Türkiye'de geometrik düşünme üzerine yapılan araştırmalara ilişkin bir meta-sentez. Doktora Tezi. Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Sarıahmetoğlu, H. (2019) Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim sistemine uyumunda karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• Sarıkaya, H.S. (2014). Belçika Flaman bölgesi eğitim sisteminde Türk kökenli çocukların yaşadığı temel eğitim sorunların incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar
• Dergisi. 8: 246-260. https://www.researchgate.net/profile/Hakan-Sarikaya/publication/322477785 Sarıtaş, E., Şahin, Ü. ve Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle karşılaşılan sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 208-229. https://dergipark.org.tr/en/pub/pausbed/issue/34754/384374
• Sılgan, Y. (2022). Okul yöneticileri ve öğretmenler gözüyle Suriyeli öğrencilerin eğitimde yaşadıkları sorunların incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Türkiye Göç Raporu (2016). İç İşleri Bakanlığı Göç İdaresi. http://dspace.ceid.org.tr/xmlui/handle/1/351
• Şad, S. N. (2012). Investigation of parental ivolvement tasks as predictors of primary students’ Turkish, math, and science & technology achievement. Eğitim Araştırmaları Eurasian Journal of Educational Research, 49,173-196. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1057378.pdf
• Şahan, G. (2012). Almanya'da ilkokullara devam eden Türk öğrencilerin başarılarını etkileyen faktörlerin nitel bir analizi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Şensin, C. (2016). Sınıf öğretmenlerinin Suriye’den göçle gelen öğrencilerin eğitimlerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Şimşir, Z. ve Dilmaç, B. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 17(3), 1116-1134. 1719-1737. http://ilkogretim-online.org.tr/ Taşçı, F. (2009). Bir sosyal politika sorunu olarak göç. Kamu-İş, 10 (4), 177-204. https://www.academia.edu/32723082/
• Thomas, J. ve Harden, A. (2008). Methods for the thematic synthesis of qualitative research in systematic reviews. BMC Medical Research Methodology, 8(45), 1-10. https://10.1186/1471-2288-8-45.
• Topsakal, C., Merey, Z. ve Keçe, M. (2013). Göçle gelen ailelerin çocuklarının eğitim-öğrenim hakkı ve sorunları üzerine nitel bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 546-560. https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/33854684/
• Turan, M., & Polat, F. (2012). Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu ilköğretim öğrencilerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Qualitative Studies, 12(4), 31-60. https://dergipark.org.tr/en/pub/nwsaqual/issue/31521/340805
• Türnüklü, A. (2001). Eğitim bilim alanında aynı araştırma sorusunu yanıtlamak için farklı araştırma tekniklerinin birlikte kullanılması. Eğitim ve Bilim, 26(120), 8-13. http://213.14.10.181/index.php/EB/article/view/5242/1404
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin. Yıldız Yılmaz, N. ve Demir, E. (2021). Sınıf öğretmenlerinin yabancı uyruklu öğrencilere ilişkin sorunları ile çözüm önerilerinin değerlendirilmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 11(2), 535-556. http://doi.org/10.23863/kalem.2021.197