RELIGION AND PSYCHOANALYTIC PRACTICE ACCORDING TO LOUIS ALTHUSSER

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 308 - 319

Hasan Bayam

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1645425

Öz

This study explores Louis Althusser’s views on religion and psychoanalysis as presented in his work An Introduction to Philosophy for Non-Philosophers. Althusser argues that while religion fulfills a human need, it is often exploited by those in power for ideological control. He views psychoanalytic theory as a valuable tool for understanding this dynamic, offering insights that contribute to philosophical inquiry. Althusser draws parallels between religion and psychoanalysis but ultimately considers both inadequate compared to philosophy. Central to his analysis is the concept of class struggle, which underpins much of his theoretical framework. This study uses key conceptualizations to examine how these ideas function in human consciousness and manifest in practice. The conclusionof the study identifies the core philosophical problem Althusser aims to address and offers a critical interpretation in that context.

Anahtar Kelimeler

Religion, Althusser, Psychoanalysis, Power, Class

LOUIS ALTHUSSER’E GÖRE DİN VE PSİKANALİTİK PRATİK

Öz

Bu çalışmada Louis Althusser’in Filozof Olmayanlar İçin Felsefeye Giriş adlı eserde ele aldığı “din” ve “psikanalitik” konularına dair görüşleri açıklanmaya çalışılmıştır. Louis Althusser, söz konusu eserinde, dinin bir ihtiyaç olduğu; fakat dini inançların iktidarların elinde kötüye kullanılabileceğini ifade etmiştir. Ona göre psikanalitik kuram, bu durumu anlamaya yarayan ve felsefe dünyasına bu bağlamda katkı sunan bir araçtır. Psikanalizin din ile benzer yönlerinden söz ederken aynı zamanda ikisinin de felsefe karşısında eksik kaldığını söyleyen ve psikanalizin bilim olup olmadığını tartışan Althusser, açıklamalarını daha çok, “sınıf mücadelesi” üzerinden geliştirir. Althusser’in bu konudaki görüşlerinin saptanması amacıyla, çalışmada kavramsallaştırmalara başvurulmuş; ele alınan kavramların insan bilincinde edindiği yer ve pratikte oluşturduğu sonuçlar gösterilmeye çalışılmıştır. Makalenin sonuç bölümünde Althusser’in asıl ele almak istediği probleme değinilmiş ve bu minvalde bir çözümleme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dİn, Althusser, Psikanalitik, İktidar, Sınıf

Etik Beyan

Derginize göndermiş olduğum makalenin makalede etik açıdan herhangi bir sorunun olmadığını beyan ederim.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Arendt H. (2012). Devrim Üzerine, (Onur Eylül Kara, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Althusser L. (1995). Kapital’i okumak, (Celal A. Kanat, Çev.). İstanbul: Belge Yayınları.
• Althusser L. (2014). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, (Alp Tümertekin, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Althusser L. (2016). Filozof Olmayanlar İçin Felsefeye Giriş. (İsmet Birkan, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Bakunin M. (2013). Tanrı ve Devlet. (Mustafa Tüzel, Çev.). İstanbul: Belge Yayınları.
• Bellah R. N. (2017). İnsan Evriminde Din. (Mete Tunçay, Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Butler J., Laclau E., Zizek S. (2009). Olumsallık, Hegemonya, Evrensellik. (Ahmet Fethi Yıldırım, Çev.). İstanbul: Hil Yayınları.
• Freud S. (10901). Psychopathology of Everyday Life, Toronto: York University Books.
• Freud S. (1999). Dinin Kökenleri. (Selçuk Budak, Çev.). Ankara: Öteki Yayınevi.
• Freud S. (2012). Musa ve Tektanrıcılık. (Oya Kasap, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Freud S. (2013). Psikanaliz Üzerine. (A. Avni Öneş, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Freud S. (2014). Günlük Yaşamın Psikopatolojisi. (Hasan Can, Çev.). Ankara: Tutku Yayınları.
• Friedrıch N. (2003). Böyle Buyurdu Zerdüşt. (Mustafa Bahar, Çev.). İstanbul: Kum Saati Yayınları.
• Golding W. (2016). Sineklerin Tanrısı. (Mina Urgan, Çev.). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Keskin Y. (2014). Lacan Seçkisi (Bilinç-dışından Konuşmanın Sanatı: “Jacques Lacan” ve Dışın Yakınlarında). İstanbul: Monokl Yayıncılık.
• Lacan J. (2015). Dinin Zaferi, (Deniz Kurt, Çev.). İstanbul: 6:45 Yayın.
• Russell B. (1920). The Pmctice and Theory of Bolshevism, Londra: Unwin Books.
• Spinoza B. (2018), Politik İnceleme. (Murat Erşen, Çev.). Ankara: DOĞUBATI yayınları.
• Spinoza B. (2018), Ethica. (Çiğdem Dürüşken, Çev.). İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Wittgenstein L. (2014). Felsefi Soruşturmalar. (Haluk Barışcan, Çev.). İstanbul: Metis Yayıncılık.