APEC ÜLKELERİNDE HİSSE SENEDİ PİYASASININ GELİŞİMİN MAKROEKONOMİK VE KURUMSAL BELİRLEYİCİLERİ ÜZERİNE BİR ANALİZ

Yıl 2018, Prof. Dr. Harun TERZİ Özel Sayısı, 257 - 270, 19.09.2018

Dilek Şahin , Fatma Temelli

https://doi.org/10.18092/ulikidince.432961

Cited By: 5

Öz

Bu
çalışmanın amacı, Türkiye ve 8 APEC (Endonezya, Malezya, Singapur, Tayland,
Japonya, Meksika, Avustralya ve Şili) ülkesinde hisse senedi piyasasının
gelişiminin makroekonomik ve kurumsal belirleyicilerini analiz etmektir.
Çalışmada 1995-2015 dönemi ele alınarak panel veri yöntemi kullanılmıştır.
Hisse senedi piyasasının makroekonomik belirleyicileri olarak; borsa işlem
hacmi, kişi başına gelir, özel sektöre kullandırılan krediler, gayrisafi
yurtiçi tasarruflar ve doğrudan yabancı sermaye değişkeni kullanılmıştır.
Kurumsal belirleyici olarak; yolsuzluk endeksi ve ekonomik özgürlük endeksi
kullanılmıştır. Analiz bulgularında hisse senedi piyasasının gelişimi ile ele
alınan tüm makroekonomik değişkenler arasında pozitif ve istatistiki olarak
anlamlı ilişkiye rastlanılmıştır. Kurumsal belirleyicilerden yolsuzluk ile
hisse senedi piyasası arasında istatistiki olarak anlamlı ilişkiye
rastlanırken; ekonomik özgürlükler ile hisse senedi piyasası gelişimi arasında
herhangi bir ilişkiye rastlanılmamıştır.

Anahtar Kelimeler

: Hisse Senedi Piyasası, Makroekonomik Belirleyiciler, Kurumsal Belirleyiciler, APEC Ülkeleri, Panel Veri Analizi

AN ANALYSIS ON MACROECONOMIC AND INSTITUTIONAL DETERMINATS OF THE STOCK MARKET DEVELOPMENT IN TURKEY AND APEC COUNTRIES

Öz

The
purpose of this study is to analyze the macroeconomic and institutional determinants
of the development of the stock market in Turkey and 8 APEC country (Indonesia,
Malaysia, Singapore, Thailand, Japan, Mexico, Australia and Chile). The panel
data method was used in the study in the period of 1995-2015. As macroeconomic determinants
of the stock market; stock trading volume, per capita income, loans extended to
the private sector, gross domestic savings, and direct foreign capital changes were
used. As the institutional determinant; corruption index and economic freedom index
was used. In the analysis findings, there was a positive and statistically significant
relationship between the of the stock market development and all the macroeconomic
variables discussed. There is a statistically significant relationship between corruption
and the stock market institutional determinats; no relation was found between economic
freedoms and stock market development.

Anahtar Kelimeler

Stock Market, Macroeconomic Determinants, Institutional Determinants, Turkey, APEC Countries, Panel Data Analysis

Kaynakça

• Aktaş, R. ve Doğanay, M. M. (2007). Gelişmekte Olan Hisse SenediPiyasalarının Piyasa Verileri-ne Göre Gruplandırılması, BDDK Bankacılık veFinansal Piyasalar, 1(2), 77-91.
• Ayaydın, H. (2012). Gelişen Piyasalarda Hisse Senedi Getirisini Etkileyen Makroekonomik De-ğişkenler Üzerine Bir İnceleme: Panel Veri Analizi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Ayaydın, H., Hayaloğlu, P. Ve Baltacı, N. (2013). Hisse Senedi Piyasasının Gelişmesinin Makroe-konomik ve Kurumsal Belirleyicileri Üzerine Bir Araştırma: Panel Veri Analizi. International Journal of SocialScience. 6(4), 125-142.
• Boyd, J.H.,Levine, R. ve Smith, B.D. (2001). TheImpact of Inflation on Financial SectorPerfor-mance.Journal of MonetaryEconomics, 47(2), 221-248.
• Canbaş, S. Ve Doğukanlı, H. (1997). Finansal Pazarlar, Finansal Kurumlar ve Sermaye Pazarı Analizleri (2. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Canbaş, S. Ve Doğukanlı, H. (2007). Finansal Pazarlar: Finansal Kurumlar ve Sermaye Pazarı Analizleri (4. Baskı). Adana: Karahan Kitabevi.
• Cherıf, M. ve Gazdar, K. (2010). MacroeconomicandInstitutionalDeterminants of Stock Market Development in MENA Region: New ResultsFromA Panel Data Analysis, International Journal of Bankingand Finance, 7(1), 138-159.
• El-Nader, H. ve Alraimony, A. (2013). TheMacroeconomicDeterminants of Stock Market Deve-lopment in Jordan. International Journal of Economicsand Finance, 5(6), 91-103.
• El-Wassal, A. K. (2005). UnderstandingTheGrowth in EmergingStockMarkets, Journal of Emer-ging Market Finance, 4, 227–61.
• Garcia, F. V. ve Liu, L. (1999). MacroeconomicDeterminants of Stock Market Development, Jo-urnal of AppliedEconomics, 2, 29–59.
• Gözbaşı, O. (2015). Hisse Senedi Piyasası Gelişimi ve Ekonomik Büyüme Etkileşimi: Gelişmekte Olan Ülkeler Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(2), 269- 284.
• Güngör, B. Ve Kaygın, C. (2015). Dinamik Panel Veri Analizi İle Hisse Senedi Fiyatını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 6(9), 149-168.
• Haslag, J. H. Ve Koo, J. (1999). Financial Repression, Financial Development andEconomicG-rowth, Federal Reserve Bank of Dallas, WorkingPaper No: 9902. Erişim Adresi: http://dallasfed.org/assets/documents/research/papers/1999/wp9902.pdf.
• Ho, S. (2017). TheMacroeconomicDeterminants of Stock Market Development: Evidencefrom South Africa. MPRA, 1-26. Erişim Adresi: https://mpra.ub.uni-muenchen.de/76493/1/MPRA_paper_76493.pdf.
• Ho, S. Ve Odhiambo, N.M. (2018). AnalysingtheMacroeconomic Drivers of Stock Market Deve-lopment in thePhilippines. CogentEconomicsand Finance, 6(1451265), 1-18.
• Kar, M. Ve Ağır, H. (2006). Menkul Kıymet Piyasaları, Finansal Kalkınma Ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Örneği. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 56(1).
• Karabıçak, M. (2004). Küreselleşme Sürecinde Uluslararası Platformda Yaşanan Finansal Geliş-meler, Belirsizlikler ve Türkiye’deki Reel Sektöre Yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 179-201.
• Kipkorir, J. Ve Tarus, D. (2012). MacroeconomicDeterminants of Stock Market Development in EmergingMarkets: Evidencefrom Kenya. ResearchJournal of Finance and Accounting, 3(5), 57-68.
• Korkmaz, T. Ve Ceylan, A. (2017a). Sermaye Piyasası ve Menkul Değer Analizi. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Korkmaz, T. Ve Ceylan, A. (2017b). Sermaye Piyasası Temel Konular. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Matadeen, S. (2017). TheMacroeconomicDeterminants of Stock Market Development from an AfricanPerspective. TheoreticalEconomicsLetters, 7, 1950-1964.
• Owiredu, A.,Oppong, M. ve Asomaning, S. (2016). MacroeconomicDeterminants of Stock Mar-ket Development in Ghana. International Finance andBanking, 3(2), 33-48.
• Perry, J.William, Keown, Arthur J.,ScottJr, David F. Ve Martin, John D. (1993). Basic Financial Management (Sixth Edition). ABD: PrenticeHall.
• Regmi, U. (2012). Stock Market Development andEconomicGrowth: EmpiricalEvidencefrom Nepal. Administration and Management Review, 24(1), 1-28.
• Shahbaz, M.,Rehman, I. Ve Afza, T. (2015). MacroeconomicDeterminants of Stock Market Capi-talization in an Emerging Market: FreshEvidencefromCointegrationwithUnknownStructural Breaks. 1-25. Erişim Adresi: fi-le:///C:/Users/als/Downloads/MacroeconomicDeterminantsofStockMarketCapitalizationinanEmergingMarket.pdf.
• TSPAKB (2009). Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı Eğitimi. İstanbul: Paragraf Basım Sanayi A.Ş.
• Van Home, J. C. (1989). Fundamentals of Financial Management (Seventh Edition). ABD: Prenti-ceHall.
• Yartey, C. A. (2005). Stock Market Development, Corporate Finance andEconomicGrowth in Af-rica (PhDthesis) , Faculty of Economics, University of Cambridge, Cambridge, UK.
• Yartey, C. A. (2007). MacroeconomicandInstitutionalDeterminants of Stock Market Development in Africa, in Management andEconomic Development in Sub-SaharanAfrica: TheoreticalAndApp-liedPerspectives, pp. 166–88, (Ed.) J. Okpara, AdonisandAbbeyPublishers, London.
• Yartey, C. (2008). TheDeterminants of Stock Market Development in EmergingEconomies: Is South AfricaDifferent?.IMF WorkingPaper, 1-31.
• Yartey, C. A. (2010). TheInstitutionalandMacroeconomicDeterminants of Stock Market Deve-lopment in EmergingEconomies. Applied Financial Economics, 20, 1615–1625.
• Uzun, U. Ve Güngör, B. (2017). Borsa Endeksleri İle Ülkelerin Seçilmiş Makroekonomik Göster-geleri Arasındaki İlişkinin Uluslararası Boyutta İncelenmesi, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(4), 1-30.
• Zoli, E. (2007). Financial Development in EmergingEuropa: TheUnfinishedAgenda. IMF Wor-kingPaper No 07245, Washington D.C., IMF. Erişim adresi: http://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2007/wp07245.pdf.
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı (2011). Erişim Adresi: http://www.mfa.gov.tr/asya-pasifik-ekonomik-isbirligi-_apec_-.tr.mfa.