DETERMINING THE EFFECT OF VARIABLE COST SYSTEM AND THROUGHPUT ACCOUNTING ON PRODUCTION DECISIONS AND PROFITABILITY WITH LINEAR PROGRAMMING

Yıl 2019, Sayı: 24, 29 - 44, 24.07.2019

İrem Kefe

https://doi.org/10.18092/ulikidince.580012

Cited By: 1

Öz

The purpose of this study is to determine whether there is a
difference between the throughput accounting and the variable costing system in
determining the production costs and to examine whether the product cost
information determined by throughput accounting and variable cost system is
effective in the production priority decisions of the products. For this purpose,
the literature review of throughput accounting and variable costing systems has
been done within the scope of Constraints Theory and how the systems work have
been examined by linear programming in EXCEL through an example. As a result of
the study, it is concluded that the product cost information varies between the
systems and the production decisions given according to these cost information
affect the profitability of the enterprise. According to the analysis made with
linear programming, it was seen that the most profitable situation for the
enterprise was formed as a result of the production decision which is
appropriate to the variable costing system. It is thought that the study will
contribute to the literature in terms of the effect of product cost information
on production decisions and the explanation of this cost information according
to the method used.

Anahtar Kelimeler

Variable Cost System, Throughput Accounting, Linear Programming, Product Mix Decisions

DOĞRUSAL PROGRAMLAMA ARACILIĞIYLA DEĞİŞKEN MALİYET SİSTEMİNİN VE SÜREÇ KATKI MUHASEBESİNİN ÜRETİM KARARLARINA VE KARLILIĞA ETKİSİNİN BELİRLENMESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı üretim maliyetlerinin
belirlenmesinde süreç katkı muhasebesi ile değişken maliyet sistemlerine göre
yapılan hesaplamalar arasında bir farklılık olup olmayacağını tespit edebilmek
ve süreç katkı muhasebesi ve değişken maliyet sistemi çerçevesinde tespit
edilen ürün maliyeti bilgisinin ürünlerin üretim önceliği kararlarında etkili
olup olmadığının incelenmesidir. Bu amaçla Kısıtlar Teorisi kapsamında süreç
katkı muhasebesi (throughput accounting) ve değişken maliyet sistemlerine
ilişkin literatür taraması yapılmış olup sistemlerin işleyiş yöntemleri bir
örnek üzerinden MS Office Excelde doğrusal programlama aracılığıyla
incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda sistemler arasında ürün maliyeti bilgisinin
değişiklik gösterdiği ve bu maliyet bilgilerine göre verilen farklı üretim
kararlarının işletmenin karlılığını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Doğrusal
programlama ile yapılan analize göre işletme için en karlı durumun değişken
maliyet sistemine uygun olan üretim kararı sonucunda oluştuğu görülmüştür.
Çalışmanın, ürün maliyeti bilgisinin üretim kararları üzerindeki etkisi ve bu
maliyet bilgilerinin kullanılan yönteme göre gösterdiği değişikliği açıklaması
bakımından literatüre katkıda bulunacağı düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Değişken Maliyet Sistemi, Süreç Katkı Muhasebesi, Doğrusal Programlama, Ürün Karması Kararları

Kaynakça

• Akbulut, H., & Ertan, S. (2015). Hizmet Sektöründe Kısıtlar Teorisi Ve Katkı Muhasebesi: Bir Otel İşletmesinde UYGULAMA. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi (MUVU), 8(3), 243-270
• Akdoğan, N. (2015). Tekdüzen Muhasebe Sisteminde Maliyet Muhasebesi Uygulamaları. Gazi Kitabevi: Ankara
• Alan, M. A., ve Yeşilyurt, C. (2004). Doğrusal programlama problemlerinin excel ile çözümü. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 152-155
• Atmaca M., VE Terzi, S. (2007). Stratejik maliyet yönetimi açısından tam zamanında üretim felsefesi ile kısıtlar teorisinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 22(1), 293-309
• Bunea-Bontas, C. A. (2012). Theoretical And Practical Considerations Regarding The Cost Calculation Using Direct Costing. Management Strategies Journal, 18(4), 35-39
• Büyükmirza, H. K. (2014). Maliyet ve yönetim muhasebesi: tekdüzen'e uygun bir sistem yaklaşımı. Gazi Kitabevi: Ankara
• Civelek, M., & Özkan, A. (2006). Maliyet Ve Yönetim Muhasebesi. Detay Yayınları: Ankara
• Coman, A. , Ve Ronen, B. (2000). Production outsourcing: A linear programming model for the Theory of Constraints. International Journal of Production Research, 38 (7), 1631–1639
• Çakıcı, C. (2006). Süper Değişken Maliyetleme (Throughput Costing). Muhasebe Ve Finansman Dergisi, (30), 102-111
• Çetindere, A., Sevim, Ş., & Duran, C. Üretim Planlama Problemlerinde Doğrusal Programlama Tekniğinin Kullanımı: Bir Konfeksiyon İşletmesinde Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (35), 271-300
• Demircioğlu, E. N., & Akkaya, N. (2016). Kısıtlar Teorisi 5 Adım Sürekli İyileştirme Sürecinin Boya Sektöründe Uygulanması. World of Accounting Science, 18(1), 279-295
• Demircioğlu, E. N., & Demircioğlu, M. (2016). Üretme-Satın Alma Kararlarında Faaliyete Dayalı Maliyet Sistemi ve Kısıtlar Teorisi: Doğrusal Programlama İle Örnek Uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), 316-333
• Demirel Utku, B., Cengiz, E., & Ersoy, A. (2011). Comparison of the theory of constraints with the traditional cost accounting methods in respect to product mix decisions, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(2), 317-331
• Grinnell, D. J. (1977). Using Linear Programming To Compare Direct And Absorption Costing. The Accounting Review, 52(2), 485-491
• Hilmola, O. P., Ve Gupta, M. (2015). Throughput Accounting And Performance Of A Manufacturing Company Under Stochastic Demand And Scrap Rates. Expert Systems With Applications, 42(22), 8423-8431
• Hilmola, O. P., & Li, W. (2016). Throughput Accounting Heuristics Is Still Adequate: Response To Criticism. Expert Systems With Applications, 58, 221-228
• Kaplan, B., & Kasapoğlu, Ö. A. (2013). Ürün Karması Optimizasyonu Kararlarında Kısıtlar Teorisi Kullanımı Ve Bir Uygulama. Öneri Dergisi, 10(40), 45-58
• Karagün, V., Ve Sözen, M. (2017). Kısıtlar Teorisinde Kapasite Kısıtı Ve Bir Uygulama. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 184-199
• Kaygusuz, S. Y. (2006). Üretim Veya Satın Alma Kararlarında Kısıtlar Teorisi Ve MS Excel Office Programının Birlikte Kullanılması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 159-177
• Kırlı, M. (2016). Throughput Accounting İn Strategic Cost Management: An Application. Annals Of The University Dunarea De Jos Of Galati: Fascicle: I, Economics & Applied Informatics, 22(2), 78-87
• Küçüksavaş, N. (1992). Kısmi Maliyet Sistemleri Ve Katkı Payı Analizi. Birinci Baskı, Adana.
• Küçüksavaş, N. (2006). Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi. Kare Yayınları: İstanbul
• Linhares, A. (2009). Theory Of Constraints And The Combinatorial Complexity Of The Product-Mix Decision, International Journal Of Production Economics, 121(1), 121-129
• Mabin, V. J. (2001). Toward A Greater Understanding Of Linear Programming, Theory Of Constraints, And The Product Mix Problem. Production And Inventory Management Journal, 42 (3), 52–54
• Özkol, A. E. Stratejik İşletme Kararlarında Kısıt, Süreç Ve Mamul Karması. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 9(2), 131-144
• Sobreiro, V. A., Mariano, E. B., Ve Nagano, M. S. (2014). Product Mix: The Approach Of Throughput Per Day. Production Planning & Control, 25(12), 1015-1027
• Ünal, E. N., Tanış, V. N., & Küçüksavaş, N. (2005). Kısıtlar Teorisi Ve Bir Üretim İşletmesinde Uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 433-448
• Ünal, E. N., Tanış, V. N., Ve Küçüksavaş, N. (2007). Kısıtlar Teorisi Ve Süreç Muhasebesinin Yönetim Muhasebesi Açısından Önemi, Öneri Dergisi, 7(27), 23-35Yıldıztekin, İ. (2009). Konaklama Hizmetlerinde Maliyete Dayalı Fiyatlama Ve Fiyat Değişiminin Bölüm Karlılığına Etkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 215-240.