1980 SONRASI TÜRKİYE’DE UYGULANAN TEKNOLOJİ POLİTİKALARI VE TÜRKİYE AÇISINDAN TEKNOLOJİK GELİŞME GÖSTERGELERİ

Yıl 2020, Sayı: 28, 119 - 136, 21.06.2020

Dilek Temiz Dinç

https://doi.org/10.18092/ulikidince.700665

Cited By: 1

Öz

Günümüzde sürdürülebilir bir büyüme ve kalkınma için iyi planlanmış ve uygulanmış bilim ve teknoloji politikalarına ihtiyaç duyulmaktadır. Özellikle 1980 sonrasında dışa açılmayla birlikte teknolojik gelişmelere daha fazla önem verilmeye başlanmasından dolayı, bu çalışmada ilk olarak 1980 sonrası Türkiye’de uygulanan teknoloji politikaları beş yıllık kalkınma planları çerçevesinde incelenmiştir. Bilim ve teknoloji politikaları bir girdi olarak kabul edilirse, teknolojik gelişme göstergeleri bir çıktı olarak kabul edilebilir. Bu bakımdan çalışmanın ikinci kısmında, Türkiye için teknolojik gelişme göstergeleri bağlamında genel bir değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Çalışmadan, Türkiye’nin diğer dünya ülkeleriyle rekabet gücünü artırması yolunda, üniversite-sanayi işbirliklerine daha çok önem vermesi, Gayri Safi Yurtiçi Hasıladan (GSYH) Ar-Ge faaliyetlerine daha çok pay ayırması, Ar-Ge araştırmacı sayısını arttırması, patent sayılarını arttırabilmek için bu konudaki teşvik uygulamalarının yeniden ele alınması ve bütün bunlar içinde öncelikle kurumsallaşmış, gelişmelere ve değişmelere hızla uyum sağlayabilecek bilim ve teknoloji politikalarının oluşturulması ve hayata geçirilmesi gerekliliği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji Politikaları, Teknolojik Gelişme Göstergeleri, Sürdürülebilir Büyüme

APPLIED TECHNOLOGY POLICY AFTER 1980 IN TURKEY AND TECHNOLOGICAL DEVELOPMENT INDICATORS IN TERMS OF TURKEY

Öz

Today, well-planned and implemented science and technology policies are needed for sustainable growth and development. Especially after 1980, due to the commencement of more importance to technological developments, the first time in this study, post-1980 technology policies applied in Turkey were examined under five-year development plans. If science and technology policies are considered an input, technological development indicators can be regarded as an output. In the second part of the study in this respect, in the context of technological development indicators for Turkey it is aimed to make a general assessment. From the study, the way to increase its competitiveness with other world countries Turkey giving more importance to the university-industry cooperation, a greater share allocation of the GDP from research and development activities, to increase the number of researchers expressed requirements. In this study, in order to increase the number of patents, it is emphasized that incentive practices should be reconsidered. It has been concluded that the necessity of establishing and implementing science and technology policies that are institutionalized and can adapt rapidly to developments and changes.

Kaynakça

• Ayhan, A. (2002). Dünden Bugüne Türkiye’de Bilim-Teknoloji ve Geleceğin Teknolojileri (1. Baskı). İstanbul: Güriş Holding Yayınları.
• DPT (1979). T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983). DPT Yayın No: 1664. Ankara. Erişim Adresi http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/10/Dorduncu_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1979-1983.pdf.
• DPT (1985). T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985–1989). DPT Yayın No: 1974. Ankara. Erişim Adresi http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Be%C5%9Finci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1985-1989.pdf.
• DPT (1990). T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990–1994). DPT Yayın No: 2174. Ankara. Erişim Adresi http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/10/Altinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1990-1994.pdf.
• DPT (1996). T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996–2000). DPT Yayınları Karar No: 22554. Ankara. Erişim Adresi http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Yedinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1996-2000%E2%80%8B.pdf.
• DPT (2001). T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001–2005). DPT Yayınları Karar No: 697. Ankara. Erişim Adresi http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/Sekizinci_Kalkinma_Plani.pdf.
• DPT (2001). T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007–2013). DPT Yayınları Karar No: 11105. Ankara. Erişim Adresi http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/10/2007_Y%C4%B1l%C4%B1_Program%C4%B1.pdf.
• Ege, A. A. (2002). OECD Ülkelerinde Yenilik Sistemleri ve Türkiye için Durum Değerlendirmesi. (Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi). DPT Uzmanlık Tezleri. Ankara.
• Işık, Y. (2000). Türkiye’nin Gelişme Sürecinde Teknoloji Ve Teknoloji Politikaları: 21. Yüzyıl için Fırsat ve Riskler (1. Baskı). İstanbul: Basım Çözüm Reklam Yayınları.
• OECD (2019). Organisation for Economic Co-operation and Development Research and Development Statistics (RDS). Erişim Adresi https://www.oecd.org/sti/inno/researchanddevelopmentstatisticsrds.htm
• OECD (2019). Organisation for Economic Co-operation and Development Intellectual Property (IP) Statistics and Analysis. Erişim Adresi http://www.oecd.org/sti/inno/intellectual-property-statistics-and-analysis.htm.
• SJR (2018). SCImago Journal and Country Rank. Erişim Adresi https://www.scimagojr.com/countryrank.php.
• T. C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). Erişim Adresi http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2015). 2014 Yılı Faaliyet Raporu. Erişim Adresi http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Kalkinma_Bakanligi_-2014_Yili_Faaliyet_Raporu%E2%80%8B.pdf
• TÜBİTAK (1993). Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Türk Bilim Ve Teknoloji Politikası: 1993-2003. Erişim Adresi http://www.tubitak. gov.tr/tubitak_content_files/BTYPD/btyk/2/2btyk_karar.pdf.
• TÜBİTAK (2000). Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Bilim Ve Teknoloji Politikası Ve Türkiye. Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• TÜBİTAK (2001). Türkiye Bilimsel Ve Teknolojik Araştırma Kurumu Bilim Ve Teknoloji Yüksek Kurulu Yedinci Toplantısı 24 Aralık 2001: Gelişmelere İlişkin Kararlar Ve Değerlendirmeler. Erişim Adresi http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/BTYPD/btyk/7/7btyk_karar.pdf.
• TÜBİTAK (2004). Türkiye Bilimsel Ve Teknolojik Araştırma Kurumu Ulusal Bilim Ve Teknoloji Politikaları 2003-2023 Strateji Belgesi. Erişim Adresi http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/vizyon2023/Vizyon 2023 _Strateji_Belgesi.pdf/07.03.2020.
• TÜBİTAK (2010). Türkiye Bilimsel Ve Teknolojik Araştırma Kurumu Ulusal Bilim, Teknoloji Ve Yenilik Stratejisi 2011-2016. Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• TÜBİTAK (2015). Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Vizyon 2023. Erişim Adresi http://www.tubitak.gov.tr/tr/kurumsal/politikalar/ icerik-vizyon-2023.
• TürkPatent (2019). Türk Patent ve Marka Kurumu 2019 Yılı Resmi İstatistikler. Erişim Adresi https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/statistics/
• TÜİK (2016). Türkiye İstatistik Kurumu Yenilik Araştırması. Ankara: TÜİK Yayınları
• TÜİK (2018). Türkiye İstatistik Kurumu Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması. Erişim Adresi http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30572.
• TÜİK (2019). Türkiye İstatistik Kurumu Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırması. Ankara: TÜİK Yayınları.
• TÜİK (2019). Türkiye İstatistik Kurumu Hanelerde Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırması. Ankara: TÜİK Yayınları.