DOLAR ENDEKSİ ULUSLARARASI BİR FİNANSAL GÖSTERGE OLABİLİR Mİ? DÜNYADA ÖNEMLİ BORSA ENDEKSLERİ ÜZERİNDE AMPİRİK İNCELEME

Yıl 2022, Sayı: 35, 85 - 96, 30.04.2022

Yaşar Köse , Emre Yılmaz

https://doi.org/10.18092/ulikidince.930312

Öz

Bu çalışmada Dolar Endeksi ile Büyük Dünya Endeksleri (BIST 100, DAX, Dow Jones, S&P 500, Nikkei 225, FTSE 100, Euro Stoxx 50) değerleri arasındaki ilişki ve etkileşimlerin belirlenmesi ve Dolar Endeksinin uluslararası bir finansal gösterge olup olamayacağının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Yapılan çalışmada incelen yedi adet büyük dünya endeksi ile dolar endeksi arasındaki ilişkiler granger nedensellik testi ile incelenmiş; BIST 100, Dow Jones ve S&P 500 indekslerinden Dolar Endeksine doğru nedensellik ilişkisi bulunmazken, Dolar Endeksinden bu endekslere doğru tek yönlü olarak nedensellik ilişkisi belirlenmiştir. Çalışmada incelenen DAX, Eoro Stoxx 50, FTSE 100 ve Nikkei 225 endeksleriyle Dolar Endeksi arasında çift yönlü ve karşılıklı nedensellik ilişkisi belirlenmiştir. Elde edilen bulguların literatürle büyük ölçüde uyumlu olduğu değerlendirilmektedir. 1973 yılında oluşturulan ve yaklaşık 50 yıldır kullanılan ve ağırlıklı olarak Amerikan Doları olmak üzere diğer önemli para birimlerinin oransal bir bileşimini kapsayan Dolar Endeksinin, Büyük Dünya Endeksleri ile aralarındaki yakın nedensellik ilişkileri ve aralarındaki güçlü korelasyonlar nedenleriyle günümüzde önemli bir finansal ve ekonomik gösterge olabileceği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dolar Endeksi, Büyük Dünya Endeksleri, Granger Nedensellik Testi

Destekleyen Kurum

-----

Proje Numarası

----

Teşekkür

Sayın Editörüm ve Semra Hocam çok teşekkür ederim. Saygılarımla.

Kaynakça

• Referans1 Antoniadis, I.,Sariannidis, N. ve Kontsas, S. (2018). The Effect of Bitcoin Prices on US Dollar Index Price, Springer Proceedings in Business and Economics book series (SPBE), 511.
• Referans2 Atik, M., Köse Y., Yılmaz B. ve Sağlam F. (2015). Kripto Para: Bitcoin ve Döviz Kurları Üzerine Etkileri, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (11), 247-262.
• Referans3 Dan, L., Wei-Xuan, H. ve Mei-Yan, Z. (2014). An empirical study on impact of China’s outward foreign direct investment on export trade structure optimization. BioTechnology, 10(18), 10133-10138
• Referans4 Ercan, S.ve Demirbaş, B. (2020). ABD Dolar Endeksi İle Vıx Korku Endeksi Arasındaki İlişki: Ardl Sınır Testi Yaklaşımı, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 15:2, 115-129.
• Referans5 Essayyed, M., Albinali K., Titi O. ve Sauceda M. (2010). Constructing An Alternative Dollar İndex To Gauge The Movements İn Currency Markets, American Journal of Finance and Accounting, vol.1, İssue 4, 345
• Referan6 Gujarati, D.N. (2006). Temel Ekonometri, (Çev. Ü. Şenesen ve G.G. Şenesen), Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Referans7 Kırman, O. (2016). Dolar Endeksi Ve Altın Fiyatı Dalgalanmaları Arasındaki İlişkinin Piyasa Kanısının Sınanması, Marmara Üniversitesi İktisadi Bilimler Zirvesi, Congreconomics, 1-12.
• Referans8 Kiracı, K. (2020). Bist Ulaştırma Endeksi İle Dolar Endeksi Ve Petrol Fiyatları Arasındaki İlişkinin Ampirik Olarak Analizi, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 22, 180-189.
• Referans9 Moffett, M., Stonehill, A. ve Eiteman D. (2014).Fundamentals of Multinational Finance, Pearson, Fifth Edition, 44.
• Referans10 Samanta S. ve Zadeh A. (2012). Co-Movements of Oil, Gold, the US Dollar, and Stocks, Modern Economy, 2012, 3, 111-117.
• Referans11 Şit, A.ve Telek C. (2020). Covid-19 Pandemisinin Altın Ons Fiyatı ve Dolar Endeksi Üzerine Etkileri, Gaziantep Unıversıty Journal Of Socıal Scıences 2020 Specıal Issue, 1-13.
• Referans12 Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions With Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66, 225-250.
• Referans 13 Xinxin,S., Xinsheng L., Gongzheng Y., ve Jianfeng L. (2017). Cross-correlations between the US monetary policy, US dollar index and crude oil market, Physica A 467, 326–344.
• Referans 14 Xuechun, Z.,Yandong, J. ve Tingting, L. (2020). The impacts of the US dollar index and the investors’ expectations on the AH Premium – a macro perspective, China Economic Journal, Vol.13, Issue 20.
• Referans 15 Yavuz, N. (2006). Türkiye’de Turizm Gelirlerinin EkonomikBüyümeye Etkisinin Testi: Yapısal Kırılma ve Nedensellik Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(2), ss. 162-171.