ANALYSIS OF FACTORS AFFECTING HEALTH EXPENDITURES WITH DYNAMIC PANEL DATA ANALYSIS

Yıl 2022, Sayı: 35, 1 - 16, 30.04.2022

Gülçin Çalışkan , Yavuz Sanisoğlu

https://doi.org/10.18092/ulikidince.935147

Cited By: 1

Öz

Anahtar Kelimeler

Out of Pocket and Public Health Expenditure, Dynamic Panel Data, Health Expenditure

SAĞLIK HARCAMALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN DİNAMİK PANEL VERİ ANALİZİ İLE İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmanın amacı gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sağlık harcamalarının belirleyicilerini ve zaman içerisindeki değişimini incelemektir. Çalışmada 2006-2015 yılları arasında 164 ülkenin verileri yer almaktadır. Toplam sağlık harcamalarının büyüme, demografik yapı, hastalık yapısı, beslenme yapısı ve dış kaynaklar gibi faktörlerle olan ilişkisi dinamik panel veri analiz yöntemiyle incelenmiştir. Bununla birlikte kamu sağlık harcamaları ve cepten yapılan sağlık harcamaları için de benzer modeller oluşturulmuştur. Analiz sonucunda kurulan modellerin genel olarak anlamlı olduğu (p<0.05) görülmüştür. Analiz sonuçları ülkelerin geliri arttıkça toplam sağlık harcamalarının arttığını ve toplam sağlık harcamalarının yüksek gelirli ülkelerde gelir esnekliğinin 1’den büyük (β= 1.028) olduğunu göstermektedir. Sonuçlar, doğumda beklenen yaşam süresi arttıkça sağlık harcamalarının artacağını göstermektedir. Bu çalışma ile dış fonların yerel kaynaklardan sağlanan kamu sağlık harcamalarını azalttığı tespit edilmiş ve yetersiz beslenme ile bulaşıcı hastalıkların sağlık harcamaları arasındaki ilişkisi incelenmiştir. Ayrıca sonuçlar, kamu sağlık harcamalarının ve cepten yapılan sağlık harcamalarının farklı yollar izlediğini ve sağlık harcamalarının büyüme hızının ülkelerin gelir düzeylerine göre farklılık gösterdiğini ifade etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cepten Yapılan ve Kamu Sağlık Harcamaları, Dinamik Panel Veri, Sağlık Harcamaları

Kaynakça

• Akdağ, S. ve İskenderoğlu, Ö. (2018) Avrupa Birliğine Üye ve Aday Ülkelerde Yenilenemeyen Enerji, Yenilenebilir Enerji ve Nükleer Enerji Tüketiminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi. Turkish Studies Economics, Finance and Politics, 13(30), 1-14.
• Amiri, M.M., Kazemian, M., Motaghed, Z. ve Abdi, Z. (2021). Systematic Review of Factors Determining Health Care Expenditures. Health Policy and Technology,3-47.
• Balgati, B.H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data(3hd ed.). England:John Wiley & Sons Ltd
• Barkat, K., Sbia, R., ve Maouchi, Y. (2019). Empirical Evidence on The Long and Short Run Determinants of Health Expenditure in The Arab World. The Quarterly Review of Economics and Finance, 73, 78–87.
• Bustamante, A.V. ve Shimoga, S.V. (2018). Comparing the Income Elasticity of Health Spending in Middle-Income and High-Income Countries, The Role of Financial Protection. Int J Health Policy Manag, 7(3), 255–263.
• Dalui, A., Banerjee, S., ve Roy,R. (2020). Determinants of Out of Pocket and Catastrophic Health Expenditure in Rural Population, A Community Based Study in a Block of Purba Barddhaman, West Bengal. Indian Journal of Public Health,64(3) ,223-228.
• Deshpande, N., Kumar, A. ve Ramawami, R. (2014). The Effect of National Healthcare Expenditure on Life Expectancy. Georgia Institute of Technology, 5-15.
• Dhrifi, A. (2018). Health-Care Expenditures, Economic Growth and Infant Mortality, Evidence from Developed and Developing Countries. CEPAL Review, 125, 69-90.
• Di Matteo, L. (2003). The Income Elasticity of Health Care Spending. Eur J Health Econom, 4, 20-29.
• Eğri, T. (2019). Gelişmiş Ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Sağlık Harcamalarının Makro Belirleyicileri: Dinamik Panel Veri Analizi. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2) , 423-447
• Farag, M., NandaKuma, AK., Wallack, S., Gaumer, G. Ve Hodgkin, D. (2009). Does Funding from Donors Displace Government Spending for Health in Developing Countries? Health Affairs, 28(4), 1045-1054.
• Furuoka, F., Yee, B.L.F., Kok, E. ve Hoque, M.Z.,(2011). What are The Determinants of Health Care Expenditure? Empirical Results From Asıan Countrıes. Sunway Academic Journal, 8,12-25.
• Gaag, J.V.D., Stimac, V. (2008). Towards A New Paradigm for Health Sector Development. Amsterdam Institute for International Development, 1-31.
• GBD Compare Viz Hub. (2018). Erişim adresi https://vizhub.healthdata.org/gbd-compare/
• Hermanowski, T., Bystrov, V., Staszewska-Bystrova, A., Szafraniec-Bury£O, I.S., Rabczenko, D. ve Orlewska, K.K.E.(2015). Analysis Of Trends in Life Expectancies and Per Capita Gross Domestic Product As Well As Pharmaceutical and Non-Pharmaceutical Healthcare Expenditures. Acta Poloniae Pharmaceutica-Drug Researc, 72(5), 1045-1050.
• Hsiao, C. (2006). Panel Data Analysis —Advantages and Challenges. Institute of Economic Policy Research, 1–63.
• Jaba, E., Brigitte, C. ve Robu, L.B. (2014). The Relationship Between Life Expectancy At Birth and Health Expenditures Estimated by A Cross-Country and Time-Series Analysis. Procedia Economics and Finance, 15, 108-114.
• Lu, C., Schneider, M.T., Gubbins, P., Leach-Kemon, K., Jamison, D. ve Murray, C.J. (2010). Public Financing of Health in Developing Countries, A Cross-National Systematic Analysis. Lancet, 375, 1375–1387.
• Newhouse, J.P.(1977). Medical Care Expenditure, A Cross- National Survey. Journal of Human Resources, 12, 115-125.
• Nghiem, S.H. ve Connelly, L.B. (2017). Convergence and Determinants of Health Expenditures in OECD Countries. Nghiem and Connelly Health Economics Review, 7(29), 1-11
• Phi, G.(2017). Determinants of Health Expenditures in OECD Countries (Honor Thesis). Bryant University, USA.
• Roodman, D. (2009). How to do xtabond2, An Introduction to Difference and System GMM in Stata. The Stata Journal, 9 (1), 86–136.
• Ruíz-Porras, A. (2012). Econometric Research With Panel Data, History, Models and Uses in Mexico. Munich Personal RePEc Archive,1-28.
• Stepovic, M.(2019). GDP Growth and Health Care Expenditures Worldwide. The Open Pharmacoeconomics & Health Economics Journal, 9-18.
• Tatoğlu, F. Y. (2013). İleri Panel Veri Analizi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• The World Bank Open Data (2018). Erişim adresi https://data.worldbank.org/
• World Bank List of Economies (2018). Erişim adresi https://about.muse.jhu.edu/media/uploads/wdi2018.pdf
• New Perspectives on Global Health Spending for Universal Health Coverage. World Health Organization (2018). Erişim Adresi https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/259632/WHO-HIS-HGF-HFWorkingPaper-17.10-eng.pdf
• Global Spending on Health, A World in Transition (2019). World Health Organization. Erişim adresi https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/330357/WHO-HIS-HGF-HF-WorkingPaper-19.4-eng.pdf?ua=1
• Global Health Expenditure Database (2018). World Health Organization. Erişim adresi http://apps.who.int/nha/database/Regional_Averages/Index/en
• Xu, K., Saksena, P. Ve Holly, A. (2011). The Determinants of Health Expenditure, A Country-Level Panel Data Analysis. A Working Paper of the Results for Development Institute (R4D) World Health Organization, 1-22.
• Younsi, M., Chakroun, M. ve Nafla, A. (2016). Robust Analysis of The Determinants of Healthcare Expenditure Growth, Evidence from Panel Data for Low-, Middle- and High-İncome Countries. Int J Health Plann Mgmt, 31, 580–601.
• Zaman, S., Hossain, N., Mehta, V., Sharmin, S. ve Mahmood, S. (2017). An Association of Total Health Expenditure With GDP and Life Expectancy. J Med Res Innov, 1(2), AU7-AU12.