7338 SAYILI KANUN BAĞLAMINDA MADDİ DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN UYGULAMALARI: VERGİ USUL KANUNU VE BOBİ FRS ÇERÇEVESİNDE KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME

Yıl 2022, Sayı: 37, 71 - 88, 11.11.2022

Onur Sezer , Kayahan Tüm

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1123276

Öz

26.10.2021 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7338 sayılı Kanun ile, Vergi Usul Kanunu’nun amortisman ve değerleme hükümlerinde önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Bu bağlamda amortisman uygulaması, maddi duran varlıklarla sınırlı olarak, 7338 sayılı Kanun ile değişik Vergi Usul Kanunu hükümleri ile BOBİ FRS düzenlemeleri bağlamında karşılaştırmalı incelenerek, benzerlik ve farklılıkların ortaya konulması ve amortisman hesaplamalarına ilişkin örnek olaylara yer verilmesi çalışmanın amacını teşkil etmektedir. Bu çerçevede çalışmada amortisman kavramı; VUK ve BOBİ FRS karşılaştırmalı olarak, maddi duran varlıklarda amortisman konusu, ilk edinim, amortismana tabi tutar, amortisman süresi ve oranı, amortisman yöntemleri ve son olarak amortisman uygulamaları ile ilgili özellik arz eden durumlar inceleme konusu yapılmaya çalışılmıştır. Böylelikle her iki düzenleme arasında amortisman uygulaması hususunda, 7338 sayılı Kanun sonrası bazı benzerlikler meydana gelse de her iki düzenlemenin amortismana atfettiği amaç nedeniyle, hâlâ belirgin ve büyük farklılıkların bulunduğunu da söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

7338 sayılı Kanun, amortisman, maddi duran varlık, Vergi Usul Kanunu, BOBİ FRS

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

AMORTIZATION APPLICATIONS ON TANGIBLE ASSETS WITHIN THE CONTEXT OF THE LAW NO.7338: A COMPARATIVE EXAMINATION IN THE FRAMEWORK OF THE TAX PROCEDURE LAW AND LMSE FRS

Öz

With the Law No. 7338, which was published in the Official Gazette on 26.10.2021, significant changes occurred in the amortization and valuation provisions of the Tax Procedure Law. In this context, the aim of this study is to reveal the similarities and differences by comparatively examining the amortization application, limited to tangible assets, in the context of the Law No. 7338 and the provisions of the different Tax Procedure Law and LMSE FRS regulations and to present the sample case studies of amortization calculations. In this context, in the study the concept of amortization, the subject of amortization in tangible fixed assets, the first acquisition, the amount subject to amortization, the period and rate of amortization, the amortization methods and finally the amortization practices in tangible fixed assets have been studied comparatively. Thus, although there are some similarities between the two regulations regarding the amortization application, after the Law No. 7338, it is also possible to say that there are still significant and major differences due to the purpose attributed by both regulations to amortization.

Anahtar Kelimeler

The Law No. 7338, amortization, tangible asset, Tax Procedure Law, LMSE FRS

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (1961). 10.01.1961 tarih ve 10703 sayılı, 11.01.1961 tarih ve 10704 sayılı ve 12.01.1961 tarih ve 10705 sayılı Resmi Gazeteler.
• 333 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2004). 28.04.2004 tarih ve 25446 sayılı Resmi Gazete.
• 339 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2004). 24.08.2004 tarih ve 25563 sayılı Resmi Gazete.
• 365 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2006). 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazete.
• 389 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2008). 27.12.2008 tarih ve 27093 sayılı Resmi Gazete.
• 399 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2010). 08.07.2010 tarih ve 27635 sayılı Resmi Gazete.
• 406 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2011). 02.03.2011 tarih ve 27862 sayılı Resmi Gazete.
• 418 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2012). 08.09.2012 tarih ve 28405 sayılı Resmi Gazete.
• 439 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2014). 07.08.2014 tarih ve 29081 sayılı Resmi Gazete.
• 458 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2015). 25.12.2015 tarih ve 29573 sayılı Resmi Gazete.
• 506 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2019). 09.03.2019 tarih ve 30709 sayılı Resmi Gazete.
• 534 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2021). 21.12.2021 tarih ve 31696 sayılı Resmi Gazete.
• 5024 sayılı Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2003). 30.12.2003 tarih ve 25332 sayılı Resmi Gazete.
• 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2021). 26.10.2021 tarih ve 31640 sayılı Resmi Gazete.
• Abdioğlu, H., Yumuşak, S. ve Uyar, E. (2014). Vergi Usul Kanunu ve Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Amortisman Konusunun İncelenmesi ve Örnek Uygulamalar. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(23), 364-398.
• Akdoğan, A. (2017). Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi (13. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Akgüç, Ö. (1998). Finansal Yönetim (7. Baskı). İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
• Arslan, M. (2016). Vergi Hukuku (9. Baskı). Bursa: Dora Yayıncılık.
• Aydın, E. (2002). Türk Vergi Sisteminde İktisadi İşletmelere Dahil Kıymetleri Değerleme (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Büyükmirza, K. (2016). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi (21.Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Cengiz, H. (2018). Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Uygulamasının BOBİ FRS-TFRS ve Vergi Usul Kanunu Açısından İncelenmesi ve Örnek Uygulama. Vergi Raporu Dergisi, 225, 99-107.
• Çağlar, K. (2018). Vergi Usul Kanunu ve Yorumu Açıklamalı-İçtihatlı (3. Baskı). Ankara: Adalet Yayınevi.
• Çankaya, F., Yılmaz, Z. (2014). Üretim Miktarına Göre Amortisman Yönteminin Değişken Maliyetler ve Karlılık Üzerine Etkisi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 221-241.
• Demir, Ş. (2019). Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları TMS/TFRS VUK Değerleme Yaklaşımı (4. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Deran, A. ve Yakupçebioğlu, N. S. (2006). Türk Vergi Mevzuatında Amortisman Muhasebesi. Mevzuat Dergisi, 9(104), Erişim Adresi: https:// www.mevzuatdergisi.com/2006/08a/01.htm.
• Doğrusöz, A. B. (2021). Son Değişikliklerle Yenileme Fonu. Dünya Gazetesi. Erişim Adresi: https://www.dunya.com/kose-yazisi/son-degisikliklerle-yenileme-fonu/642702.
• Elitaş, C., Akyüz, Y. ve Bulca, H. (2009). Kıst Amortisman Uygulamasının Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ve Türk Muhasebe Sistemi Açısından Karşılaştırılması. Mali Çözüm Dergisi, 94, 17-32.
• Erol, A. ve Uyanık, Y. (2014). Bir Mükellef Hakkı Olarak Amortisman Müessesesi İçinde Maddi Duran Varlık Amortisman Usullerinin Vergi Usul Kanunu ve Türkiye Muhasebe Standartları Açısından Değerlendirilmesi. Mali Çözüm Dergisi, 124, 91-112.
• Hatipoğlu, A. G. (2012). Maddi Duran Varlıklarda Amortisman İşlemlerinin Muhasebe Standartları İle Vergi Mevzuatı açısından İncelenmesi ve Finansal Tablolar Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(24), 185-216.
• İbiş, C. (Ed.). (2016). İşletmelerde Vergi (Usul) İncelemeleri ve Muhasebe Uygulamaları (1. Baskı). Bursa: Bursa Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Yayınları.
• İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (2014). 18.07.2014 tarih ve 11395140-019.01-1900 sayılı Özelge.
• Kamu Gözetim Kurumu (2021). Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı. https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/10265/Büyük-veOrta-Boy-İşletmeler-İçin-Finansal-Finansal-Raporlama-Standardı-(BOBİ-FRS)-2021-Sürümü.
• Kaya, U. ve Atasel, O. (2017). Türkiye Muhasebe Standartları ile Vergi Usul Kanunu açısından Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Uygulamalarının Karşılaştırılması: Literatürdeki Farklılıklar Üzerinde Bir Değerlendirme. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 137-155.
• Maliye Hesap Uzmanları Derneği (2021). Beyanname Düzenleme Kılavuzu 4. Cilt Vergi Usul Kanunu. İstanbul: Acar Basımcılık.
• Mutluer, M. K. ve Dayanç, N. N. (2014). Vergi Hukuku Genel ve Özel Hükümler (4. Baskı). Ankara: Turhan Kitabevi.
• Özbalcı, Y. (2012). Vergi Usul Kanunu Yorum ve Açıklamaları (2. Baskı). Ankara: Oluş Yayıncılık.
• Özgür, A., Akdemir, O. ve Kayalı, C. A. (2021). Amortisman, Yöntemleri ve Fon Yaratma İşlevi. Ida Academia Muhasebe ve Maliye Dergisi, 4(1), 37-47.
• Sarılı, M. A. (2018). Türk Vergi Hukuku (1. Baskı). Ankara: Hermes Tanıtım Ofset Baskı.
• Seviğ, İ. V. (2022). Vergi Hukukunda Yenileme Fonu Uygulaması. Dünya Gazetesi. Erişim Adresi: https://www.dunya.com/kose-yazisi/vergi-hukukunda-yenileme-fonu-uygulamasi/644726.
• Sevilengül, O. (2016). Genel Muhasebe (18. Baskı). Ankara: Gazi Yayınevi.
• Şenyüz, D., Yüce, M. ve Gerçek, A. (2021). Vergi Hukuku (12. Baskı). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Ürel, G. (2016). Güncel Vergi Usul Kanunu Uygulaması (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.