Toz Metalurjisi ile Üretilen Cu-Al-Ni Alaşımlarında Yaşlandırma Süresinin Aşınma Davranışlarına Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 1, 316 - 321, 31.01.2022

Doğan Şimşek

https://doi.org/10.29137/umagd.1038160

Öz

Bu çalışmada, mekanik alaşımlama yöntemi ile üretilen Cu-Al-Ni alaşımlarında (nikel alüminyum bronzu) yaşlandırma süresinin aşınma davranışları üzerine etkisi incelenmiştir. Mekanik alaşımlanmış tozlar soğuk preslenerek (600 MPa) Ø10x6 mm boyutlarında ham numuneler üretilmiştir. Üretilen ham numuneler 950 °C sıcaklıkta 60 dk sinterlenerek fırın ortamında oda sıcaklığına soğutulmuştur. Sinterlenen numuneler 900 °C sıcaklıkta 8 saat solüsyona alındıktan sonra suda hızlı soğutulmuştur. Yaşlandırma işlemleri 500 °C sıcaklıkta 20 dk, 60 dk ve 80 dk süre ile yapılmıştır. Yaşlandırma işlemi sonrasında standart metalografik çalışmalar yapılarak mikroyapı, sertlik ve yoğunluk ölçümleri yapılmıştır. Aşınma testlerinde 2 ms-1 kayma hızı, 2 farklı yük (25 N ve 50 N) ve 4 farklı kayma mesafesi (250 m, 500 m, 750 m ve 1000 m) kullanılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda maksimum sertlik 60 dk yaşlandırılan alaşımda 228 HV olarak elde edilmiştir. Yoğunluk sonuçlarında ise artan yaşlandırma süresiyle yoğunlukta azalma meydana gelmiş ve en düşük yoğunluk değeri 60 dk yaşlandırılan alaşımda (6,08 gr/cm3) olarak ölçülmüştür. Aşınma testi sonuçlarında, en düşük ağırlık kaybı 60 dk yaşlandırılan alaşımda elde edilirken, en yüksek ağırlık kaybının 80 dk yaşlandırılan alaşımda elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cu-Al-Ni alaşımı, yaşlandırma, toz metalurjisi, aşınma

The Effect of Aging Time on Wear Behavior of Cu-Al-Ni Alloys Produced by Powder Metallurgy

Öz

In this study, was investigated the effect of aging time on wear behavior Cu-Al-Ni alloy (nicel aluminum bronze) produced by mechanical alloying method. Mechanical alloying powders were produced cold pressed (600 MPa) and green compacts of Ø10x6 mm dimensions. The produced green compacts were sintered at 950 °C for 60 min and cooled to room temperature in the furnace environment. Sintered samples were taken to the solution at 900 °C for 8 hours and then cooled rapidly in water. Aging processes were carried out at 500 °C for 20 min, 60 min and 80 min. After aging, standard metallographic studies done and microstructure, hardness and density were measured. In wear tests were used 2 ms-1 sliding speed, 2 different loads (25 N and 50 N) and 4 different sliding distance (250 m, 500 m, 750 m and 1000 m). As a result of the studies, the maximum hardness was obtained as 228 HV in the alloy aged 60 min. In the density results, the density decreased with increasing aging time and the lowest density value was measured as (6.08 gr/cm3) in the alloy aged for 60 min. In the wear test results, while the lowest weight loss was obtained in the alloy aged 60 min, the highest weight loss was obtained in the alloy aged 80 min.

Anahtar Kelimeler

Cu-Al-Ni alloy, aging, powder metallurgy, wear

Kaynakça

• Arifin, A., Sulong, A. B., Muhamad, N., Syarif, J., ve Ramli, M. I. (2014). Material processing of hydroxyapatite and titanium alloy (HA/Ti) composite as implant materials using powder metallurgy: a review. Materials & Design, 55, 165-175.
• Jain, P., ve Nigam, P. K., (2013). Influence of heat treatment on microstructure and hardness of Nickel Aluminium Bronze (Cu-10Al-5Ni-5Fe). IOSR Journal of Mechanical and Civil Engineering, 6(4), 16-21.
• Michler, T., ve Naumann, J., (2010). Influence of high pressure hydrogen on the tensile and fatigue properties of a high strength Cu–Al–Ni–Fe alloy. International Journal of Hydrogen Energy, 35(20), 11373-11377.
• Özyürek & Tekeli, S. (2010). An Investigation on Wear Resistance of SiCp-Reinforced Aluminium Composites Produced by Mechanical Alloying Method. Science and Engineering of Composite Materials, 17(1), 31-38.
• Richardson, I. (2016). Guide to nickel aluminium bronze for engineers. Copper Development Association.
• Sağlam, I., Özyürek, D., ve Çetinkaya, K. (2011). Effect of ageing treatment on wear properties and electrical conductivity of Cu-Cr-Zr alloy. Bulletin of Materials Science, 34(7), 1465-1470.
• Sımsek, D., Colak, N. Y., Sımsek, I., ve Ozyurek, D. (2020). Dry Sliding Wear Behaviors of Iron Addition to by Nickel–Aluminum Bronze Produced Mechanical Alloying. Transactions of the Indian Institute of Metals, 73(2), 319-326.
• Torralba, J. D., Da Costa, C. E., ve Velasco, F. (2003). P/M aluminum matrix composites: an overview. Journal of Materials Processing Technology, 133(1-2), 203-206.
• Vu, A. T., Nguyen, D. N., Mai, B. L., ve Mai, K. P. (2020). A study on the phase transformation of BCuAl9Fe4 alloy. International Journal of Modern Physics B, 34(22-24), 2040140
• Yaseen, M. K., Mansoor, M., Ansari, H. A., Hussain, S., ve Khan, S., (2018). Effect of heat treatment on tribological characteristics of CuAl10Ni5Fe4 nickel aluminum bronze. In Key Engineering Materials, 778, 61-67.
• Yaşar, M., ve Altunpak, Y. (2009). The effect of aging heat treatment on the sliding wear behaviour of Cu–Al–Fe alloys. Materials & Design, 30(3), 878-884.
• Zhai, W., Lu, W., Zhang, P., Zhou, M., Liu, X., ve Zhou, L., (2017). Microstructure, mechanical and tribological properties of nickel-aluminium bronze alloys developed via gas-atomization and spark plasma sintering. Materials Science and Engineering: A, 707, 325-336.