An Inquiry on Muslim-Christian Relations in the Qur’ān

Yıl 2020, , 5 - 22, 30.07.2020

Hadiye Ünsal

https://doi.org/10.5281/zenodo.3964031

Öz

In the Qurʾān, Christians are generally referred as the “People
of the Book” in the meaning of those who believe in a divine book,
and as “Nasārā” in particular. In the verses referring to Christianity,
the good news about the birth of Jesus, his coming into the world and
his miracles are mentioned. Another view in the Qurʾān with respect
to Christianity is the rejection of Jesus’ divinity. As such, in many verses,
Christian belief of trinity is criticized; it is stated that God will not
have children, that Jesus is human and he is the servant and messenger
of God. On the other hand, there are also Qur’anic verses which
praise some amongst the Christians. In this paper, the process analysis
in the Qur’anic verses related to Christianity will be made within the
framework of Meccan and Madinan periods that are crucial in terms
of tracking the developments in the revelation process of the Qurʾān.
Besides that, the question of whether the Qurʾān sees Christians as the
“other” during its 23-year revelation period will be discussed. In addition
to this, this study will give information about Christianity in the
context of the Qur’anic revelation. It will also look into the question
of which Christian sect/school corresponds to the Christianity in the
Arabian Peninsula. However, the nature of miracles attributed to Jesus
will not be mentioned.

Anahtar Kelimeler

Exegesis, people of the Book, Chiristians, Meccan, Madinan

Kur’an’da Müslüman-Hıristiyan İlişkisine Dair Süreç Analizi

Öz

Kur’an’da Hristiyanlar, genelde ilâhî bir kitaba inananlar anlamında
“Ehl-i Kitap”, özelde ise “Nasârâ” olarak ifade edilir. Hristiyanlığa atıfta
bulunan ayetlerde Hz. İsa’nın doğumunun müjdelenişi, dünyaya gelişi ve
mucizeleri gibi muhtelif hususlardan bahsedilir. Kur’an’da Hıristiyanlık
bağlamında zikredilen bir başka husus Hz. İsa’ya yönelik ulûhiyet inancının
nefyidir. Bu çerçevede birçok ayette Hristiyanların teslis inancı tenkit
edilir; Allah’ın çocuk edinmeyeceği ifade edilir, Hz. İsa’nın beşer olduğu
vurgulanır ve Allah’ın kulu ve elçisi olduğu belirtilir. Bütün bunların yanında
Kur’an’da Hristiyanlar içindeki bazı kimselerden övgüyle bahseden
ayetler de mevcuttur. Bu çalışmada Kur’an’da Hıristiyanlıkla ilgili ayetlerdeki
süreç analizi Kur’an’ın nüzul sürecindeki gelişmeleri takip açısından
önemli iki dönem (Mekkî ve Medenî dönem) çerçevesinde ele alınacaktır.
Buna paralel olarak Kur’an’ın 23 yıllık nüzul sürecinin tüm evrelerinde
Hıristiyanları “öteki” kategorisinde değerlendirip değerlendirmediği
meselesi incelenecektir. Bunun yanında nüzul ortamındaki Hıristiyanlığa
dair bilgiler verilecek, Arap yarımadasındaki Hıristiyanların Hıristiyanlık
içindeki hangi mezhebe/ekole karşılık geldiğinden bahsedilecek ve fakat
Hz. İsa’ya nispet edilen mucizelerin mahiyetine değinilmeyecektir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Hıristiyanlar, Ehl-i Kitap, Mekkî, Medenî

Kaynakça

• Abū Bakr Abdurrezzak b. Hemmâm. Tafsīr al-Qurʾān. 3 vols. ed. Mustafa Muslim Muhammad. Riyadh: Mektebetu al-Rushd, 1989.
• Arslantaş, Nuh. Hz. Muhammed Döneminde Yahudiler. İstanbul: Kuramer, 2016.
• Aydın, Mahmut-Duran, Asim. Kur’an ve Hıristiyanlar: Kur’an’ın Geliş Ortamında Hıristiyanların İnançları, İbadetleri ve Kutsal Metinleri. İstanbul: Kuramer, 2019.
• al-Bayhaqī, Abū Bakr Aḥmad ibn Ḥusayn. Dalāʾil al-Nubuwwa wa-maʿrifat al-aḥwāl Ṣāḥib al-Sharīʿa. 7 vols. Edited by ʿAbd al-Muʿṭī Qalʿajī. Beirut: Dār al-Qutub al-ʿIlmiyya, 1988.
• Câbirî, Muhammed Âbid. Kur’an’a Giriş. trs. Muhammed Coşkun. İstanbul: Mana Yayınları, 2010.
• Derveze, Muhammed İzzet. Kur’an’a Göre Hz. Muhammed’in Hayatı. trs. Mehmet Yolcu. 3 vols. İstanbul: Yöneliş Yayınları, 1989.
• Eliade, Mircea. Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi: Gotama Budha’dan Hıristiyanlığın Doğuşuna. trs. Ali Berktay. İstanbul: Kabalcı, 2003.
• Fazlur Rahman. Ana Konularıyla Kur’an. trs. Alparslan Açıkgenç. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.
• Hamidullah, Muhammed. İslām Peygamberi. trs. Salih Tuğ. 2 vols. İstanbul: İrfan Yayımcılık, 1991.
• Ibn Ebī Hātim, Abū Muḥammad ʿAbdurraḥman. Tafsīr al-Qurʾān al-ʿAzīm. ed. ʾEsʿad Muḥammad al-Ṭayyib. Mecca: Mektebetu Nizār Mustafa el-Bāz, 1997.
• Ibn Hishām, Abū Muḥammad Jamāl al-Dīn. al-Sīra al-Nabawiyya. 4 vols. Edited by Muṣṭafā al-Saqqā-Ibrāhīm al-Abyārī-ʿAbd al-Ḥāfiẓ al-Shalabī. 5th ed. Beirut: Dār al-Khayr, 2004.
• Ibn Kathīr, Abū al-Fidāʾ Ismāʿīl bin ʿUmar al-Dimashqī. Tafsīr al-Qurʾān al-ʿAzīm. Cairo: Muessese al-Qurṭuba 2000.
• Jawad Ali, al-Mufassal fī Tā’rīkh al-`Arab qabla al-Islam. 9 vols. Baghdat, 1993.
• Kilinçli, Sami. Mekki Surelerde Mü’min Kimliğinin Oluşumu ve Gayrimüslimlerle İlişkileri. Ankara: Araştırma Yayınları, 2013.
• Kuzgun, Şaban. “Kur’ân-ı Kerim’e Göre Hıristiyanlık ve Hıristiyanlar”. Asrımızda Hıristiyan-Müslüman Münasebetleri. ed. İsmail Kurt, İlmi Neşriyat, İstanbul 1993.
• Muhammad Ali, Maulana. The Holy Qur’an with English Translation and Commentary. Ohio: Ahmadiyya Anjuman Isha‘at Islam, 2002.
• Muqātil ibn Sulaymān, Abū al-Ḥasan. Tafsīr al-Muqātil ibn Sulaymān. 5 vols. Edited by ʿAbd Allāh Maḥmūd Shaḥḥāta. Beirut: Muʾassasat al-Tārīkh al-ʿArabī, 2002.
• Özsoy, Ömer- Güler, İlhami. Konularına Göre Kur’an: Sistematik Kur’an Fihristi. Ankara: Fecr Yayınevi, 2015.
• Öztürk, Levent. “Necâşî Ashame”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32/476-477. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
• Öztürk, Mustafa. “Kur’an’da Müslümanlar ve Ötekilerle Birlikte Yaşamanın Referansları”, Hz. Peygamber ve Birlikte Yaşama Hukuku, İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2016.
• Öztürk, Mustafa. Kur’an Kıssalarının Mahiyeti. İstanbul: Kuramer, 2016.
• Paçacı, Mehmet. “Kur’an’da Ehl-i Kitap Anlayışı,” Dinler Tarihi Araştırmaları IV: Müslümanlar ve Diğer Din Mensupları. Ankara: Türkiye Dinler Tarihi Derneği Yayınları, 2004.
• Sönmez, Zekiye. İslâm’ın Ortaya Çıktığı Dönemde Arap Yarımadası’nda Hıristiyanlık. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2012.
• al-Ṭabarī, Abū Jaʿfar Muḥammad ibn Jarīr. Jāmiʿ al-bayān ʿan taʾwīl al-Qurʾān. 26 vols. Cairo: Dār Hicr, 2001.
• Ünsal, Hadiye. “Mekkî-Medenî Ayrımı Çerçevesinde Ehl-i Kitap’la İlgili Ayetlerdeki Dil ve Üslup Farklılığı”. İslam ve Yorum II. ed. Fikret Karaman. 255-269. Ankara: İnönü Üniversitesi Yayınevi, 2018.