Kopenhag Okulu’nun Güvenlikleştirme Teorisi Bağlamında ABD’nin Irak Politikası: 2000-2008

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 51 - 72, 30.09.2020

Serdar Çukur

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, 2000-2008 yılları arasında ABD’nin Irak politikasını Kopenhag Okulu’nun Güvenlikleştirme Teorisi ekseninde sorgulamaktır. Bu sorgulamayı yapmadan önceden, ilk olarak, Kopenhag Okulu’nun felsefi altyapısına ve temsilcilerine değinilecektir. Ardından, Kopenhag Okulu’nun “güvenlik” kavramına ilişkin yaklaşımına ve ayrıca bu Okul’un Güvenlikleştirme Teorisi hakkındaki değerlendirmelerine yer verilecektir. Son olarak, çalışma, bu teorinin 2000-2008 yılları arasında ABD’nin Irak temelli dış politikasında nasıl uygulandığı konusuna odaklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kopenhag Okulu, Güvenlikleştirme Teorisi, Amerika Birleşik Devletleri, Saddam Hüseyin, Irak'a Özgürlük Operasyonu

Kaynakça

• Akgül Açıkmeşe, Sinem (2008), “Kopenhag Okulu ve Realist Güvenlik Çalışmaları’nda Aktör, Tehdit ve Politika: Avrupa Güvenliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Arı, Tayyar (2007), Irak, İran, ABD ve Petrol, İstanbul: Alfa Kitabevi.
• Arı, Tayyar (2012), Geçmişten Günümüze Ortadoğu: Siyaset, Savaş ve Diplomasi Cilt1, Bursa: MKM Yayınları.
• Balamir Coşkun, Bezen (2014), “Kopenhag Okulu ve Güvenlikleştirme: Değişen Güvenlik Ortamı, Zorluklar, Fırsatlar ve Meydan Okumalar”, Tayyar Arı (ed.), Post Modern Uluslararası İlişkiler Teorileri-2, Bursa: Dora Yayıncılık, ss. 179-202.
• Bozkurt, Enver & Kanat, Selim (2007), Uluslararası Toplumun Paradoksu: Terörizm, İnsan Hakları, Güvenlik ve 11 Eylül Sonrası Meydana Gelen Değişiklikler, Ankara: Asil Yayıncılık.
• Buzan, Barry (2015), İnsanlar, Devlet & Korku: Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Uluslararası Güvenlik Çalışmaları İçin Bir Gündem, Emre Çıtak vd. (çev.), İstanbul: Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi.
• Buzan, Barry & Waever, Ole & De Wilde, Jaad (1998), Security: A New Framework for Analysis, ABD: Lynne Rienner.
• Byrd, Robert C. (2003), “Unprepared for Peace in Iraq”, Common Dreams, 23.08.2003, Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://www.commondreams.org/views/2003/08/23/unprepared-peace-iraq.
• Byrd, Robert C. (2004), “Mission Not Accomplished”, Common Dreams, 29.04.2004, Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://www.commondreams.org/views/2004/04/29/mission-not-accomplished.
• Byrd, Robert C. (2007), “We Must End This Catastrophic, Unspeakable and Ongoing Calamity We Call Iraq”, Common Dreams, 18.05.2007, Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://www.commondreams.org/views/2007/05/18/we-must-end-catastrophic-unspeakable-and-ongoing-calamity-we-call-iraq.
• Commondreams (t.y), “ Robert C. Byrd”, Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://www.commondreams.org/author/robert-c-byrd.
• Çapat, Halit (2008), “Kopenhag Okulu Çerçevesinde Bölgesel Güvenlik Kompleksi Kavramı ve Karadeniz’de AB-ABD Güvenlik Algılamaları”, Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çolak, Ferhan S. (2017), “ Kopenhag Okulu Bağlamında Suriyelilerin Türkiye’ye Etkileri”, Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Daly, Brendan & Crider, Jennifer (2005), Congresswoman Nancy Pelosi, “Pelosi: 'This War in Iraq Is a Grotesque Mistake; It is Not Making America Safer”, 20.06.2005, Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://pelosi.house.gov/news/press-releases/pelosi-this-war-in-iraq-is-a-grotesque-mistake-it-is-not-making-america-safer.
• Dedemen, Fatih (2019), “Güvenlikleştirme Pratiklerinin Değişen Doğası: ABD ve İran Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Dni.gov (t.y.), “ Declassified Key Judgments of the National Intelligence Estimate ìTrends in Global Terrorism:Implications for the United Statesî dated April 2006”,Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://www.dni.gov/files/documents/Newsroom/Press%20Releases/2006%20Press%20Releases/Declassified_NIE_Key_Judgments.pdf.
• Er, Ayşegül (çev) (2015), “Bölgesel Güvenlik”, Barry Buzan, İnsanlar, Devlet & Korku: Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Uluslararası Güvenlik Çalışmaları İçin Bir Gündem, Emre Çıtak vd. (çev.), İstanbul: Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi, ss. 157-188.
• Griffiths, Martin & Roach, Steven C. & Salamon, M. Scott (2011), Uluslararası İlişkilerde Temel Düşünürler ve Teorileri, CESRAN (çev.), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Hook, Steven W. & Spanier, John (2018), Amerikan Dış Politikası: İkinci Dünya Savaşı’ndan Gününüze, Özge Zihinoğlu (çev.), İstanbul: İnkılab Yayıncılık.
• Kardaş, Tuncay (2014), “Güvenlik”, Şaban Kardaş & Ali Balcı (ed.), Uluslararası İlişkilere Giriş: Tarih, Teori, Kavram ve Konular, İstanbul: Küre Yayınları, ss. 226-234.
• Köksoy, Füsun (2019), Kartal ve Ejderha’nın Valsi: Amerika-Çin İlişkileri (2001-2008). İstanbul: Der Yayınları.
• McSweeney, Bill (1996), “Identity and Security: Buzan and the Copenhagen School”, Review of International Studies, 22, ss. 81-93.
• Özlük, Erdem (2014), “Uluslararası İlişkiler Disiplinin Doğuşu, Kimliği ve Sorunları”, Şaban Kardaş & Ali Balcı (ed.), Uluslararası İlişkilere Giriş: Tarih, Teori, Kavram ve Konular, İstanbul: Küre Yayınları, ss. 74-84.
• Pelosi.house.gov (t.y.), “Full Biyography”, Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://pelosi.house.gov/biography-0.
• Pfiffner, James P. (2004), “Did President Bush Mislead the Country in His Arguments for War with Iraq?”, Presidential Studies Quarterly, 34 (1), ss. 25-46.
• Powell, Bonnie Azab (2003), “Has Bush Made Us Safer? Journalists Debate U.S. Security In The Aftermath Of The Iraq War”, News Center, 05.11.2003, Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://www.berkeley.edu/news/media/releases/2003/11/05_debate.shtml.
• Procon.org (2009), “Iraq Statements by US President George W. Bush”, Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://usiraq.procon.org/view.resource.php?resourceID=000684.
• Reçber, Sercan (2016), İnsancıl Müdahale ve Koruma Sorumluluğu, İstanbul: Onikilevha Yayıncılık.
• The Platform Committe (2004), “2004 Republican Party Platform: A Safer World and a More Hopeful America”, New York, ss. 1-39.
• The White House (2002/a), “President Bush Delivers Graduation Speech at West Point”, Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2002/06/20020601-3.html.
• The White House (2002/b), “The National Security Strategy of the United States of America”, Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://2009-2017.state.gov/documents/organization/63562.pdf.
• Turan, Kürşat (2016), “ABD’nin Irak’a Askeri Müdahaleleri:1990-1991 ve 2003-2004”, Haydar Çakmak (der.), ABD’nin Askeri Müdahaleleri: 1880’den Günümüze, Ankara: Kaynak Yayınları, ss. 417-425.
• Türkmen, Füsun (2006), İnsan Haklarının Yeni Boyutu: İnsancıl Müdahale, İstanbul: Okumuş Adam Yayıncılık.
• Usiraq.procon.org (2006), “9/11 Five Years Later: Successes and Challenges”, Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://usiraq.procon.org/sourcefiles/911.5.yrs.later.pdf.
• U. S. Department of State (tarih yok-t.y), “ Former Secretaries of State”, Erişim Tarihi: 26.08.2020, Erişim Adresi: https://www.state.gov/former-secretaries-of-state/?fbclid=IwAR2uTbdsXrMfSzHsFv_x8U9KD_7QNtToVvkvoS0vR4m1shZndx_10vpc8HQ.
• Waever, Ole & Buzan, Barry (2017), “Teoriye Dönüş Sonrasında: Güvenlik Çalışmalarının Geçmişi, Bugünü ve Geleceği”, Alan Collins (ed.), Nasuh Uslu (çev.), Çağdaş Güvenlik Çalışmaları, İstanbul: Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi, ss. 392-410.