FEDERAL ALMANYA CUMHURİYETİ’NİN UKRAYNA DIŞ POLİTİKASININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 3 - 44, 02.03.2024

Ahmet Emre Köker , Bedri Şahin

Öz

Son yıllarda Federal Almanya Cumhuriyeti’nin (FAC/Almanya) Ukrayna dış politikası, Avrupa’nın siyasi ve ekonomik dengelerini belirleyen merkezi bir faktör hâline gelmiştir. Tarihsel ve enerji temelli bağlantıları göz önünde bulundurarak Rusya ile ilişkilerini dengeleyen Almanya, uluslararası normlara bağlılığını sürdürerek Ukrayna’ya olan desteğini artırmıştır. Bu durum, Almanya’nın bölgede barış ve istikrarın korunması için aldığı sorumluluğu ve uluslararası arenada daha etkin bir aktör olma arzusunu yansıtmaktadır. Almanya’nın Ukrayna stratejisi, pragmatizmin ve değerlerin entegrasyonu ve Almanya’nın yakın gelecekte uluslararası sorunlara nasıl tepki vereceği konusunda bilgi vermektedir. Almanya’nın politika yapma sürecinin Avrupa ve genel olarak uluslararası denge üzerindeki etkisi, önümüzdeki yıllarda dikkatle takip edilmeye devam edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Federal Almanya Cumhuriyeti (FAC), Rusya, Ukrayna, Avrupa, Savaş

ANALYSIS OF THE FOREIGN POLICY OF THE FEDERAL REPUBLIC OF GERMANY TOWARD UKRAINE

Öz

In recent years, the foreign policy of the Federal Republic of Germany (FRG/Germany) has become a central factor that determines Europe’s political and economic balances. Balancing its relations with Russia considering its historical and energetic connections, Germany has continued its commitment to international norms and increased its support for Ukraine. This reflects Germany’s responsibility for maintaining peace and stability in the region and its desire to become a more effective actor in the international arena. Germany’s strategy in Ukraine integrates pragmatism and values and informs how Germany will respond to international challenges soon. The impact of Germany’s policy-making process on Europe and international balance in general will continue to be carefully followed in the coming years.

Anahtar Kelimeler

Federal Republic of Germany (FRG), Russia, Ukraine, Europe, War

Kaynakça

• • Acar, Serkan (2023), “Ukrayna’nın Tarihî Kökenleri: Kiev Knezliği’nden Kırım Hanlığı’na”, Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi, Yıl: 8, Sayı: 1, ss. 14-30.
• • Alkan, Mustafa Nail (2015), “Almanya-Rusya İlişkileri Bağlamında Ukrayna Krizi”, Karadeniz Araştırmaları, Bahar 2015, Sayı: 45, ss. 89-103.
• • Apetz, Andreas (2022), “Ukraine-Krieg: Die Hintergründe und Geschichte der Russischen Invasion “, FrankfurterRundschau, 29.03.2022, Erişim Tarihi: 01.10.2023, Erişim Adresi: https://www.fr.de/politik/ukraine-krieg-hintergruende-geschichte-russland-putin-selenskyj-invasion-angriff-kiew-moskau-91400563.html.
• • Aras, İlhan (2017), “Avrupa Birliği’nin Kırım’ın İlhakına Bakışı: Rusya’ya Yönelik Yaptırımlar”, Karadeniz Araştırmaları, Bahar 2017, Sayı: 53, ss. 29-50.
• • Ateş, Elif (2020), “Avrupa Birliği’nin Ortak Savunma Kimliğinde Almanya’nın Rolü”, içinde Yeni Dünya Ekonomi ve Güvenlik Mimarisi, Tasam Yayınları, ss. 153-168.
• • Auswaertiges Amt (2022), “Aktuelle Situation in der Ukraine”, Erişim Tarihi: 11.11.2023, Erişim Adresi: https://www.auswaertiges-amt.de/de/service/UKR.
• • Ayvaz, M. Erkut (2022), “Rusya’nın Ukrayna’ya Saldırısının Almanya’ya Yansımaları”, SETA Perspektif, Mart 2022, Sayı: 335, ss. 1-5.
• • Bağcı, Hüseyin (2023), “Rusya-Ukrayna Savaşı’nın Birinci Yılında Almanya’nın Dış Politikasına Bir Bakış”, DPE, 28.02.2023, Erişim Tarihi: 21.11.2023, Erişim Adresi: https://foreignpolicy.org.tr/rusya-ukrayna-savasinin-birinci-yilinda-almanyanin-dis-politikasina-bir-bakis-prof-dr-huseyin-bagci/.
• • Bekâr, Nurgül (2020), “Merkel Dönemi’nde Türkiye-Almanya İlişkileri (2005-2020)”, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 9, Sayı: 17, ss. 129-149.
• • Birdişli, Fikret & Pak, Emre Baran (2017), “Almanya’nın 2016 Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi’nin (Beyaz Kitap) Niteliksel İçerik Analizi ve Uluslararası Sistemin Geleceği”, IV. Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi, Malatya, Türkiye.
• • Boyraz, Hacı Mehmet (2022), “Almanya Ukrayna krizinde neden pasif kaldı?”, Yeni Şafak, 21.02.2022, Erişim Tarihi: 20.11.2023, Erişim Adresi: https://www.yenisafak.com/dusunce-gunlugu/almanya-ukrayna-krizinde-neden-pasif-kaldi-3755852.
• • Büyükakıncı, Erhan (2003), “Avrupa Birliği-Rusya Federasyonu İlişkilerinde Güvenlik Sorunsalı”, içinde Dünden Bugüne Avrupa Birliği (editör: Beril Dedeoğlu), İstanbul: Boyut Yayınları, ss. 329-362.
• • Cabbarlı, Hatem (2016), “İki Güç Arasındaki Ukrayna”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, Cilt 13, Sayı: 50, ss. 95-123.
• • Civil Society Cooperation, “Expanding Cooperation with Civil Society in the Eastern Partnership Countries and Russia”, Erişim Tarihi: 11.11.2023, Erişim Adresi: https://civilsocietycooperation.net/.
• • Çınar, Burak (2014), “İkinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın İki Cepheli Savaş Sorunu”, Güvenlik Stratejileri, Cilt 10, Sayı: 20, ss. 149-198.
• • Çomak, Hasret & Sancaktar, Caner & Yıldırım, Zafer (2014), Uluslararası Politikada Ukrayna Krizi, İstanbul: Beta Yayınları.
• • Delevi, Metin & Almaleh, Sento (2014), “29-30 Eylül 1941 – Babi Yar Katliamı”, Şalom, 01.10.2014, Erişim Tarihi: 11.10.2023, Erişim Adresi: https://www.salom.com.tr/arsiv/haber/92530/29-30-eylul-1941-babi-yar-katliami-.
• • Demir, Sertif (2022), “The 2022 Russia-Ukraine War: Reasons and Impacts”, Bölgesel Araştırmalar Dergisi, Cilt 6, Sayı: 1, ss. 13-40.
• • Dempsey, Judy (2022), “Russia’s Invasion Has Become a Watershed Moment for Germany”, Carnegie Europe, 03.03.2022, Erişim Tarihi: 15.11.2023, Erişim Adresi: https://carnegieeurope.eu/2022/03/03/russia-s-invasion-has-become-watershed-moment-for-germany-pub-86553.
• • Dempsey, Judy (2023), “Germany Must Move Past the Crossroads”, Carnegie Europe, 10.01.2023, Erişim 17.11.2023, Erişim Adresi: https://carnegieeurope.eu/strategiceurope/88765.
• • Deutsche Botschaft Kiew (2023), Erişim Tarihi: 10.11.2023, Erişim Adresi: https://kiew.diplo.de/ua-de/themen/politik/bilaterales.
• • Deutschland.de (2022), “Germany - a reliable partner”, 01.02.2022, Erişim Tarihi: 11.11.2023, Erişim Adresi: https://www.deutschland.de/en/topic/politics/germany-ukraine-partnership-and-support.
• • DIHK (2022), “Deutschlands Wirtschaftsbeziehungen zur Ukraine und Russland”, 13.03.2022, Erişim Tarihi: 11.12.2023, Erişim Adresi: https://www.dihk.de/de/aktuelles-und-presse/krise-russland-ukraine-wirtschaftssanktionen/deutschlands-wirtschaftsbeziehungen-zur-ukraine-und-russland-66918#:~:text=Das%20Handelsvolumen%20lag%202021%20damit,2%20Prozent%20gegen%C3%BCber%20dem%20Vorjahr.
• • Diyarbakırlıoğlu, Kaan (2020), “Viktor F. Yanukoviç Dönemi Ukrayna’nın Avrupa Birliği İle İlişkilerini Belirleyen Dinamikler”, International Journal of Social Inquiry, Cilt 13, Sayı: 1, ss. 209-234.
• • Engagement Global (2023), “The Service Agency Communities in One World”, Erişim Tarihi: 11.11.2023, Erişim Adresi: https://skew.engagement-global.de/service-agency.html.
• • Erdin, Murat (2014), “11 Eylül Saldırıları ve İslamofobi: ABD ve Avrupa’da Görülen İslam Karşıtı Eylem ve Hareketlerin Nedenleri ve Sonuçları”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
• • Euronews (2022), “Almanya, Rusya’ya enerji bağımlılığını önemli ölçüde düşürdü”, 01.05.2022, Erişim Tarihi: 20.11.2023, Erişim Adresi: https://tr.euronews.com/2022/05/01/almanya-rusya-ya-enerji-bag-ml-l-g-n-onemli-olcude-dusurdu.
• • Euronews (2023), “Almanya Ukrayna'ya 2,7 milyar euro değerinde silah ve mühimmat gönderecek”, 13.05.2023, Erişim Tarihi: 20.11.2023, Erişim Adresi: https://tr.euronews.com/2023/05/13/almanya-ukraynaya-27-milyar-euro-degerinde-silah-ve-muhimmat-gonderecek#:~:text=Almanya%2C%20Ukrayna'ya%20bug%C3%BCne%20kadar,Patriot%20hava%20savunma%20sistemi%20g%C3%B6ndermi%C5%9Fti.
• • Federal Foreign Office (2023), “Expanding Cooperation with Civil Society in the Eastern Partnership Countries and Russia (Eastern Partnership Programme)”, Erişim Tarihi: 10.11.2023, Erişim Adresi: https://www.auswaertiges-amt.de/en/aussenpolitik/europe/cooperation-with-civil-society/373732.
• • Fırat, Melek (2009), “Soğuk Savaş Sonrasında Fransa’nın Dış Politikası”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 64, Sayı: 1, ss. 115-163.
• • Flournoy, Michele A. & Brimley, Shawn W. (2006), “Strategic Planning for National Security: A New Project Solarium”, Joint Force Quarterly, Sayı: 41, ss. 126-138.
• • Friedberg A. (2007), “Strengthening U.S. Strategic Planning”, The Washington Quarterly, Sayı: 31, ss. 96-112.
• • Goethe Institut (2023), “Initiative ‘Schulen: Partner Der Zukunft”, Erişim Tarihi: 12.11.2023, Erişim Adresi: https://www.goethe.de/ins/ua/de/spr/eng/pas.html.
• • Golubeva, Marija & Tenzer, Nicolas & Pisarska, Katarzyna & Greene, Sam (2023), “A European Home for Ukraine: Perspectives on the EU’s Enlargement Challenge from Berlin, Paris, and Warsaw”, 27.09.2023, Erişim Tarihi: 12.11.2023, Erişim Adresi: https://cepa.org/comprehensive-reports/a-european-home-for-ukraine/.
• • Güdek Gölçek, Şeyda (2023), “Willy Brandt’ın Ostpolitikası’nın İnşacı Analizi”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 16, Sayı: 3, ss. 708-726.
• • Holokost Ansiklopedisi, “İşbirliği”, Erişim Tarihi: 11.11.2023, Erişim Adresi: https://encyclopedia.ushmm.org/content/tr/article/collaboration.
• • Huyer, Johannes (2022), “Russlands Krieg gegen die Ukraine: Das sind die Hintergründe”, joyn, 12.05.2022, Erişim Tarihi: 18.11.2023, Erişim Adresi: https://www.prosieben.de/serien/galileo/news/ukraine-russland-krise-ursprung-das-sind-die-hintergruende-331179.
• • Hyde-Price, Adrian & Jeffery, Charlie (2001), “Germany in the European Union: Constructing Normality”, JCMS: Journal of Common Market Studies, Cilt 39, Sayı: 4, ss. 689-717.
• • İnat, Kemal (2009), “Birleşme Sonrasında Almanya’nın Dış Politikası: ‘Normalleşme’nin Son Adımları”, Bilgi (18), 2009/1, ss. 1-37.
• • İnat, Kemal (2023), “Savaşın Yıl Dönümünde Almanya’nın Ukrayna Politikası”, Kriter Dergi, Yıl: 7, Sayı: 76, Şubat 2023, Erişim Tarihi: 18.11.2023, Erişim Adresi: https://kriterdergi.com/dosya-ukrayna/savasin-yil-donumunde-almanyanin-ukrayna-politikasi.
• • Masala, Carlo (2009), “Möglichkeiten einer Neuorientierung deutscher Außen- und Sicherheitspolitik”, Zeitschrift für Politik, Cilt 56, Sayı: 4, ss. 463-465.
• • National Technical University of Ukraine (2023), “German Academic Exchange Service DAAD”, Erişim Tarihi: 12.11.2023, Erişim Adresi: https://kpi.ua/en/daad-about.
• • Nüssel, Belinda (2023), “Russlands Krieg gegen die Ukraine”, bpb, 23.02.2023, Erişim Tarihi: 01.10.2023, Erişim Adresi: https://www.bpb.de/kurz-knapp/hintergrund-aktuell/518560/russlands-krieg-gegen-die-ukraine/.
• • Özer, Buğra & Karadağ, Cafer Tayyar (2017), “Willy Brandt’ın ‘Ostpolitik’inin Alman Dış Politikasına Mirası”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Nisan 2017, Sayı: 52, 134-148.
• • Özkan, Kader (2007), “Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Romanya Dış Politikası’nda Batı Dünyası ve Türkiye’yle İlişkiler”, Karadeniz Araştırmaları, Cilt 12, Sayı: 12, ss. 35-47.
• • Pugachevska K. & Ivoniak, N. (2019), “Strategic Partnership Between Ukraine and Germany in Trade and Economic Spheres”, Erişim Tarihi: 10.11.2023, Erişim Adresi: https://conf.ztu.edu.ua/wp-content/uploads/2019/06/20-2.pdf.
• • Saçaralp, Çağrı (2018), “Ukraynalıların tarihteki en büyük acısı: Holodomor”, Jurnal.ist, 16.12.2018, Erişim Tarihi: 11.11.2023, Erişim Adresi: https://www.gzt.com/jurnalist/ukraynalilarin-tarihteki-en-buyuk-acisi-holodomor-2973917.
• • Savchenko, Dmytro (2018), “Hetman Pavlo Skoropadskyi and His Ukrainian State”, Erişim Tarihi: 10.10.2023, Erişim Adresi: https://pravyysektor.info/novyny-angliyskoyu/hetman-pavlo-skoropadskyi-and-his-ukrainian-state.
• • Stent, Angela (1997), “Ukraine and Germany: Toward a New Partnership?”, Harvard Ukrainian Studies, Cilt 21, Sayı: 3/4, ss. 287-309.
• • Stiftung evz (2023), “FUNDING PROGRAM MEET UP! Youth for Partnership”, Erişim Tarihi: 13.11.2023, Erişim Adresi: https://www.stiftung-evz.de/en/what-we-support/fields-of-activity-and-cluster/education-drives-the-future/meet-up-youth-for-partnership/.
• • Şadıhanov, Emil (2006), “Sovyetler Birliği’nin Dağılma Sürecinde Etkili Olan Bölge Sorunları ve Milliyetçilik Hareketleri”, Sosyoloji Konferansları, Sayı: 33, ss. 1-22.
• • Şahin, Güngör & Aksu, Elif Bilge (2021), “Almanya’nın Doğuya Açılım Politikaları: Ostpolitik”, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı: 2, ss. 240-252.
• • Şirin, Başar (2020), Değişen Dünya Düzeninde Yeni Alman Dış Politikası, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt 19, Sayı: 2, ss. 467-500.
• • T.C. Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü (2023), “Federal Almanya Ülke Profili”, Erişim Tarihi: 01.11.2023, Erişim Adresi: https://ticaret.gov.tr/data/5ef1fa4913b876b1f885180c/ALMANYA-%C3%9Clke%20Profili_2023.pdf.
• • The Federal Government (2022), “Policy statement by Olaf Scholz, Chancellor of the Federal Republic of Germany and Member of the German Bundestag, 27 February 2022 in Berlin”, 27.02.2022, Erişim Tarihi: 16.11.2023, Erişim Adresi: https://www.bundesregierung.de/breg-en/news/policy-statement-by-olaf-scholz-chancellor-of-the-federal-republic-of-germany-and-member-of-the-german-bundestag-27-february-2022-in-berlin-2008378.
• • TRT Haber (2023), “Almanya Başbakanı Olaf Scholz’dan BM'de reform çağrısı”, 20.09.2023, Erişim Tarihi: 11.11.2023, Erişim Adresi: https://www.trthaber.com/haber/dunya/almanya-basbakani-olaf-scholzdan-bmde-reform-cagrisi-796936.html.
• • Wetzel, Tyson & Pavel, Barry (2022), “What are the risks and benefits of US/NATO military options in Ukraine? Our strategic risk calculator has answers.”, Atlantic Council, 09.03.2022, Erişim Tarihi: 10.11.2023, Erişim Adresi: https://www.atlanticcouncil.org/wp-content/uploads/2022/03/Risks_and_Benefits_Ukraine.pdf.
• • Wilke, Manfred (2014), “Jenseits von Rapallo”, Die Politische Meinung, 528 (59), ss. 69-75.
• • Yıldız, Mustafa (2022), “Rusya-Ukrayna Savaşında Rusya’yı Anlamak: Tek Sorumlu Putin mi?”, Akademik Hassasiyetler, Cilt 9, Sayı: 19, ss. 143-168.
• • Yılmaz, Sait (2022), “Ukrayna için savaş senaryoları”, ABC Gazetesi, 07.02.2022, Erişim Tarihi: 14.11.2023, Erişim Adresi: https://abcgazetesi.com/yazarlar/prof-dr-sait-yilmaz/ukrayna-icin-savas-senaryolari-323230.