YENİLİKÇİ ÖĞRETMEN ÖZELLİKLERİ: BİR ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 34 - 57, 31.01.2018

Hüseyin Kocasaraç , Hakan Karataş

https://doi.org/10.29065/usakead.349977

Cited By: 13

Öz

Günümüzde bilim ve teknolojide meydana gelen
değişimler hayatımızın her alanını etkilemektedir. Sürekli değişen bir toplum
içerisinde eğitim sistemi de değişmek zorundadır. Hızlı
değişimlerin ve gelişmelerin yaşandığı yüzyılımızda, öğretmenlerin de yenilikçi
öğretmen özelliklerine sahip olması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı,
öğretmenlerin yenilikçi öğretmen özelliklerini belirleyebilmek için “Yenilikçi
Öğretmen Özellikleri Ölçeği”ni geliştirmektir. Bu amaçla ölçeğin deneme
uygulaması formu, literatür taranarak, öğretmenlerin ve uzmanların görüşleri
alınarak oluşturulmuştur. 105 maddelik madde havuzundan aynı anlama gelen
maddeler uzman görüşleri alınarak araştırmacılar tarafından çıkartılmış ve
formda 83 madde kalmıştır. Ölçeğin deneme uygulaması 83 maddeyle yapılmıştır.
Ankara ilindeki 14 özel ve kamu fen lisesinde görev yapmakta olan 200 öğretmene
araştırmacılar tarafından yüz yüze uygulanmıştır. Deneme uygulaması ölçeğinin
verileri analiz edildiğinde, ölçeğin genelinden elde edilen Cronbach α
güvenirlik katsayısı (.95) güvenirliğin yüksek olduğunu göstermektedir. Açımlayıcı
Faktör Analizi (AFA) yapılmış, ölçek 53 maddelik, dört faktörlü bir yapıda
oluşmuştur. Faktörler “yeniliklere açık öğretmen”, “bilişim teknolojilerine
açık öğretmen”, “öğrenmeye açık öğretmen” ve “gelişime ve işbirliğine açık
öğretmen” olarak nitelendirilmiştir. Ölçeğin tümü için Cronbach α=0.85 ve her
bir alt boyut için hesaplanan Cronbach α katsayılarının 0.70’in üzerinde olması
ölçeğin bütün olarak ve alt boyutlarının kendi içinde tutarlı olduklarına
işaret etmektedir. Daha sonra 389 öğretmen üzerinde asıl uygulama yapılmıştır.
Yapılan DFA sonuçlarına göre deneme uygulamasında ortaya konulan yapının
doğrulandığı görülmüştür. Sonuç olarak, yapılan tüm geçerlik ve güvenirlik
işlemleri, ölçeğin öğretmenlerin yenilikçi öğretmen özelliklerini belirlemede
geçerli ve güvenilir biçimde kullanılabilecek bir ölçme aracı olduğunu ortaya
koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

: Yenilikçi Öğretmen Özellikleri, Ölçek Geliştirme

Kaynakça

• Açıkgöz Ersoy, B., Muter Şengül, C. (2008). Yenilikçiliğe yönelik devlet uygulamaları ve AB karşılaştırması, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15: 59-74.
• Baroncelli, S. Ioan Horga, R.F. Vanhoonacker, S. (2014), Teaching and learning the european union: traditional and ınnovative methods, London: Springer Science+Business Media Dordrecht.
• Baykara, T. (2014). 21. Yüzyılda teknoloji yenilik, inovasyon ve yönetimi, Ankara: Nobel Akademi.
• Bitan-Fn'edlander, N., Dreyfus, A. & Milgrom, Z. 2004. Type; of'“teachers in training“: the reactions of primary school science teacher: when confronted with the task of ımplementing an ınnovation. Teaching and Teacher Education, 20: 607-619.
• Catts, R. Falk, J. Wallace, R. (2011). Vocational learning ınnovative Theory and Practice, London: . Springer Science+Business Media B.V
• Cohan, A. Honigsfeld,A (2011). Breaking the mold of preservice and ınservice teacher education ınnovative and successful practices for the 21st century, United Kingdom: Rowman & Littlefield Education
• Cumming, J. ve Owen, C. (200l ). Reforming schools through ınnovative teaching, australian college of education, Enterprise and Career Eduention Foundation and Dusseldorf Skills Forum, ACE Canberra: 2-7.
• Comrey, A. L. & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Demirel, Y. ve Seçkin, Z. (2008). Bilgi ve bilgi paylaşımının yenilikçilik üzerine etkileri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1):189-202.
• Falch, T. ve Mang, C. 2015. Innovations in education for better skills and higher employability, EENEE Analytical Report No. 23. www.eenee.de/dms/EENEE/Analytical.../EENEE_AR23.pdf.[06.01.2017]
• Hinkin, T.R. (1995). A review of scale development practices in the study of organisations. Journal Of Management, 21 (5): 967-988.
• Janssen, O. (2000). Job demands, perceptions of effort-reward fairness, and ınnovative work behavior, Journal Of Occupational and Organizational Psychology, 73: 287-302.
• Kılıçer, K. ve Odabaşı, H. F. (2010). Bireysel yenilikçilik ölçeği (BYÖ): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 150-168.
• MEB.( 2010). Yenilikçi öğretmenler eğitimi ( kaynak kitap-1),Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Ankara, http://yenilikciogretmenler.meb.gov.tr/post/Kaynak-Kitap- Yayinda.aspx.[14.01.2017]
• Janssen, O. (2000). Job demands, perceptions of effort-reward fairness, and ınnovative work behavior, Journal Of Occupational And Organizational Psychology, 73, 287-302 Jöreskog, K. G. ve Sörbom, D. (1993). LISREL 8: structural eguation modeling with the simplis command language. USA: Scientific” Software ınternational, Inc.
• Leech, N. L. Barrett, K. C. & Morgan G. A. (2005). Spss for ıntermediate statistics: use and ınterpretation (2nd ed.). London: Erlbaum.
• Munis, D. and Harris, A. (2006). The led school ımprovement: teacher leadership in the UK. Teaching and Teacher Education, 22, 961-972.
• Ritchhart, R. (2004). Creative teaching ın the shadow of the standards. Independent School, 63, 32- 40,
• Othman, N. 2016. Exploring the ınnovative personality characteristics among teachers. International Education Studies. 9, 1-8.
• Özkan, H. H. (2010). Bilgi toplumu eğitim programları. II. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Kuzey Kıbrıs: Girne
• Tabachnick B. G. and Fidel, L. S. (2001). Using multivariate statistics. (Fourth Edition). MA: Allyn & Bacon, Inc.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (Üçüncü Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tezbaşaran, A. A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. (İkinci Baskı). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2016). Büyük Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/sozluk.asp adresinden 19 Haziran 2016 tarihinde edinilmiştir.
• Yılmaz Öztürk, Z. ve Summak, M.S, (2014), İlköğretim okulu öğretmenlerinin bireysel yenilikçiliklerinin incelenmesi, International Journal of Science Culture and Sport, Special Issue 1, 844-853
• Wanger, T. (2016) Yenilikçiler yaratmak, (Çev: Özer, A.) T.C. İstanbul: Kültür Üniversitesi Yayınları.
• West, M.A., and Farr, J.L. (1990) Innovation at work. In M.A. West and J.L. Farr (Eds), Innovation and creativity at work: Psychological and organizational strategies (pp. 3–13). Chichester, England: Wiley