Sınıf Öğretmenlerinin Bireysel Yenilikçilik Özellikleri İle Derste Teknoloji Kullanımına Yönelik Eğilimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 31, 07.11.2019

Yalçın Atlı Sacide Güzin Mazman Akar

Öz

Bu
çalışmanın amacı sınıf öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik özellikleri ile
derste teknoloji kullanımına yönelik eğilimleri arasındaki ilişkinin farklı
değişkenler açısından incelenmesidir. Çalışmanın örneklemini kolay
ulaşılabilirlik yöntemi ile belirlenen 560 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır.
Katılımcıların 341’i (% 60.9) kadın; 219’u (% 39.1) erkektir. Araştırmada
ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak sınıf
öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeylerini belirlemek için “Bireysel
Yenilikçilik Ölçeği”, derste teknoloji kullanımına yönelik eğilim düzeylerini
belirlemek için ise  “Derste Teknoloji
Kullanımına Yönelik Eğilim Ölçeği” kullanılmıştır. Ayrıca demografik veriler “Kişisel
Bilgi Formu” aracılığıyla toplanmıştır. Çalışma sonucunda sınıf öğretmenlerinin
bireysel yenilikçilik ve derste teknoloji kullanımına ilişkin eğilim
düzeylerinin yüksek olduğu ve değişkenler arasında pozitif yönde anlamlı ilişki
olduğu belirlenmiştir. Diğer taraftan, sınıf öğretmenlerinin bireysel
yenilikçilik düzeylerinin cinsiyetlerine, mezun oldukları fakülteye ve bilişim
teknolojileri ile ilgili bir hizmetiçi eğitime/seminere katılıp katılmamalarına
göre farklılık göstermediği ancak yaşlarına, mesleki deneyimlerine ve bilişim
teknolojileri konusunda kendilerini yeterli görüp görmemelerine göre farklılık
gösterdiği saptanmıştır. Derste teknoloji kullanımına yönelik eğilim
düzeylerinin ise cinsiyetlerine, bilişim teknolojileri konusunda kendilerini
yeterli görüp görmemelerine ve bilişim teknolojileri ile ilgili bir hizmetiçi
eğitime/seminere eğitime katılıp katılmamalarına göre farklılık göstermediği
ancak yaşlarına ve mezun oldukları fakülteye göre farklılık gösterdiği
belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bireysel Yenilikçilik, Teknoloji Kullanımı, Sınıf Öğretmenleri

Kaynakça

• Afshari, M., Bakar, K. A., Luan, W. S., Samah, B. A., & Fooi, F. S. (2009). Factors affecting teachers' use of information and communication technology. Online Submission, 2(1), 77-104.
• Akgün, F. (2017). Öğretim Elemanlarının Bireysel Yenilikçilik Özellikleri ve Öğretim Teknolojilerine Yönelik Kabulleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 8(3), 291-322.
• Allen, M. (Ed.). (2017). The SAGE encyclopedia of communication research methods. SAGE Publications.
• Arslan, A. (2008). Öğretmen adaylarının bilgisayar destekli eğitim yapmaya yönelik tutumları ile öz yeterlik algıları arasındaki ilişki. Electronic Journal of Social Sciences, 7(24).
• Başaran, D. S., & Keleş, S. (2015). Yenilikci Kimdir? Ogretmenlerin yenilikcilik duzeylerinin incelenmesi. Hacettepe Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 30(4), 106-118.
• Baturay, M. H., Gökçearslan, Ş., & Ke, F. (2017). The relationship among pre-service teachers’ computer competence, attitude towards computer-assisted education, and intention of technology acceptance. International Journal of Technology Enhanced Learning, 9(1), 1-13.
• Bayrak, N., & Hırça, N. (2016). FATİH Projesi hizmetiçi eğitimine katılan öğretmenlerin tekno-pedagojik özyeterliklerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1).
• Bitkin, A. (2012). Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik düzeyleri ile bilgi edinme becerileri arasındaki ilişki, Yayımlanmaış Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
• Cohan, A. & Honigsfeld, A. (2011). Breaking the mold of preservice and ınservice teacher education innovative and successful practices for the 21st century, UK: Rowman & Littlefield Education.
• Czaja, S. J., Charness, N., Fisk, A. D., Hertzog, C., Nair, S. N., Rogers, W. A., & Sharit, J. (2006). Factors predicting the use of technology: Findings from the Center for Research and Education on Aging and Technology Enhancement (CREATE). Psychology and Aging, 21(2), 333.
• Çelik, H. C., & Bindak, R. (2005). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin bilgisayara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 27-38.
• Çetin, D., & Bülbül, T. (2017). Okul yöneticilerinin teknostres algıları ile bireysel yenilikçilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (3), 1241-1264
• Çetin, F. (2011). Örgüt içi girişimcilikte öz yeterlilik algısı ve kontrol odağının rolü. Business and Economics Research Journal, 2(3), 69-85.
• Deniz, A. (2012). Tüketici yenilikçiliğinin boyutları ve yenilikçiliği etkileyen faktörler arasındaki ilişkiler, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Gavora, P. (2010). Slovak pre-service teacher self-efficacy: Theoretical and research considerations. The New Educational Review, 21(2), 17-30.
• Gökyer, N. (2012). Öğretmenlerin hizmetiçi eğitim sürecinde karşılaştıkları sorunlar ve öncelikli ihtiyaç duydukları konular, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(2), 233-2
• Güneş, A. M., & Buluç, B. (2017). Sınıf öğretmenlerinin teknoloji kullanımları ve öz yeterlilik inançları arasındakı ilişki. TÜBAV Bilim Dergisi, 10(1), 94-113.
• Güneş, A. M., & Özerbaş, M. A. (2015). Sınıf öğretmenlerinin ilk okuma yazma sürecinde eğitim teknolojilerini kullanmaya yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(4), 1775-1788.
• Günüç, S., & Kuzu, A. (2014). Derste Teknoloji Kullanımına Yönelik Eğilim Ölçeği: Geliştirme, güvenirlik ve geçerlik. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(4), 863-884.
• Güven, İ. (2001). Öğretmen yetiştirmenin uluslararası boyutu. Milli Eğitim Dergisi, 150(10), 20-27.
• Hakkari, F., Tüysüz, C., & Atalar, T. (2015). Öğretmenlerin bilgisayar yeterlikleri ve öğretimde teknoloji kullanımına ilişkin algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2).
• Hermans, R., Tondeur, J., van Braak, J., & Valcke, M. (2008). The impact of primary school teachers’ educational beliefs on the classroom use of computers. Computers & education, 51(4), 1499-1509.
• Hew, K., & Brush, T. (2007). Integrating technology into K–12 teaching and learning: Current knowledge gaps and recommendations for future research. Educational Technology Research & Development, 55(3), 223– 252.
• Hurt, H. T., Joseph, K., & Cook, C. D. (1977). Scales for the measurement of innovativeness. Human Communication Research, 4(1), 58-65.
• İpek, C.& Acuner, Y. H., (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının bilgisayar öz-yeterlik inançları ve eğitim teknolojilerine yönelik tutumları, Ahi Evran Ünviversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (2), 23-40.
• İşman, A. (2002). Sakarya ili öğretmenlerinin eğitim teknolojileri yönündeki yeterlilikleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 1(1), 72-91.
• Kaleli-Yilmaz, G. (2015). The views of mathematics teachers on the factors affecting the ıntegration of technology in mathematics courses. australian Journal of Teacher Education, 40(8).
• Karasar, N. (1999). Bilimsel arastırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılıçer, K. (2011). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik profilleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kılıçer, K. ve Odabaşı H.F. (2010) Bireysel yenilikçilik ölçeği (BYÖ): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 39, 150-164.
• Kim, M. & Chai, S. (2017). The impact of supplier innovativeness, information sharing and strategic sourcing on improving supply chain agility: Global supply chain perspective. International Journal of Production Economics, 187, 42–52.
• Kline, R.B. (2005), Structural Equation Modeling, 2nd ed., The Guilford Press, New York, NY.
• Kocaoğlu, B. Ü., & Akgün, Ö. E. (2015). Lise öğretmenlerinin FATİH projesi teknolojilerini kullanmaya yönelik öz-yeterlik inançları. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (4), 259-276.
• Kocasaraç, H., & Karataş, H. (2018). Yenilikçi öğretmen özellikleri: Bir ölçek geliştirme çalışması. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 34-57.
• Konokman, G. Y., Yokus, G., & Yelken, T. Y. (2016). Yenilikçi materyal tasarlamanın sınıf öğretmeni adaylarının yenilikçilik düzeylerine etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(3), 857-878.
• Kozikoğlu, İ., & Soyalp, H. (2018). Aday öğretmenlerin, danışman öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin aday öğretmen yetiştirme programına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(4), 934-952.
• Marcinkiewicz, H. R. (1993). Computers and teachers: Factors influencing computer use in the classroom. Journal of research on computing in education, 26(2), 220-237.
• MEB. (2006). Temel eğitime destek projesi “öğretmen eğitimi bileşeni” öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri, Tebliğler Dergisi, S.2590, 1491-1540.
• Örün, Ö., Orhan, D., Dönmez, P., & Kurt, A. A. (2015). Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik profilleri ve teknoloji tutum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 65-76.
• Özbek A. (2014). Öğretmenlerin yenilikçilik düzeylerinin TPAB yeterlikleri üzerindeki etkisinin incelenmesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Özen, R. (2013). Öğretmen adaylarının eğitimi ve teknoloji kullanımı: Bir durum çalışması. International Journal of Human Science, 10(2), 147-162.
• Öztürk., Z.Y & Summak., M.S (2014). İlköğretim okulu öğretmenlerinin bireysel yenilikçiliklerinin incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport. Special Issue 1.
• Roberts, S. K., Hutchinson, C. J. & Little, M. (2003). Making the invisible visible and back again: Highlighting technology in an integrated curriculum for preservice teachers. Journal of Computing in Teacher Education, 19, 73-81.
• Rogers, E., M. (2003). Diffusion of innovation. (5th Edition). New York: Free Press.
• Tschannen-Moran, M., & Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Rducation, 17(7), 783-805
• Ulaş, A. H., & Ozan, C. (2010). Sınıf öğretmenlerinin eğitim teknolojileri açısından yeterlilik düzeyi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 63-84.
• Uşun, S. (2006). Öğretim teknolojileri ve tateryal tasarımı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• West, M.A. & Farr, J.L. (1990) Innovation at work. In M.A. West and J.L. Farr (Eds), Innovation and creativity at work: Psychological and organizational strategies (pp. 3–13). Chichester, England: Wiley.
• Yazar, T. (2015).Öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersi hakkındaki görüşleri. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 5(9), 23-34.
• Yıldırım, S., & Kaban, A. (2010). Öğretmen adaylarının bilgisayar destekli eğitime karşı tutumları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 158-168.
• Yılmaz, M., Üredi, L., & Akbaşlı, S. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının bilgisayar yeterlilik düzeylerinin ve eğitimde teknoloji kullanımına yönelik algılarının belirlenmesi. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 1(1), 105-121.
• Zhou, G., & Xu, J. (2007). Adoption of educational technology: How does gender gatter?. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 19(2), 140-153.