Çocuk Hakları Bağlamında Medyaya İlişkin Aile Görüşleri (Çanakkale İli Örneği)

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 26/2, - , 28.04.2016

Salih Zeki Genç , Fatih Güner

Öz

Medyanın genel olarak bilgilendirme, eğlendirme, kamuoyu oluşturma gibi işlevlerinin olduğu bilinmektedir. Ayrıca, medyanın çocuklar üzerinde önemli etkilere sahip olduğu görülmektedir. Bu sebeple de medya büyük bir sorumluluk taşımaktadır. En önemli insan hakları ihlallerinden birisi de çocuk haklarının ihlal edilmesidir. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’de yer alan çocuk hakları; yaşamsal haklar, gelişme hakları, korunma hakları ve katılma hakları olmak üzere dört grupta ele alınmaktadır. Özellikle, çocukların ihmal ve istismara karşı korunmasını içeren korunma haklarıyla, bilgi edinme hakkını içeren gelişme haklarının medyayla ve kitle iletişim araçlarıyla ilişkili olduğu söylenebilir.

Bu çalışmada, ailelerin çocuk hakları bağlamında medya araçlarına yönelik görüşlerinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma, tarama modelinde tasarlanmıştır. Çalışmanın evrenini, Çanakkale ilinde yaşamakta olan aileler oluşturmaktadır. Bu çalışmanın örneklem grubunu ise Çanakkale ilinde yaşayan 227 aile bireyi oluşturmaktadır.

Bulgular incelendiğinde ailelerin medyaya yönelik görüşlerinin cinsiyet değişkenine göre farklılık göstermediği görülmektedir. Aile bireylerinin, çocuk hakları bağlamında medyayla ilgili görüşleri, aile bireylerinin öğrenim durumlarına göre de farklılık göstermemektedir.

 

Anahtar Kelimeler

Medya; Çocuk; Çocuk Haklarına Dair Sözleşme.

Kaynakça

• Akıncı, N. (2008). Çocuk ve Medya, Türkiye Klinikleri, 4 (6), 72- 75.
• Aktürk, S. (2006). Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye’de Çocuk Hakları ve Güvenliği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Alankuş, S. (2007). “Önsöz”, Neden Çocuk Odaklı Habercilik Kitabı, S. Alankuş içinde, Çocuk Odaklı Habercilik (s. 25-72). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Arcan, H. E. (2011). “Medya Bağlamında Çocuk Hakları”, Anne-baba, Öğretmen ve Medya Çalışanları İçin El Kitabı Çocuk Hakları ve Medya (s. 249- 262). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Avcı, A. (2011). “Çocuk Haklarının Medya Boyutu- Sözleşmeler ve Yasal Düzenlemeler”, Anne-baba, Öğretmen ve Medya Çalışanları İçin El Kitabı Çocuk Hakları ve Medya (s. 89- 105). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Balcı, M. ve Sönmez, G. (2001). Temel Belgelerde İnsan Hakları. İstanbul: Danışman Yayınları.
• Bek, M. G. (2011). “Medyada Çocuk Hakları ve Etik İlkeler” M. R. Şirin içinde, Anne-baba, Öğretmen ve Medya Çalışanları İçin Çocuk Hakları ve Medya (s. 23- 46). İstanbul : Çocuk Vakfı Yayınları.
• Büyükbaykal, C. I., Mengü, S. Ç., Büyükbaykal, G. (2007). “Üçüncü Sayfadaki Çocuk Haberlerinin İçerik Analizi Yöntemiyle Değerlendirilmesi”, 4. Uluslararası Çocuk ve İletişim Kongresi, s. 229-316, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi, Sivas.
• Çakır Tunç, D. (2008). Çocuk Hakları Sözleşmesinin Eğitim Politikalarına Yansımaları Konusunda Milli Eğitim Bakanlığı Uzmanlarının Görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ertürk, Y. D. ve Gül, A. A. (2006). Çocuğunuzu Televizyona Teslim Etmeyin, Medya Okuryazarı Olun, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Erükçü, G. ve Öz, M. (2012). “Çocuğun Cinsel İstismarı ve Kurumsal Yapılanmalar”, Uluslararası Katılımlı Çocuk İhtiyaçları Sempozyumu, s. 554- 564, 18-19 Mayıs 2012, Ankara.
• Fazlıoğlu, Z. (2007). Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde Yer Alan “Çocuk Hakları” Konusunda Öğretmenlerin ve Yöneticilerin Bilinç Düzeyleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Genç, S. Z. ve Güner, F. (2010). İlköğretim 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Televizyon İzleme Profili (Çanakkale İli Örneği). Milli Eğitim Dergisi, Sayı:188, 230- 250.
• İnal, K. (2012). “Çocuklar İçin Medya Okuryazarlığı İhtiyacı”, Uluslararası Katılımlı Çocuk İhtiyaçları Sempozyumu, s. 12- 21, 18- 19 Mayıs 2012, Ankara.
• Kaya, S. Ö. (2011). Öğretmen Adaylarının Çocuk Hakları İle İlgili Görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemi (11. Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Mutlu, E. (1999). Televizyon ve Toplum, Ankara: Türkiye Radyo Televizyon Kurumu.
• Odman, M. T. (212). “Dünya’da ve Türkiye’de Çocuk Hakları”, Uluslararası Katılımlı Çocuk İhtiyaçları Sempozyumu, s. 305- 345, 18- 19 Mayıs 2012, Ankara.
• Öztürk, C. ve Karayağız, G. (2007). Çocuk ve Televizyon. Ankara Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10 (2), 81- 85.
• Postman, N. (1995). Çocukluğun Yok Oluşu (çev. Kemal İnal), İstanbul: İmge Yayınevi.
• Salman Osmanağaoğlu, Y. (2007). Uşak İli Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Çocuk Haklarına İlişkin Görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sutton, P. B. (2003). The Relationship Between Parents’ Attitude Toward Children’s Rights, Parenting Styles, And Children’s Right To Sexuality Education. (Unpublished Dissertation), Alliant International University, Fresno, California, USA.
• Şirin, M. R. (2011). “Çocuk Hakları ve Medya üzerine Bir Ön Bakış”, Anne-baba, Öğretmen ve Medya Çalışanları İçin El Kitabı Çocuk Hakları ve Medya (s. 11- 23). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Timisi, N. (2011). “Medyada Çocukları Koruyucu Önlemler”, Anne-baba, Öğretmen ve Medya Çalışanları İçin El Kitabı Çocuk Hakları ve Medya (s. 141- 163). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2009). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2009 Yılı Nüfus Kayıt Sonuçları. http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul. (Erişim Tarihi: 08.06.2010).
• Uçuş, Ş. (2009). Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin İlköğretim Programlarındaki Yeri ve Sözleşme’ye Yönelik Öğretmenlerin ve Yöneticilerin Görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Uluç, G. (2002). Toplumsal Bir Gruba Yönelik Şiddet Türü: Medya, Çocuk, Şiddet ve Çocuklar. Selçuk İletişim, 6, 4- 11.
• Yılmaz, G. (2007). Basın Yayının Çocuk Sağlığına Etkileri. Türk Pediatri Arşivi, 42 (Özel Sayı), 1- 5.
• Yurtsever, M. (2009). Ebeveyn Çocuk Hakları Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Anne Babaların Çocuk Haklarına Yönelik Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yüksel Özmen, Ş. (2012). Çocuğun Adı Yok: Televizyon Haberlerinde Çocuğun Sunumu ve Çocuk Hakları Bağlamında Değerlendirilmesi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı: 34, 62- 82.
• Ziyalar, N. ve Salihoğlu, S. (2008). Yazılı basında Suç Mağduru Çocuklar. http://www.steteskop.net/Tibbi_Makale-file-article-sid-1317.html (Erişim Tarihi: 10.07.2010)