SAĞLIKLI ve SÜRDÜRÜLEBİLİR GIDA TÜKETİMİNE YÖNELİK BİLİNÇ - TUTUM İLİŞKİSİNDE SAĞLIKLI YAŞAM TARZININ ARACILIK ROLÜ

Yıl 2019, Cilt: 12 - C-IASOS ÖZEL SAYISI, 61 - 71, 27.10.2019

Sima Nart , Beren Gürler

Öz

Amaç:
Bu
çalışmanın amacı, gıda tüketimini
etkileyen belirleyicileri anlamak yanında daha spesifik bir bakışla
tüketicilerin tutumlarının nasıl şekillendiği incelemektir. Bu kapsamda tüketicilerin sürdürülebilir ve sağlıklı gıda tüketimine
yönelik bilinç ve tutum ilişkisinde sağlıklı yaşam tarzının rolü analiz
edilmiştir.

Yöntem: Araştırma tanımlayıcı
araştırma tasarımı çerçevesinde kurgulanmıştır.  İhtiyaç duyulan veriler birincil veri
kaynaklarından veri toplama aracı olarak anket kullanılarak elde edilmiştir. Bu
kapsamda hazırlanan online anket formunun; Facebook’ta yer alan altı farklı gıda
tüketimi ve alışveriş konulu sanal topluluğun yöneticileri ile görüşülüp onay
alındıktan sonra sayfalarında üyelerine duyurulması sağlanmıştır. Anketi 409 katılımcı cevaplamıştır.
Katılımcıların özelliklerini incelemek üzere tanımlayıcı istatistikler, ardından
çalışmanın araştırma modelinde öne sürülen etkileri incelemek üzere regresyon
analizleri uygulanmıştır.

Bulgular:
Analizler
sonucu elde edilen bulgular tüketicilerin sağlık konusundaki bilinç ve sağlıklı
yaşam tarzı algılarının sürdürülebilir ve sağlıklı tüketime yönelik tutumu
açıklayan değişkenler olduğunu göstermiştir. Buna ilave olarak tüketicilerin sağlıklı
yaşam tarzına yönelik algıları, sağlık bilinci ve sağlıklı tüketime yönelik tutum
arasında aracılık rolüne sahiptir.

Sonuç: Bu çalışma sürdürülebilir
ve sağlıklı gıda tüketimine yönelik olarak tüketicilerin sergiledikleri tüketim
kalıpları ve eğilimler hakkında bilgiler sunmaktadır. Bu bilgiler ulusal ve
yerel düzeyde sağlıklı gıda tüketimi konusunda politika yapıcılar tarafından
kullanılabilir. Günümüzde önem kazanan sağlıklı tüketim trendi dikkate
alındığında gıda üretimi ve pazarlaması yapan işletmeler bu çalışmanın
bulgularını pazarlama stratejilerini şekillendirmede kullanabilirler. Ayrıca
çalışmada test edilen aracılık ilişkisi kapsamında elde edilen bulgular,
tüketicilere yönelik pazarlama iletişimi mesajları tasarımında işletmeler için
faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir ve Sağlıklı Gıda Tüketimi, Sağlıklı Tüketim Bilinci

Kaynakça

• Ajzen, I. ve Fishbein, M. (1977). Attitude-behavior relations: A theoretical analysis and review of empirical research. Psychological Bulletin, 84, 888 - 918.Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of personality and social psychology, 51(6), 1173.Chen, M.F. (2009). Attitude Toward Organic Foods Among Taiwanese As Related to Health Consciousness, Environmental Attitudes, and The Mediating Effects of A Healthy Lifestyle. British Food Journal, 111(2), 165-178.Coşkun, R., R. Altunışık ve E. Yıldırım (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Spss Uygulamalı 9.Baskı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.Dzene, S. ve A. Eglīte (2012). Perspective of Sustainable Food Consumpiton in Latvia. Annual 18 th International Scientific Conference Proceedings, 2, 210-215.Gil, J.M., Gracia, A. ve Sanchez, M. (2000). Market segmentation and willingness to pay for organic products in Spain”, International Food and Agribusiness Management Review. Vol. 3 No. 2, pp. 207-26.Kurtdaş, M. Ç. (2016). “Sağlıklı Yaşam!” Sloganı Etrafında Şekillenen Yeni Tüketim Biçimleri. Sosyolojik Düşün, 1(1), 1-10.Plummer, T.J. (1974). The Concept and Apllication of Life Style Segmentation. Journal of Marketing Association, 38 (1), 33-37.Ophuis, P. O. (1989). Measuring health orientation and health consciousness as determinants of food choice behavior: Development and implementation of various attitudinal scales. In Proc. 18th Ann. Conf. Eur. Marketing Academy: Marketing thought and practice in the 1990's, GJ Avlonitis, NK Papavasiliou & AG Kouremenos (eds.). EMAC, Athens (pp. 1723-1725).Smith, S., ve Paladino, A. (2010). Eating Clean And Green? Investigating Consumer Motivations Towards The Purchase Of Organic Food. Australasian Marketing Journal (AMJ), 18(2), 93-104.Smith, J. G. (2013). Sustainable Food Consumption: Opportunities and Constraints to Ethically Motivated Consumerism. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Washington: Washington State University.Toklu, İ. T., ve Ustaahmetoğlu, E. (2016). Tüketicilerin Organik Çaya Yönelik Tutumlarını Ve Satın Alma Niyetlerini Etkileyen Faktörler: Bir Alan Araştırması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(29), 41-61.Vermeir, I. ve W. Verbeke (2006). Sustainable Food Consumption: Exploring the Consumer “Attitude – Behavioral Intention” GAP. Journal of Agricultural and Environmental Ethics, 19, 169-194.Yalçınkaya, M., F. Özer Gök ve A. Yavuz Karamanoğlu (2007). Sağlık Çalışanlarında Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6 (6), 409-420.
• İnternet Kaynaklarıhttp://blog.milliyet.com.tr/dunya-tohum-pazari/Blog/?BlogNo=600975