SAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMAN VE GERİ ÖDENME YÖNTEMLERİ: TÜRKİYE’DE MEVCUT DURUM

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 12 - 20, 30.04.2019

Fatih Şantaş , Ümit Çıraklı

Öz

Bu çalışma sağlık hizmetlerinde finansman ve
geri ödeme yöntemlerinin teorik olarak incelenmesi ve Türkiye’de uygulanmakta
olan finansman ve geri ödeme yöntemlerinin neler olduğunun araştırılması
amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma tanımlayıcı niteliktedir. Türkiye’de
birden fazla finansman sisteminin ve geri ödeme yönteminin bir arada
kullanıldığı ifade edilebilir. Finansman sisteminde ağırlıklı olarak sosyal
sağlık sigortası kullanılmakla birlikte vergilerden sağlık sisteminin finanse
edildiği, kişilerin cepten ödeme yaptıkları, özel sağlık sigortasının gittikçe
daha fazla ağırlığının arttığı, sağlık tesislerinin inşasında kamu-özel
ortaklığından yararlanıldığı söylenebilir. Sağlık hizmetlerinin geri
ödenmesinde hizmet başına ödeme yöntemi, vaka başına ödeme yöntemi, kişi başına
ödeme, maaş yönteminin bir arada uygulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Hizmetleri Finansmanı, Sağlık Hizmetlerinde Geri Ödeme, Türkiye

THE FINANCING AND REIMBURSEMENT OF HEALTH SERVICES: CURRENT SITUATION IN TURKEY

Öz

This study is carried out to investigate the
financing and reimbursement methods of health services in terms of theory, and to
research what the financing and reimbursement methods being implemented in
Turkey are. The study is a descriptive study. As a result of the study, it has
been determined that a combination of the multiple financing system and the
reimbursement methods are used together in Turkey.. It is seen that although the
social health insurance model is mainly used in the financing system, the
health system is also financed from taxation, people are paying out of pocket, the
weight of private health insurance has increased more and more and the public-private
partnerships have been utilized in the construction of health facilities.
Pay-per-service, per-case, per-person, and salary methods are all applied
together in the reimbursement of health services.

Anahtar Kelimeler

Financing of health services, Reimbursement in health services, Turkey

Kaynakça

• Belli, P., Gotsadze, G. & Shahriari, H. (2002.) Qualitative Study on Informal Payments for Health Services in Georgia. World Bank, HNP Discussion Paper, Washington.
• Carrin, G. (2002). Social Health Insurance in Developing Countries: A Continuing Challenge. International Social Security Review, 55(2), 1-13.
• Carrin, G. (2003). Community-Based Health Insurance in Developing Countries: Facts, Problems and Perspectives. Geneva: World Health Organization.
• Carrin, G., James, C. & Evans, D. (2005). Achieving Universal Health Coverage: Developing The Health Financing System. Geneva: World Health Organization.
• Çelik, Y. (2013). Sağlık Ekonomisi. 2. Baskı. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Dixon, A. (2002). Are Medical Savings Accounts a Viable Option for Funding Health Care. Croatian Medical Journal, 43(4), 408-416.
• Doetinchem, O., Xu, K. & Carrin, G. (2008). Conditional Cash Transfers: What's in it For Health?. Geneva: World Health Organization.
• DSÖ. (2000). World Health Report 2000: Health Systems-Improving Performance. Geneva: World Health Organization.
• DSÖ. (2004). Reaching Universal Coverage via Social Health Insurance: Key Design Features in the Transition Period. Geneva: World Health Organization.
• DSÖ. (2007). Everybody Business: Strengthening Health Systems to Improve Health Outcomes: DSÖ’s Framework for Action. Geneva: World Health Organization.
• DSÖ. (2009). Shaping National Health Financing Systems: Can Micro-Banking Contribute?. Geneva: World Health Organization.
• Dünya Bankası. (2009). Designing and Implementing Health Care Provider Payment Systems. Washinghton, D.C.
• Evans, R. G. (2002). Financing health care: taxation and the alternatives. In: Mossialos E. et al. (Eds.) Funding Health Care: Options for Europe (31-58). Buckingham: Open University Press.
• Franco, L. M., Dlop, F. P., Burgert, C., Kelley, A. G., Makinen, M. & Simpara, C. H. (2008). Effects of Mutual Health Organizations on Use of Priority Health Care Services in Urban and Rural Mali: A Case Control Study. Bulletin of the World Health Organization, 86, 830–838.
• Gaal, P., Belli, P. C., McKee, M. & Szocska, M. (2006). Informal Payments for Health Care: Definitions, Distinctions, and Dilemmas. Journal of Health Polit Policy Law, 31(2), 251-293.
• Hanvoravongchai, P. (2002). Medical Savings Accounts: Lessons Learned from Limited International Experience. Geneva: World Health Organization.
• Işık, O. (2013). Sağlık Hizmetleri Finansmanı İle İlgili Mevzuat. İçinde: Uğurluoğlu, Ö. (Ed.), . Sağlık Kurumları Mevzuatı (66-83). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2860, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1817.
• KHGM. (2018). https://khgm.saglik.gov.tr/DB/15/1417_protokoller (Erişim tarihi: 07.08.2018).
• Kutzin, J. (2001). A Descriptive Framework for Country-level Analysis of Health Care Financing Arrangements. Health Policy, 56(3), 171–204.
• Kutzin, J. (2010). Conceptual Framework for Analysing Health Financing Systems and The Effects of Reforms. In: Kutzin J. Cashin C. Jakab M. (eds.), Implementing Health Financing Reform. USA.
• Maynard, A. & Dixon, A. (2002). Private Health Insurance and Medical Savings Accounts: Theory and Experience. In: Mossialos E. et al. (Eds.), Funding Health Care: Options for Europe (109-127). Buckingham: Open University Press.
• Mills, A. & Bennet, S. (2002). Lessons On The Sustainability Of Healthcare Funding From Low- And Middle İncome-Countries. In: Mossialos E. et al. (Eds.) Funding Health Care: Options for Europe, pp: (206-225). Buckingham: Open University Press.
• Mossialos, E. & Dixon, A. (2002). Funding Health Care: An Introduction. In: Mossialos E. et al. (Eds.) Funding Health Care: Options for Europe (1-30). Buckingham: Open University Press.
• Murray, C. J. L. & Frenk, J. (2000). A Framework for Assesing the Performance of Health Systems. Bulletin of the World Health Organization, 78(6), 717-731.
• Normand, C. & Weber, A. (2009). Social Health Insurance. A Guidebook For Planning. WHO/ILO.
• Park, M., Braun, T., Carrin, G. & Evans, D. B. (2007). Provider Payments and Cost-Containment Lessons From OECD Countries. Geneva: World Health Organization.
• Robinson, R. (2002). User Charges for Health Care. In: Mossialos E. et al. (Eds.) Funding Health Care: Options for Europe, (161-183). Buckingham: Open University Press.
• Sağlık Bakanlığı. (2003). Sağlıkta Dönüşüm. Ankara: Sağlık Bakanlığı.
• Sağlık Bakanlığı. (2009). Sağlık Reformunun Doğru Yapılması: Performans ve Hakkaniyetin Geliştirilmesi İçin Bir Kılavuz. Ankara: Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü.
• Savedoff, W. (2004). Tax-Based Financing for Health Systems: Options and Experiences. Geneva: World Health Organization.
• Sekhri, N. & Savedoff, W. (2004). Private Health Insurance: Implications for Developing Countries. Geneva: World Health Organization.
• Sekhri, N., Savedoff, W. & Thripathi, S. (2005). Regulating Private Health Insurance to Serve the Public Interest Policy Issues for Developing Countries. Geneva: World Health Organization.
• SUT. (2018). Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği. Resmi Gazete Tarihi: 24.03.2013 Resmi Gazete Sayısı: 28597
• Tatar, M. (2011). Sağlık Hizmetlerinin Finansman Modelleri: Sosyal Sağlık Sigortasının Türkiye’deki Gelişimi. Sosyal Güvenlik Dergisi 1(1), 103-133.
• Tatar, M., Mollahaliloğlu, S., Şahin, B., Aydın, S., Maresso, A. & Hernandez-Quevedo, C. (2011). Turkey: Health System Review. Health Systems in Transition, 13(6), 1-186.
• TÜİK. (2017). Sağlık Harcama İstatistikleri, 2016. [www.tuik.gov.tr] (Erişim: 08.08.2018).
• Yenimahalleli-Yaşar, G. (2007). Sağlığın Finansmanı ve Türkiye İçin Sağlık Finansman Modeli Önerisi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
• Yıldırım, T. (2013). Türkiye’de Sosyal ve Özel Sağlık Sigortacılığı. İçinde: Yıldırım, H.H. (Ed.), Sağlık Sigortacılığı (146-171). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2527, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1498.