SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMININ GENEL DEĞERLENDİRMESİ, EKONOMİK VE YAPISAL ETKİLER

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 49 - 68, 30.04.2023

Mahmut Fevzi Gün , Demet Topal Koç

Öz

Sağlık hizmetleri talebi toplumun yaşlanması, bilgiye ulaşımın kolaylaşması, teknolojideki hızlı değişimler ve bunlarla ilişkili olarak, sağlık hizmetlerine olan taleplerin ve beklentilerin artması gibi sebeplerden dolayı hızlıca artmaktadır. Söz konusu talepteki yükselişe bağlı sağlığa ayrılmış kaynaklarda da artış görünmektedir. Kaynakların tüketimindeki yükselişten dolayı, tüm dünyada ülkeler sağlık sistemlerinin finansal sürdürülebilirliği açısından yeni arayışlara ve bunun sonucu olarak reform hareketlerine girişmektedir.
Bu çalışmada, Dünya’daki reform hareketleri ile Türkiye’de 2003 yılında başlatılan ‘Sağlıkta Dönüşüm Projesi ‘ile genel hatlarıyla ilgili bilgi verilmekle birlikte, Sağlıkta Dönüşüm Projesi Türkiye'de bazı yapısal ve ekonomik göstergeler bağlamında incelenmekte ve sağlıkta dönüşüm programının yapısal ve ekonomik etkileri değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlıkta Dönüşüm Projesi, Sağlık Harcamaları, Ekonomik ve Yapısal Etkiler, Sağlık Politikaları ve Düzenlemeleri

GENERAL EVALUATION OF THE HEALTH TRANSFORMATION PROGRAM, ECONOMIC AND STRUCTURAL IMPACTS

Öz

The demand for health services is growing rapidly by reason of the aging of societies, ease of access to information, rapid changes in technology and the increase in demand and expectations for health services. Depending on the rise in the demand in question, there is an enlarging in the sources given to health form day to day. Through, the growth in resource consumption, states worldwide are embarking on new searches for the financial sustainability of health systems and as a consequence, improve movements.
In this study, general information about the Health Transformation Project, which was initiated in Turkey in 2003 in side by side with the reform movements in the world, is described and discussed.

Anahtar Kelimeler

Health Policies and Regulations, Health Transformation Project, Health Expenditures

Kaynakça

• Atılgan, E. (2015). Sağlıkta Dönüşüm Programının Türkiye'de Sağlık Hizmetleri Talebi Üzerine Etkileri. Sosyal Güvenlik Dünyası Dergisi, 18(96), 8-23.
• Arıca, S. G., (2018). Acile Gidenlerin Yüzde 70'i Birinci Basamakta Tedavi Edilebilecek Hastalar https://www.medimagazin.com.tr/guncel/genel/tr-acile-gidenlerin-yuzde-70i-birinci-basamakta-tedavi-edilebilecek-hastalar-11-681-80209.html adresinden ulaşılmıştır.
• Atıcı, E. (2018). Akut Sinüzit Hastalarında Tanı ve Tedavi: Birinci ve Üçüncü Basamağın Karşılaştırmalı Maliyet Analizi, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, 2018, s.66
• Bankur, M., (2017). Aile Hekimliğinde Zorunlu Sevk Zincirinin Uygulanmamasının Sağlık Harcamalarına Etkisi: Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları Üzerine Bir Uygulama, Sosyal Güvence Dergisi, Sayı 12, s.83
• Bostan, S., Çiftçi F., (2016). Sağlıkta Dönüşüm Programı Uygulamalarının Hastane Hizmetleri Üzerindeki Değişim Etkisi: Sağlık Çalışanlarının Görüşleri, SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt 7 Sayı 2
• Çetin, F. G. (2017). Sağlıkta dönüşüm programı ekseninde sağlığın ekonomi politiği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 274-293.
• Orlu, C., ve Köse, A., (2018). Türkiye ve İsviçre Genel Sağlık Sigortası Sistemlerinin Kıyaslanması ve Türkiye İçin Yeni Bir Model Önerisi, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(19), 303-329.
• Doğan B. Ş, (2017). Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Özelleştirilmesi: Sağlıkta Dönüşüm Projesi, V. Anadolu International Conference in Economics, May 11-13, Eskişehir, Turkey, s.7
• Elgin, C., & Schneider, F. (2016). Shadow economies in OECD countries: DGE vs. MIMIC approaches. Bogazici Journal, 30(1), 51-75.
• Er, Ü., (2011). Sağlıkta Dönüşümün Aracı Genel Sağlık Sigortası, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Şubat, s.295
• Etiler, N., ve Yavuz, C., (2004). Sağlık Reformlarının Ana Sağlığı Hizmetleri Üzerine Etkileri: Ülke Örnekleri, Toplum ve Hekim Dergisi, Cilt 19, Sayı 4,s.285
• Gülşen, M. A. ve Yıldıran, M., (2017). Sağlıkta Dönüşüm Programı Sonrasında Uygulanan Sağlık Regülasyonlarının Üniversite Hastanelerinin Mali Yapılarına Etkisi, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt-Sayı: 10(4) ss: 159-172
• Günaydın, D., (2011). Sağlık Hizmetlerinde Küresel Reform Yaklaşımları, Sosyal Siyaset Konferansları, Sayı: 60, s. 323–365
• İleri, H., Seçer, B. ve Ertaş, H., (2016). Sağlık Politikası Kavramı ve Türkiye’de Sağlık Politikalarının İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi: 12, ss. 176 -186)
• Keskin, H. İ. (2018). Türkiye'de sağlıkta dönüşüm programı ve kamu hastanelerinin etkinliği. Akdeniz İİBF Dergisi, 18(38), 124-150.
• Kıran, B., (2015). Dünya’da Sağlık Reformu Politikalarının Doğuşu ve Sonuçları, 16-01-2015, http://eczacininsesi.com/index.php?yon=ozgur&id=739 , e-gazete.
• Kıvanç, M., (2015). Evrensel Sağlık Bildirgeleri ve Türkiye’de Sağlık Reformları, Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, Sayı 3 Cilt: 2, s.165
• Kocasoy, A., (2014). Türkiye'de Sağlık Hizmetlerine Yapılan Harcamalar ve Finansman, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Afyon, s.46
• Köktaş, A. ve Kobal, İ., (2013). Sağlık Reformu Kapsamında Talep Yanlı Maliyet Paylaşımı: Türkiye Üzerinde Bir Değerlendirme, Sosyal Güvenlik Dünyası, Sayı 85, s.19
• Lamba, M., Altan, Y., Aktel, M. ve Kerman, U., (2014). Sağlık Bakanlığı’nda Yeniden Yapılanma: Yeni Kamu Yönetimi Açısından Bir Değerlendirme, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 47, Sayı 1, s. 53-78.
• Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, (2017). Karar Sayısı:KHK/69 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/08/20170825-13.pdf Erişim Tarihi: 18.12.2017
• Roberts, M.J, Hsiao, W., Berman, P. ve Reich, M.R. (2003). Getting health reform right: a guide to improving performance and equity. Oxford; ISBN: 0-19-516232-3.
• Sağlık Reformunun Doğru Yapılması, Performans ve Hakkaniyetin Geliştirilmesi İçin Bir Kılavuz, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, 2009, S.11,12,13,14,15,16)
• Sağlık Bakanlığı Yayınları, (2012). Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Değerlendirme Raporu 2003-2011 https://ekutuphane.saglik.gov.tr/kitaplar/SDPturk.pdf Erişim Tarihi: 18.10.2022
• Sağlık Bakanlığı, (2018). 2018-2022 Sağlık Bakanlığı Stratejik Planı, https://www.titck.gov.tr/Dosyalar/Kurumsal/StratejikPlan.pdf Erişim Tarihi: 01.09.2022
• Sağlık İstatistikleri Yıllığı, (2019). https://sbsgm.saglik.gov.tr/TR,82338/saglik-istatistikleri-yilligi-2019-yayinlanmistir.html Erişim Tarihi: 15.09.2022
• Sayılı, U., (2017). Türkiye ve OECD Ülkelerinin Sağlık Göstergeleri ve Sağlık Harcamalarının Karşılaştırılması, Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt 2, Sayı 3, 1-12 s.10 http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/aylik_istatistik_bilgileri
• Türk Tabipleri Birliği, (2017). Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi Yasa Tasarısı Değerlendirme Raporu
• TÜİK. Işgücü Istatistikleri Ağustos, (2017). http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=24633
• Yılmaztürk, A., (2013). Türkiye’de Sağlık Reformlarının Tarihsel Gelişimi ve Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın Küresel Niteliğinin Değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(1), 176-188.
• 4958 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, (2004). Resmî Gazete. 1/7/2004, S. 25509. (https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.20047489.pdf)
• 694 KHK, (2005). Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Sağlık Bakanlığına Devri, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/01/20050119M1-1.htm