Examination Of Social Study Teacher Candidate's Opinions On Creative Thinking Skills

Yıl 2023, , 167 - 194, 13.05.2023

Emine Küçük , Çiğdem Kan

https://doi.org/10.47994/usbad.1090759

Cited By: 1

Öz

The aim of this study is to determine the creative thinking skills of social studies teacher candidates and to examine the results in terms of various variables. This research, in which the scanning model was used, was prepared in line with the data obtained from a total of 190 students studying in the Department of Social Studies Education, Fırat University, Faculty of Education, in the 2019-2020 academic year. The data of the study were obtained by using the personal information form prepared to determine some personal characteristics of social studies teacher candidates and the creativity scale to determine their creative thinking levels. The obtained data were evaluated and analyzed using the SPSS 22.0 statistical package program. As a result of the research, the creative thinking skills of the social studies teacher candidates and their
grade level, gender, parental education level, monthly income of the family, watching a discussion program, information It was determined that there was no significant relationship between variables such as watching the competition, solving puzzles, and frequency of reading newspapers and books. However, a significant difference was found in terms of taking pre-school education, participating in cultural activities, doing sports, watching entertainment programs, watching documentaries and TV series, and the presence of those interested in music in the family.

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Thinking, Creative Thinking, Creative Thinking Skil

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Yaratıcı Düşünme Becerilerine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme becerilerinin belirlenmesi ve ortaya çıkan sonuçların çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Tarama modelinin kullanıldığı bu araştırma, 2019-2020 eğitim öğretim yılında Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilgiler Eğitimi Bölümünde öğrenim gören toplam 190 öğrenciden elde edilen veriler doğrultusunda hazırlanmıştır. Araştırmanın verileri, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bazı kişisel özelliklerini tespit etmek için hazırlanan kişisel bilgi formu ile yaratıcı düşünme düzeylerini saptamak için yaratıcılık ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Elde edilen veriler, SPSS 22.0 istatistik paket program aracılığıyla değerlendirilmiş ve çözümlemeleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme becerileri ile sınıf seviyesi, cinsiyet, anne-baba eğitim durumu, ailenin aylık geliri gibi değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir. Ancak okul öncesi eğitim alma, kültürel etkinliklere katılma, spor yapma, eğlence programları, belgesel, dizi film izleme ve ailede müzikle ilgilenenlerin
varlığı değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Düşünme, Yaratıcı Düşünme, Yaratıcı Düşünme Becerisi

Kaynakça

• Adıgüzel, D. Ç. (2016). Sınıf öğretmenlerinin yaratıcı düşünme becerileri ile öğretmen davranışlarının öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerinin gelişimine katkısı arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Aksoy, B. (2004). Coğrafya öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımı. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Altın, B. (2010). İlköğretimde görevli öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarıyla yaratıcılıkları ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Atkıncı, H. (2001). İlköğretim birinci kademe eğitim programlarının yaratıcı düşünmenin gelişimine etkileri. Yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Aydın, Y. (2004). Sosyal bilgiler dersinde görsel materyal kullanımının başarıya ve derse karşı tutuma etkisi. Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Barker, M. (1978). The Torrance Test of Creative Thinking and The Roschoch Inkblot Test: Relationships between Two Measures of Creativity. Perceptual and Motor Skills, (46), 539-547.
• Birişçi, S. & Karal, H. (2011). Öğretmen adaylarının bilgisayar destekli ortamda materyal tasarlarken işbirlikli çalışmalarının yaratıcı düşünme becerilerine olan etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 203-219.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Crawford, S. & Deborah, S. (1993), “The effects of tasks related versus non-task related warm-up activities on creativity test scores of kindergarten children phd”, http://wwwlib. Umi.com/dissertations/gateway.
• Çelikkaya, T., Öztürk Demirbaş, Ç., Yıldırım, T. & Yakar, H. (2019). Yeni program ve ders içeriklerine göre sosyal bilgiler öğretimi I. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çer, Ö. Y. (2020). Öğretmen adaylarının eleştirel ve yaratıcı düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çetingöz, D. (2002). Okul öncesi eğitimi öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcı düşünme becerilerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Davaslıgil, Ü. (1988). Anksiyete düzeyi ve aile tutumlarının yaratıcı düşünceye etkisi. Araştırma raporu, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Davidovitch, N. & Milgram, R. M. (2006). Creative thinking as a predictor of teacher effectiveness in higher education. Creativity Research Journal, 18 (3), 385–390. Demirel, Ö. (2008). Eğitimde yeni yönelimler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Durnacı, Ü. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel ve yaratıcı düşünme eğilimlerinin belirlenmesi ve karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, Giresun Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Giresun.
• Emir, S. (2001). Sosyal bilgiler öğretiminde yaratıcı düşünmenin erişiye ve kalıcılığa etkisi. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Eratay, E. (1993). Yedi-On bir yaş grubu çocukların yaratıcılıklarıyla psiko-sosyal gelişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Sağlığı ve Eğitim Programı, Ankara.
• Gönen, M., Uzmen, S., Akçin, N. & Özdemir, N. (1997). Anaokuluna giden 5-6 yaş çocuklarında yaratıcı düşüncenin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, (65), 64- 67.
• Gönen, M., Yıldız, V., Özkal, N., Ceylan, S. & Çetingöz, D. (2002). Okul öncesi eğitimi alan ve almayan 7-8 yaş grubu çocuklarda yaratıcı potansiyelin değerlendirilmesi. Erken Çocukluk Kongresi, Sunulan bildiri, İstanbul.
• Gülel, G. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Gülererli, N. (2014). Öğretmenlerin evlilik uyumları ile yaratıcılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• İşleyen, T. & Küçük, B. (2013). Öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme düzeylerini farklı değişkenler açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (21), 199-208.
• Johnson, D. W. & Johnson, R.J. (1993). Creative and Critical Thinking Through Academic Controversy. American Behavioral Scientist, 37 (1), 14-40.
• Kara, A. (2007). Okul öncesi dönemde 5-6 yaş grubu çocukların yaratıcılık düzeylerini etkileyen faktörlere ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Karaçelik, S. (2009). Okul öncesi öğretmenleri ve öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme beceri düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Karakuş, M. (2000). Alt sosyo-ekonomik düzeydeki ilköğretim ikinci sınıf öğrencilerinin yaratıcılık düzeylerinin yaratıcı sorun çözme programının etkisi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kaya, E. & Öner, G. (2017). 100 Yaşındaki sosyal bilgiler dersini sosyalleşme ve toplu Öğretim ekseninde yeniden düşünmek. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (2), 1-22.
• Konak, A. (2008). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin sanatsal yaratıcılık düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Isparta.
• Krejcie R. V. & Morgan D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educatıonal and Psychologıcal Measurement, 30, 607-610.
• Lau, S., & Li, W. L. (1996). Peer status and perceived creativity: Are popular children viewed by peers and teachers as creative? Creativity Research Journal, 9 (4), 347- 352.
• Maloney, J. E. (1992). Teacher Traning In Creativity: A Phenomenological Inquiry with Teachers Who Have Participated in Creativity. EDD, 10 Haziran 2020 tarihinde http:// wwwlib.umi.com/dissertations/gateway adresinden alınmıştır.
• Mcgregor, G. D. (2001). Creative thinking instruction for a collage study skills program: A case study. Dissertation Abstracts International, 62 (10), 32-93.
• Ömeroğlu, E. (1988). Anaokulu 5-6 yaş grubu çocuklarının zekâ ve yaratıcılık düzeyleri arasındaki ilişki. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Özden, Y. (1997). Öğrenme ve öğretme. Ankara, Pegem Özel Eğitim ve Hizmetleri.
• Öztekin, E. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Öztunç, M. (1999). Yaratıcı düşünce üzerinde ailenin etkisi. Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Öztürk, C. & Otluoğlu, R. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller. Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
• Polat, M. (2017). Sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile yaratıcılık düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adıyaman.
• Rawlinson, J. G. (1995). Yaratıcı düşünme ve beyin fırtınası. (O. Değirmen, Çev.) İstanbul: Rota Yayın Tanıtım.
• Reese, H. W. & Parners, S. J. (1970). Programming Creative Behaviour. Child Development. (41), 413-423.
• Runco, M. & Mraz, W. (1992). Scoring Divergent Thinking Tests Useing Total Ideıtonal Output And A Creativity Iidex. Eductional and Psychological Measurement, 52 (1), 9-21.
• Sandwith, N. D. (1976). The Effect of Training Creativity on The Divergent Thinking Ağabeylities of A Sample of Turkish Nineth Graders. Yüksek lisans tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sönmez, V. (1993). Yaratıcılık eğitimi. Türk Eğitim Derneği Dergisi.
• Sönmez, V. & Alacapınar, F. G. (2014). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tekin, E. (2004). Müzik alan derslerinin müzik öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme becerileri üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Topoğlu, O. (2015). Eğitim fakültesinde öğrenim gören öğretmen adaylarının yaratıcılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Adnan menderes üniversitesi örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 35, 371-383.
• Torrance, E. P. (1966). The torrance tests of creative thinking, Norms, Technical Manual Research Edition. Princeton: Personnel Press.
• Toyran, G. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme düzeylerinin ve eleştirel düşünme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Türkmen, N. (2014). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve yaratıcılık düzeylerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Üstündağ, T. (2009). Yaratıcılığa yolculuk (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Varoğlu, K. & Varoğlu, D. (1993). Yaratıcı düşünmeye yönelik tutumları eğitimle değiştirilebileceği ve iş görenlerin verimliliği üzerine etkileri. II. Verimlilik Kongresi Bildirileri (ss. 569-578). Ankara, MPM Yayını.
• Whetton, D. A. & Cameron, K. S. (2002). Answers to exercises taken from developing management skills (3 Baskı). At Northwestern University, Evanston.
• Yıldız, Y. (2018). Müzik öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme becerilerinin incelenmesi (Cumhuriyet Üniversitesi Örneği). Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Yılmaz, D. U. & Yıldız, Y. (2019). Müzik öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8 (2), 516-530.
• Zeytun, S. (2010). Okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcılık ve problem çözme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.