THE ANALYSIS OF THE SPEECHES OF FOREIGN GUESTS ADDRESSING THE GENERAL ASSEMBLY DURING THE OPENING ANNIVERSARIES OF THE TURKISH GRAND NATIONAL ASSEMBLY (1985-2000)

Yıl 2020, , 554 - 575, 22.12.2020

Rıdvan Bal

https://doi.org/10.47994/usbad.764233

Öz

The aim of this study is to examine the messages conveyed by foreign guests who addressed the Turkish Grand National Assembly. It is understood that foreign guests had participated the ceremonies at the TGNA between 1985 and 1992 continuously and also in the years 1994, 1995, 1998 and 2000 they had addressed the General Assembly. They had talked about global developments and happenings in Turkey, and guests from Europe especially emphasized on issues arising out of the military coup of 12 September 1980. As a conclusion it would be beneficial to maintain such visits which will allow countries and societies to know each other better. Istanbul was occupied by the Entente States on 16 March 1920. This was a new phase for National Struggle and it was time for Istanbul to be completely deactivated. After the announcement of a new assembly would be convened in Ankara (with extraordinary Powers), The Grand National Assembly was inaugurated on 23 April 1920. This development which also formed the legal infrastructure of the National Struggle, reached a happy end with the establishment of a new Turkish state. In order to ensure that this victory is not forgotten, the date “April 23” was adopted as a national holiday on April 23, 1921. On same days the Society of “Himaye-i Etfal – Children Protection Foundation” declared this special day as “children's day” and since then 23 Nisan was also accepted as the children's day and celebrated every year. On 17 March 1981 the name of this holiday was changed to “National Sovereignty and Children's Day". Besides celebrations with various ceremonies and events, it has become tradition for foreign parliamentarians and delegations invited to Turkish Grand National Assembly and give speeches. In these speeches, guests shared greetings with Atatürk and modernization of Turkey, as well as global and Turkey-oriented political evaluations.

Anahtar Kelimeler

Turkish Grand National Assembly (TGNA), 23 April 1920, Democrasy, Mustafa Kemal Ataturk

TBMM’NİN AÇILIŞ YILDÖNÜMLERİNDE GENEL KURULA HİTAP EDEN YABANCI KONUKLARIN KONUŞMALARININ ANALİZİ (1985-2000)

Öz

Bu çalışmanın amacı; TBMM’nin açılış ve Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlama törenlerine katılarak, TBMM Genel Kuruluna hitap eden yabancı konukların aktardığı mesajları incelemektir. Yapılan araştırmada 1985 ile 1992 yılları arasında aralıksız olarak sürdürülmüş olan katılımların 1994, 1995, 1998 ve 2000 yıllarında da gerçekleştirildiği görülmüştür. Yabancı konukların konuşmalarında küresel gelişmeler yanında Türkiye’de yaşanan gelişmelere özel bölüm ayırdıkları, özellikle Avrupa’dan gelen konukların 12 Eylül 1980 askeri darbesinden kaynaklanan konulara vurgu yapmaya çalıştıkları dikkat çekmektedir. Araştırma sonunda ülkelerin ve toplumların birbirini daha iyi tanımasına fırsat olabilecek bu çeşit uygulamaların sürdürülmesinin faydalı olacağı kanısına varılmıştır. 16 Mart 1920 günü İstanbul’un İtilaf Devletlerince resmen işgal edilmesi, Millî Mücadele sürecinde yeni bir sayfa açtı ve İstanbul’un tamamen devre dışı bırakılmasının zamanı geldiği değerlendirildi. Ankara’da olağanüstü yetkilere sahip yeni bir meclisin toplanacağının duyurulmasından sonra 23 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi açıldı. Kurtuluş mücadelesinin hukuki alt yapısını da oluşturan bu gelişme yeni bir Türk Devletinin kurulmasıyla mutlu sona ulaştı. Bu zaferin unutulmaması ve bir bayram sevinci içinde kutlanması için TBMM’nin 23 Nisan 1921 günkü oturumunda 23 Nisan tarihi Milli Bayram olarak kabul edildi. Himaye-i Etfâl Cemiyetinin bu özel günü “Çocuk Bayramı” olarak ilan etmesiyle ulusal egemenliğin kutlandığı bugün aynı zamanda çocukların bayramı olarak kabul gördü ve her yıl kutlandı. 17 Mart 1981 günü kabul edilen ve halen yürürlükte olan bir kanunla “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” adıyla kutlanmaya başladı. Çeşitli törenler ve etkinliklerle yapılan kutlamalar yanında Türkiye’ye davet edilen yabancı parlamenterlerin ve heyetlerin TBMM’yi ziyaret ederek Genel Kurulunda konuşma yapmaları da geleneksel hale geldi. 1985 ile 1992 yılları arasında aralıksız olarak gerçekleştirilen bu 23 Nisan geleneğinde, konukların Atatürk ve Türkiye’nin modernleşmesi ile tebrik paylaşımları yanında küresel ve Türkiye odaklı siyasi değerlendirmeleri de yer aldı.

Anahtar Kelimeler

TBMM, 23 Nisan 1920, Demokrasi, Mustafa Kemal Atatürk

Kaynakça

• Atatürk, Mustafa Kemal. (2013). Nutuk. (Haz.). Zeynep Korkmaz. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
• Balcıoğlu, M. (2008). Direnen Millet-Milli Mücadele: Ya İstiklâl Ya Ölüm, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi-I. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
• Erhan, Ç. & Tuğrul A. (2010). Avrupa Topluluklarıyla İlişkiler, Türk Dış Politikası. C. 2: 1980-2001. (Ed.). Baskın Oran, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Güneş, İ. (2009). Birinci TBMM’nin Düşünce Yapısı (1920-1923). İstanbul: İş Bankası Yayını.
• Habertürk Gazetesi, 19 Nisan 2020, Erişim Adresi: https://www.haberturk.com /yazarlar/muharrem-sarikaya/2650757-tbmm-baskanindan-23-nisan-icin-iki-rica. Erişim Tarihi: 07.19.2020.
• Kocatürk, U. (2007). Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
• Meclis Haber Dergisi, S. 8, TBMM Yayını, Ankara, 1991.
• Meclis Haber Dergisi S. 15, TBMM Yayını, Ankara, 1992.
• Meclis Haber Dergisi S. 32, TBMM Yayını, Ankara, 1994.
• Meclis Haber Dergisi S. 41, TBMM Yayını, Ankara, 1995.
• Meclis Haber Dergisi, S. 61, TBMM Yayını, Ankara, 1998.
• Meclis Haber Dergisi S. 75, TBMM Yayını, Ankara, 2000.
• Milliyet Gazetesi, 23 Nisan 1979, 24 Nisan 1986.
• Özdemir, H. (2019). Savaşta ve Barışta Kemal Atatürk. İstanbul: Doğan Kitap.
• Saban, G. M. (2019). Millî Kimliğin Oluşturulması Bağlamında 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı. (Doktora Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi, 576225.
• Sarıkaya, M. (2005). Türkiye Himaye-i Etfâl Cemiyeti 1921-1935. (Doktora Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi, 146074.
• TBMM. (2012). Tarihe Düşülen Notlar-2, Yabancı Devlet Adamlarının Genel Kurul Konuşmaları. (Koord.). Rüçhan Akıncıoğlu. Ankara: TBMM Yayını.
• Tutanak Dergisi, TBMM, Dönem: 17, Cilt: 15, Yasama Yılı: 2, 89. Birleşim, 23.4.1985.
• Tutanak Dergisi, TBMM, Dönem: 17, Cilt: 28, Yasama Yılı: 3, 96. Birleşim, 23.4.1986.
• Tutanak Dergisi, TBMM, Dönem: 17, Cilt: 39, Yasama Yılı: 4, 94. Birleşim, 23.4.1987.
• Tutanak Dergisi, TBMM, Dönem: 18, Cilt: 10, Yasama Yılı: 1, 62. Birleşim, 23.4.1988.
• Tutanak Dergisi, TBMM, Dönem: 18, Cilt: 25, Yasama Yılı: 2, 81. Birleşim, 23.4.1989.
• Tutanak Dergisi, TBMM, Dönem: 18, Cilt: 59, Yasama Yılı: 4, 107. Birleşim, 23.4.1991.
• Tutanak Dergisi, TBMM, Dönem: 19, Cilt: 9, Yasama Yılı: 1, 68. Birleşim, 23.4.1992.
• Tutanak Dergisi, TBMM, Dönem: 19, Cilt: 58, Yasama Yılı: 3, 94. Birleşim, 23.4.1994.
• Tutanak Dergisi, TBMM, Dönem: 19, Cilt: 85, Yasama Yılı: 4, 103. Birleşim, 23.4.1995.
• Tutanak Dergisi, TBMM, Dönem: 20, Cilt: 51, Yasama Yılı: 3, 81. Birleşim, 23.4.1998.
• Tutanak Dergisi, TBMM, Dönem: 21, Cilt: 31, Yasama Yılı: 2, 85. Birleşim, 23.4.2000.
• Tutanak Dergisi, TBMM, Dönem: 24, Cilt: 15, Yasama Yılı: 2, 72. Birleşim, 29.2.2012.
• Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun, Resmî Gazete, S. 17284, 19 Mart 1981.