STRUCTURAL ANALYSIS OF HOSPITAL COSTS

Yıl 2020, , 907 - 926, 22.12.2020

İrfan Özen

https://doi.org/10.47994/usbad.811092

Öz

Cost can be defined as the monetary amount of the sacrifices made to produce goods and services. Obtaining information on the nature of costs will be an important information input for managers in decision-making, due to its ability to be used both as a competitive and control tool. It is important to analyze the costs and determine the cost behaviors in the proper use of this information. Cost analysis covers the distribution of costs incurred by businesses and the relationship between these costs and production volume. Costs can be divided into two main groups as fixed and variable costs depending on the level of being affected by the production volume. Mixed costs with these two costs can be included in this classification. Various techniques are used in the separation of total costs as fixed/variable. Among these techniques, the “accounting technique” is largely based on personal judgments, while the “least squares technique” is based on calculations completely away from personal judgments. Along with the techniques in these two extremes, the graphical technique, the highest-lowest point technique and the double averages techniques are frequently used in the structural analysis of costs. In the study, the structural analysis of costs, fixed and variable cost separation and determination of the flexible budget equation expressing how much cost will be incurred at which production level are discussed. In the study, the cost behavior of a training and research hospital was analyzed based on the clinical costs of January 2008 period. The techniques mentioned were used in determining the relationship between clinical costs, the number of patients and the day of hospitalization, and in the separation of fixed / variable costs, similar least squares and graphical techniques with similar calculations, and different results were obtained in other techniques. In the structural analysis of costs in the study, it is thought that determining the relationship between the cost-activity volume on the basis of departments instead of periodically based analysis will contribute to the literature.

Anahtar Kelimeler

Structural Analysis of Costs, Cost Behavior, Flexible Budget Equation

HASTANE MALİYETLERİNİN YAPISAL ANALİZİ

Öz

Maliyet, mal ve hizmet üretmek için katlanılan fedakarlıkların parasal tutarı olarak tanımlanabilir. Hem rekabet hem de kontrol aracı olarak kullanılabilme özelliği nedeniyle, maliyetlerin yapısına ilişkin bilgilerin edinilmesi yöneticiler için karar almada önemli bir bilgi girdisi olacaktır. Bu bilgilerin amaçlara uygun kullanımında, maliyet analizinin yapılması ve maliyet davranışlarının belirlenmesi önemlidir. Maliyet analizi, işletmelerin katlandığı maliyetlerin dağılımını ve bu maliyetlerin üretim hacmiyle ilişkisini belirlemeye yönelik çalışmaları kapsamaktadır. Maliyetler, üretim hacminden etkilenme düzeyine göre sabit ve değişken maliyet olarak iki temel grupta incelenebilir. Bu iki maliyetin birlikte yer aldığı karma maliyetler de bu sınıflandırmaya dahil edilebilir. Toplam maliyetlerin sabit/değişken olarak ayırımında çeşitli teknikler kullanılmaktadır. Bu tekniklerden “muhasebe tekniği” büyük ölçüde kişisel yargılara dayanırken, “en küçük kareler tekniği” ise kişisel yargılardan tamamen uzak hesaplamalara dayanmaktadır. Bu iki uç noktada yer alan tekniklerle birlikte grafik tekniği, en yüksek-en düşük noktalar tekniği ve çifte ortalamalar teknikleri de maliyetlerin yapısal analizinde sıkılıkla kullanılmaktadır. Çalışmada maliyetlerin yapısal analizi, sabit ve değişken maliyet ayırımı ve hangi üretim düzeyinde ne kadar maliyete katlanılacağını ifade eden esnek bütçe denkleminin belirlenmesi kapsamında ele alınmıştır. Çalışmada, bir eğitim ve araştırma hastanesinin 2008 Ocak dönemine ilişkin klinik maliyetlerinden hareketle maliyet davranışı analiz edilmiştir. Klinik maliyetleriyle, hasta sayısı ve hasta yatış günü arasında ilişkinin belirlenmesinde ve maliyetlerin sabit/değişken ayırımında bahsedilen teknikler kullanılmış, hesaplanmaları benzer olan en küçük kareler ve grafik tekniklerinde benzer, diğer tekniklerde farklı sonuçlar elde edilmiştir. Çalışmada maliyetlerin yapısal analizinde, dönemsel bazlı inceleme yerine bölümler bazında maliyet-faaliyet hacmi ilişkisinin belirlenmesinin literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Maliyetlerin Yapısal Analizi, Maliyet Davranışı, Esnek Bütçe Denklemi

Kaynakça

• Akdoğan, N. (1995). Tekdüzen Muhasebe Sisteminde Maliyet Muhasebesi Uygulamaları. Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Altuğ, O. (2006). Maliyet Muhasebesi. Güncellenmiş 14. Baskı, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Bursal, N. & Ercan, Y. (2000). Maliyet Muhasebesi - İlkeler ve Uygulama. 8. Basım, İstanbul: Der Yayınları.
• Civelek, M. & Özkan, A. (2006). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi. 1. Basım, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Coşkun Arslan, M. & Demirkan, S. (2019). Endüstri 4.0 ve Muhasebe Sistemine Etkisi Üzerine Kuramsal Bir İnceleme. Enderun Dergisi 3(1), 40-56.
• Gunarathne, N. & Samudrage, D. (2018). Analysis of the Cost Structure: Perspectives from the Manufacturing Companies. Asia-Pacific Management Accounting Journal 13(3), 239-264.
• Gürsoy, C. T. (1997). Yönetim ve Maliyet Muhasebesi. İstanbul: Lebib Yalkın Yayımları.
• Karakaya, M. (2004). Maliyet Muhasebesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Novák, P. & Popesko, B. (2014). Cost Variability and Cost Behaviour in Manufacturing Enterprises, Economics and Sociology 7(4), 89-103.
• Oberholzer, M. & Ziemerink, J. (2004). Cost Behaviour Classification and Cost Behaviour Structures of Manufacturing Companies. Meditari Accountancy Research 12(1), 179–193.
• Özen, İ. (2020). Teknoloji muhasebesi. Turkish Studies 15(6), 751-771.
• Uyar, M. (2019). Maliyet Yapısı, Yönetim Muhasebesi ve Üretim Performansı İlişkisi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi 21(1), 89-120.
• Yükçü, S. (2005). Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi. İzmir.