Türk Veteriner Hekimliği Tarihinde Aforizmalar

Yıl 2022, Sayı: 9, 405 - 417, 20.08.2022

Özgül Küçükaslan

https://doi.org/10.47994/usbad.1084055

Öz

Aforizma (özdeyiş, özlü söz, vecize, ülger, kelamıkibar, aforizm, motto), bir düşünceyi en kısa ve kesin bir biçimde anlatan ve kimin tarafından söylendiği belli olan söz olarak tanımlanmaktadır. Veteriner hekimliği mesleğine ilişkin olarak büyük devlet adamı İsmet İnönü’nün “Denilebilir ki insan hekimliği veteriner hekimliğin yanında okyanusa karşı iç deniz gibidir” sözleri ve Milli Şair Veteriner Hekim Mehmet Akif Ersoy’un “Bir tecrübe etsen senin aklın da yatar, bize insan hekiminden daha lazım baytar” sözleri, kuşaktan kuşağa geçerek yaşayan ve bu mesleğin her üyesi tarafından bilinen özlü sözlerin başında gelmektedirler. Türkiye’de Cumhuriyet sonrası döneme ilişkin olarak yapılan eser incelemeleri sırasında; deyiş güzelliği, anlatım gücü, kavram zenginliği bakımından araştırma konusu yapılmaya değer bir söz varlığı olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada, veteriner hekimliği mesleğinin büyükleri ve devlet adamlarının veteriner hekimliği mesleğine ilişkin olarak dile getirdikleri bu anlamlı sözlerin tarihin tozlu sayfaları arasından çıkarılarak veteriner hekimlerle buluşturulması amaçlanmıştır. Aforizmalar seçilirken, teknik olarak dil bilgisi yönünden aforizma yapısına uygun olmalarına dikkat edilmiş, bu çerçevede; söyleyeni belli, kısa ve yargı bildiren 37 adet aforizma kaydedilmiştir. Çalışmada derli-toplu olarak sunulan bu anlamlı sözlerin meslektaşlarımıza ışık tutacak bir yol göstermeleri bakımından önemli oldukları düşünülmektedir. Aforizmaların, öğrenci derslerinde, meslek yıldönümlerinde, akademik açılış ve mezuniyet törenleri gibi hitabet sanatının ön planda olduğu toplantılarda değerlendirilerek faydalı olabilecekleri ileri sürülebilir.

Anahtar Kelimeler

Aforizma, Tarih, Veteriner Hekimliği

Aphorisms In The History Of Turkish Veterinary Medicine

Öz

Aphorism (özdeyiş, özlü söz, vecize, ülger, kelamıkibar, aforizm, motto) is defined as a word that tells a thought in the shortest and most precise way and whose utterance is clear. Regarding the veterinary profession, the great statesman İsmet İnönü’s aphorism “It can be said that human medicine is like an inland sea against the ocean next to veterinary medicine” and the National Poet Veterinarian Mehmet Akif Ersoy’s aphorism “It makes sense to you if you experience it, we need a veterinarian more than a human doctor.” These aphorisms are at the forefront of the aphorisms that have been passed down from generation to generation and are known by every member of this profession. During the study of works related to the post-Republican period in Turkey; It has been determined that it is a vocabulary worthy of research in terms of beauty of expression, power of expression, and conceptual richness. In this study, it is aimed to bring these meaningful words of veterinary medicine elders and statesmen to veterinarians by extracting them from the dusty pages of history. While selecting the aphorisms, attention was paid to ensure that they were suitable for the aphorism structure in terms of technical grammar. 37 aphorisms that express from the owner, are short and express judgment have been recorded. It is thought that these meaningful words, which are presented neatly in the study, are important in terms of showing our colleagues a bright way. It can be argued that aphorisms can be useful by being evaluated in student classes, vocational anniversaries, academic opening and graduation ceremonies, etc.

Anahtar Kelimeler

Aphorisms, History, Veterinary Medicine

Kaynakça

• Akıncı, Y. (1989). Türk Veteriner Hekimliği 147 Yaşında. Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi 36(3), 822-828.
• Akün, R. Ş. (1942). 1855 Kırım Savaşı ile 1939 İkinci Dünya Savaşı Arasında Türk Veteriner Hekimliğinin Türkiye’nin Meslek (doctrine) ve Tefekkür (pensée) Tarih ve Coğrafyası Bakımından Yeri ve Önemi. Türk Veterinerler Cemiyeti Dergisi 3, 20-42.
• Anonim. (1934). Baytar Fakültesinde 33-34 Senesi İlk Ders Gününün Tesidi. Türk Baytarlar Cemiyeti Mecmuası 4(1), 122-127.
• Anonim. (1935a). Fakültelerimizde Kayıd ve Kabul Merasimi. Türk Baytarlar Cemiyeti Mecmuası 5(1), 97-102.
• Anonim. (1935b). Muhtelif Havadisler: Bayan Merver. Türk Baytarlar Cemiyeti Mecmuası 5(1), 104-105.
• Anonim. (1943a). YZE Veteriner Fakültesi 100. Yıldönümü Hatırası. Ankara: Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Basımevi.
• Anonim. (1943b). Profesör Hilmi Dilgimen’in Tarih Konuşması. Askerî Veteriner Mecmuası 21(154), 335-340.
• Anonim. (1964). Olaylar ve Düşünceler, Veteriner Hekimliğin 122. Yılı. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi 34(11-12), 413-426.
• Anonim. (1967). Ankara Şap Enstitüsü Açılış Töreni ile İlgili İzlenimler. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi 37(3), 3-10.
• Anonim. (1982). Onur Plaketi Naki Cevad Akkerman’a Verildi. Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi 29(3-4), 533-534.
• Aygün, S. T. (1939). Bulaşık ve Salgın Hastalıklar Bilgisi (Epidemiologie) Genel Bölüm-Genel Salgınlar Bilgisi. Ankara: Sümer Basımevi.
• Aygün, S. T. (1941). Prof. Dr. S. Aygün’ün Nutku: Ahmet, Hüdai, Kemal, Türk Veterinerler Cemiyeti Dergisi 11(2), 29-42.
• Beysanoğlu, Ş. (1956). Ziya Gökalp’ın İlk Yazı Hayatı. İstanbul: Şehir Matbaası.
• Bekman, M. (1940). Veteriner Tarihi. Ankara: Ankara Basım ve Cildevi.
• Bekman, M. (1956). Veteriner Hekimliğimizin Büyükleri. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi 26(122-123), 3252-3265.
• Bekman, M. (1968). Bir Protokol Münasebetiyle Hayvansal İnsan Yiyeceklerini Niçin Veteriner Hekimler Muayene Ederler?. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi 38(6), 36-38.
• Çarkacı. (1946). 1944 Yılı Et Plânçomuz. Türk Veterinerler Cemiyeti Dergisi 14(5), 66-69.
• Devellioğlu, F. (2006). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi.
• Dilgimen, H. (1943). Anatominin Arkeoloji, Resim, Heykeltraşlık ve Bilhassa Hekimlikteki Önemi, Veteriner Fakültesi Anatomi Enstitüsünün Çalışma Yolları. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Dergisi 1(1), 50-53.
• Dinçer, F. (1982). Ord. Prof. Dr. Süreyya Tahsin Aygün’ün Hayatı ve Bilimsel Çalışmaları. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 29(1-2), 256-276.
• Dinçer, F. (1983). Veteriner Fakültesi içinde Ziraat-Veteriner-Orman Fakültelerinin YZE Bünyesinde Açılışlarının 50.Yılı 1933-1983. (Ed.). F. Dinçer. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, s. 27-50.
• Dinçer, F. (2011). Veteriner Hekim Gözüyle Veteriner Hekim Mehmet Âkif Ersoy Dosyası. Türk Veteriner Hekimleri Birliği Yayını. Ankara: Atalay Matbaacılık.
• Doğruman, N. F. (1957). Meslekde İnkişaf Ele Geçen Fırsatları Ganimet Bilmekle Olur. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi 27(124-125), 3311-3319.
• Doğruman, N. F. (1958). Dilsiz Meslek. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi 28(138-139), 1-10.
• Doğruman, N. F. (1962). Memleketimizde Veteriner Hekimliğin İnkişaf Edememesinde Kabahat Kendimizindir. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi 32(188-189), 197-204.
• Durusan, R. (1957). Sait Bilal’in İkinci Ölüm Yılı Münasebetiyle. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi (126-127), 3499-3500.
• Erk, N. (1958). Veteriner Tarihinin Önemi. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi 28(143-144), 1-6.
• Eroğlu, A. (1956). Jübilesi Yapılacak Meslek Büyükleri ve Hatıraları: Eski Umum Müdürlerimizden Ali Rıza Erem’in Evinde Bir Saat. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi 26(122-123), 3297-3307.
• Kolaylı, Ş. (1933). Mehmet Ali Bey. Türk Baytarlar Cemiyeti Mecmuası 10, 2-13.
• Maskar, Ü. (1939). Hayvanî Gıda Maddeleri Kontrolünün Ehemmiyeti ve İstanbul'daki Tatbikattan Alınan Neticeler. Askerî Veteriner Mecmuası 16(139), 201-228.
• Memiş, E. (2005). Tarih Metodolojisi. 4. Baskı. Konya: Çizgi Kitabevi. Nietzsche, F. (2003). Aforizmalar. (Çev.). Akdeniz, A. İstanbul: Babil Yayınları.
• Taşdelen, Y. (1960). Hacı Tevfik Hocamın Cenaze Töreni ve Hatırası. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi 30(168-169), 931-932.
• Türk Dil Kurumu (TDK). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim Adresi: http://www.tdk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 16.02.2022
• Tüzdil, N. (1943). Veteriner Hekimliği Yüz Yaşında, Yurtta Veteriner Öğretiminin 100. Yıldönümü. Ankara: Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Basımevi, 27-29.
• Tüzdil, N. (1948a). Tarihsel Olduğu Kadar Mesleğimiz İçin de Şerefli Bir Belge. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi 18(18), 3-4.
• Tüzdil, N. (1948b). Veteriner Fakültesi Ankara Üniversitesine Katıldı. Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi 18(22), 1-2.
• Uygur, T. N. (1937). Mehmet Akif - Hayatı. Türk Baytarlar Birliği Dergisi 7(1-2), 1-22.
• Yakıncı, C., Yakında, H., & Akın, K. (2013). Tıp Eğitiminde Özdeyişlerin Gücü. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 56, 143-150.
• Yıldız, C. (2018). Öğrencilerin Matematikle İlgili Tarihsel Sözlerin Derslerde Kullanımına İlişkin Görüşleri ve Tarihsel Sözlere Yer Verme Durumları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 8(2), 369-389.