Traces Of Gender In Polat Region Bridal Folk Songs

Yıl 2022, Sayı: 10, 797 - 812, 23.12.2022

Fatih Furkan Alpdoğan , Fatih Solmaz

https://doi.org/10.47994/usbad.1143093

Cited By: 1

Öz

Gender is nourished by cultural codes, values and beliefs. Although there are more or less similarities in societies nourished by certain roots, each culture has developed its own gender stereotypes. This situation has led to the development of ready-made and stereotyped judgments towards women and men in all societies. It is important to look at women from the eyes of men in social life in terms of understanding the gender phenomenon in patriarchal societies. Considering the historical adventure of Turkish society, it is quite wrong to make a judgment that women are imprisoned in a separate or detached position from men. Since the day the Turks took the stage of history, women can be seen as the protagonists of administrative and administrative affairs, even if they differ from men in terms of their social role. With the acceptance of Islam, the perception of women has degenerated in certain aspects, since the elements in Arab and Persian culture have been introduced as Islam itself, and this situation has found its place in oral and written culture. In this study, the sociology of society and the perception of gender will be examined through two elegy folk songs. Both songs, which were chosen as examples, are very important in terms of the sanction of the ceremony on women and detecting the traces of masculine domination. Evaluations will be made in terms of gender theories and the duties and responsibilities imposed on women by social norms will be tried to be explained through selected/analyzed folk songs. It will also be revealed that folk songs, which are one of the narrative forms related to discourse, are an important narrative in the analysis of the sociology of society.

Anahtar Kelimeler

Polat Folk Songs, Gender, Norms, Women, Men

Polat Yöresi Gelin Türkülerinde Toplumsal Cinsiyete Dair İzler

Öz

Toplumsal cinsiyet, kültürel kodlardan, değerlerden, inançlardan beslenir. Her kültür kendine özgü toplumsal cinsiyet stereotypleri geliştirmiştir. Bu durum ise bütün toplumlarda kadına ve erkeğe yönelik hazır ve basmakalıp yargıların gelişmesine sebep olmuştur. Toplumsal hayatta kadına erkek gözünden bakmak ataerkil toplumlardaki cinsiyet olgusunun anlaşılması açısından önem arz etmektedir. Türk toplumunun tarihsel serüveni göz önüne alındığında kadının erkekten ayrı ya da müstakil bir konuma hapsedildiği gibi bir yargıda bulunmak oldukça yanlıştır. Türklerin tarih sahnesine çıktığı günden bu yana kadınlar, erkeklerden sosyal rol boyutuyla farklılaşsa dahi kadınların yönetimsel ve idari işlerde sorumluluk üstlendiği görülür. İslamiyet’in kabulüyle beraber ise Arap ve Fars kültüründeki ögeler İslam inancının kendisi gibi lanse ettirildiği için kadına yönelik algı belirli yönleriyle yozlaşmış bu durum ise sözlü ve yazılı kültürde kendine yer bulmuştur. Bu çalışmada iki ağıt türkü üzerinden toplumun sosyolojisi ve toplumsal cinsiyet algısı irdelenecektir. Türk töresinde ve toplumsal hayatında ön planda olan kadının farklı kültürlerin etkisi nihayetinde nasıl ve ne şekilde değiştiği örneklem üzerinden gösterilmeye, irdelenmeye çalışılacaktır. Örnek olarak seçilen her iki türkü de eril tahakkümün kadın üzerinde ki yaptırımı ve izleri tespit edilecektir. Toplumsal cinsiyet kuramları açısından da değerlendirilmelerde bulunulup toplumsal normların kadına yüklediği görev ve sorumluluklar örnek seçilen/çözümlenen türküler üzerinden anlatılacaktır. Ayrıca söylemeye bağlı anlatı formlarından biri olan türküler toplumun sosyolojisinin çözümlenmesinde ki önemli bir anlatı olduğu da ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Polat Türküleri, Toplumsal Cinsiyet, Normlar, Kadın, Erkek

Kaynakça

• Acar, H. (2019). Türk kültür ve devlet geleneğinde kadın. İnsan ve İnsan, 6(21), 395-411.
• Adams, C.J. (2013). Etin Cinsel Politikası. çev: G. Tezcan & M. E. Boyacıoğlu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ağçoban, S. (2016). Kadın olgusunun kültürel gelişimi ve islam’da kadının yeri üzerine tartışmalar. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 2(1), 14-24.
• Akın, A. (2007). Toplumsal cinsiyet (gender) ayırımcılığı ve sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni, 26, 1-9.
• Aksoy, İ. (2017). Toplumsal ve siyasal süreçte Türk kadını. Yasama Dergisi, (32), 7-20.
• Alptekin, D. (2014). Çelişik duygularda toplumsal cinsiyet ayrımcılığı sorgusu: üniversite gençliğinin cinsiyet algısına dair bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 203-211.
• Altuntaş, O., & Altınova, H. H. (2015). Toplumsal cinsiyet algısı ile sosyo-ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Turkish Studies (Elektronik), 10(6), 83-100.
• Beauvoir, S. D. (1993). Kadın İkinci Cins. çev: B. Onaran. (8.b.s.). İstanbul: Payel Yayınevi.
• Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye'de kadınlık. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014(3), 108-114.
• Brizendine, L. (2011). Erkek Beyni. çev: Gül Tonak. İstanbul: Say Yayınları.
• Brizendine, L. (2011). Kadın Beyni. çev: Z. H. Ateş. (10.bs). İstanbul: Say Yayınları.
• Can, B. (2016). Arap atasözlerinde toplumsal cinsiyet. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 2(Special Issue 1), 92-103.
• Dayan, S. (2020). Bağdat Atasözlerinde Kadın ve Erkek Rolleri. Türk edebıyatları araştırma dergisi, DOI: 10.47580/tead.113
• Dökmen Y. Z. (2004).Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Açıklamalar. Ankara: Sistem
• Gürhan, N. (2010). Toplumsal cinsiyet ve din. Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, (4). Interface. Journal of Management. 36 (4):1011-1039.
• Jung, C. G. (2015). Feminen: Dişilliğin Farklı Yüzü. çev: T. V. Soylu. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Jung, C. G. (2015). Maskülen: Erilliğin Farklı Yüzleri. çev: D. G. Erdinç. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Kırbaşoğlu Kılıç L. (2013). Başlangıçtan Günümüze Türklerde Kadın ve Kadın Eğitimi. Düşünce Dünyasında Türkiz Siyaset ve Kültür Dergisi Yıl:4 / Sayı: 20 / Mart - Nisan 2013 / ISSN 1309–601X.
• Koç, S. (2011). Türklerde Kadın ve Hüseyin Nihal Atsız’ın Tarihî Romanlarında Kadın Motifi. Erdem Dergisi, (60), 155-186.
• Koçak, Z. C. (2017). İslam öncesi araplardaki aile kültürünün Hz. peygamber ve hadisler üzerindeki etkisi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(7), 237-271.
• Köksel, B. (2011). Orhon yazıtları'nda kadın. Humanities Sciences, 6(2), 331-341.
• Kurt, B. (2016), Malatya Yöresi Türkü Söyleme Geleneği ve Malatya Türküleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü.
• Lindsey L.L. (1990). Genderroles A Sociological Perspective. United States of America: PrenticeHall International Limited.
• Martın, L. (2009). Cadılıgın Tarihi Ortaçag'da Bilge Kadının Katli. çev: B. Baysal. İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
• Mirzaoğlu, F. G. (2005). Türkülerde Mitolojik Unsurlar. Türkbilig , (10) ,34-53 Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/turkbilig/issue/52787/697043
• Powell, G. N., & Greenhaus, J. H. (2010). Sex, gender, and decisions at the family -> work interface. Journal of Management, 36(4), 1011-1039. https://doi.org/10.1177/0149206309350774.
• Reed, E. (2012). Kadının Evrimi, çev: Şemsa Yeğin. (3. Bs). İstanbul: Panel Yayınevi.
• Seerger, Ç. & Lomax A. (1997). Halk şarkıları ve kültür (Çev: Gülay Mirzaoğlu), milli folklor dergisi, 34.sayı, sf 87-93.
• Solmaz, F. (2020), “Kültür ve Dil”, Kültür ve Sosyoloji (Edit. E.D-O. B.), Konya: Eğitim Yayınevi.
• Şahin Aynur, H. (2019). Ayetler Işığında Cahiliyeden İslam’a Kız Çocuğu/Kadın Haklarının Tahvîli. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 19 / 2 (Eylül 2019): 479-518. https://doi.org/10.33415/daad.575458
• Taslaman, C. & Taslaman, F. (2019). İslam ve Kadın. İstanbul: İstanbul Yayınevi.
• TDK (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• Terzi, A. (2012). Türk siyaset kültüründe kadınların rolü. 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 17-24.