Metaverse ve İzlenim Yönetimi: 1984 Kitabı Üzerinden Bir Analiz

Yıl 2023, Sayı: 13, 540 - 566, 30.12.2023

Berk Ful , Selma Didem Özşenler

https://doi.org/10.47994/usbad.1332069

Öz

İzlenim yönetimi kişinin, karşı tarafın kendisine ilişkin izlenimlerini kontrol etme ve yönetme sürecidir. İzlenim yönetimi sosyal hayatın bir parçası olmak, yaşanılan topluma ait hissetmek, maddi ve manevi faydaları arttırmak, saygınlık kazanmak ve herkesin kabul ettiği bir birey olmak için kullanılmaktadır. Metaverse ise fiziki olmayan, dijital bir yaşam alanı, sanal bir evrendir. İnsanlar bu sanal evrende kişinin kendi yarattığı avatarlar aracılığıyla temsil edilmektedir. İnsanların artan sosyal medya platformları neticesinde maruz kaldığı “farklı olmak, sıra dışı olmak, kendini var etmek istediği biçimde davranmak” gibi söylemler gündelik hayatta aşırılıkları da beraberinde getirmiştir. Günümüzde her alanda olduğu gibi sosyal ortamlarda ve Metaverse gibi sanal ortamlarda da aşırılığı deneyimlemek, “farklı” olmak, sürüden ayrılmanın sarsılmaz bir kuralına dönüşmüştür. Görülme, duyulma, izlenme, dikkat çekme, onaylanma, beğenilme gibi arzular sosyal medyadaki izleyiciler yoluyla tatmin edilmesi gereken sıradan, günlük hayatın rutin bir parçası olmuştur. Günümüzde gittikçe artan karşı tarafın izlenimlerini yönetme isteği ve sanal bir evrende, kendi istediğin gibi bir görüntü ile var olabilme meselesi bu durumların insanlığı bir ütopyaya mı yoksa bir distopyaya mı götüreceğini sorgulamaktadır. Ancak insan hayatının giderek distopyalaştığı düşünülmektedir. Bu bağlamda Metaverse ve izlenim yönetimi kavramları 1984 romanı üzerinden incelenmekte; persona, gözetim toplumu ve panopticon, eril bakış ve dişil bakış kavramları üzerinden analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Metaverse, İzlenim Yönetimi,, 1984

Metaverse And Impression Management: An Analysis Of The Book 1984

Öz

Impression management is the process of controlling and managing the other party's impressions of oneself. Impression management is used to be a part of social life, to feel belonging to the society, to increase material and moral benefits, to gain respect and to be an individual accepted by everyone. Metaverse is a non-physical, digital living space, a virtual universe. People are represented in this virtual universe through the selfcreated avatars. The discourses such as "being different, being extraordinary, behaving in the way they want to exist" that people are exposed to as a result of increasing social media platforms have brought about extremes in daily life. Today, as in every field, in social environments and virtual environments such as the Metaverse, experiencing extremism, being "different" has become an unshakable rule of separation from the herd. Desires such as being seen, heard, watched, attracting attention, being approved, being
liked have become an ordinary, routine part of daily life that needs to be satisfied through the audience on social media.Nowadays, the desire to manage the impressions of the other party and the issue of being able to exist in a virtual universe with an image as you want questions whether these situations will lead humanity to a utopia or a dystopia, but it is thought that human life is becoming increasingly dystopian. In this context, the concepts of Metaverse and impression management are analysed through the novel 1984, the concepts of persona, surveillance society and panopticon, masculine gaze and feminine gaze are emphasised.

Anahtar Kelimeler

Metaverse, Impression Management, 1984 Novel

Kaynakça

• Alankuş, Z. & Anıl, F. (2022). Metaverse Evreninde Pazarlama: 7p Pazarlama Karması Üzerinden Bir Değerlendirme. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 5(1), 134-168.
• Baudrillard, J. (2022). Simülakrlar ve Simülasyon. Çevirmen: Oğuz Adanız. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Baumeister, R. F. (1982). A Self-Presentational View of Social Phenomena. Psychological Bulletin, 91(1), 3-26.
• Beauvoir, S. (2019). İkinci Cinsiyet. Çev. Gülnur Acar Savran. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Bentham, J. (1791). Panopticon: Postscript: Part II: Containing a Plan of Management for a Panopticon Penitentiary-house. by Jeremy Bentham,.. (Vol. 2). T. Payn.
• Bentham, J. (2008). Panoptikon- Gözün İktidarı. Çev. Zeynep Özarslan ve Barış Çoban. İstanbul: Su Yayınları.
• Bitirim Okmeydan, S. (2017). Postmodern Kültürde Gözetim Toplumunun Dönüşümü: 'Panoptikon'dan 'Sinoptikon' ve 'Omniptikon'a. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 8(30), 45-69.
• Bogost, L. (2021). The Metaverse is Bad. The Atlantic, October 22.
• Bozeman, D. P., & Kacmar, K. M. (1997). A Cybernetic Model of Impression Management Processes in Organizations. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 69(1), 9-30.
• Calandra, C., & Chiu, E. (2021). Into the Metaverse. Wunderman Thompson Intelligence.
• Cammack, R. G. (2010). Location-based service use: a Metaverse investigation. Journal of Location Based Services, 4(1), 53-65.
• Can, E., & Arslan, B. (2018). Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Yeterliklerine İlişkin Öğrenci Görüşleri . Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 10(18) , 195-219.
• Çelik, R. (2022). Metaverse Nedir? Kavramsal Değerlendirme ve Genel Bakış. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 67-74.
• Debord, G. (1996). Gösteri Toplumu. Çev. Ayşen Ekmekçi & Okşan Taşkent. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Di Pietro, R., & Cresci, S. (2021, December). Metaverse: Security and Privacy Issues. In 2021 Third IEEE International Conference on Trust, Privacy and Security in Intelligent Systems and Applications (TPS-ISA) (pp. 281-288). IEEE.
• Dionisio, J. B., & W. Gilbert, R. (2013). 3D virtual worlds and the metaverse: Current status and future possibilities. ACM Computing Surveys (CSUR), 45(3), 1-38.
• Ergül Güvendi, N. (2023). Moda ve Reklam Bağlamında ''Nesne Olarak Kadın Bedeni'' Dönemlere Göre İlişkisel Analiz. İBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 15(15), 92-114.
• Ergül Güvendi, N., & Ay, A., (2020). Post modern Kadın İmgesi: Reklamda Cinsel Metalaşma Üzerine Bir Değerlendirme. Iksad Kongre, Erzurum, Turkey.
• Fang, Z., Cai, L., & Wang, G. (2021). MetaHuman creator the starting point of the metaverse. 2021 International Symposium on Computer Technology and Information Science (ISCTIS), Guilin, China. 4-6 June 2021.
• Geçtan, E. (2014). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Metis Yayınları.
• Geçtan, E. (2020). Hayat. İstanbul: Metis Yayınları.
• Giddens, A. (2008). Ulus Devlet ve Şiddet. Çev. Cumhur Atay. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Goffman, E. (1959). The Presentation of Self in Everyday Life. Garden City, N.Y.: Doubleday.
• Goffman, E. (2018). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. Çev. Barış Cezar. İstanbul: Metis Yayınları.
• Han, Y., Niyato, D., Leung, C., Miao, C., & Kim, D. I. (2021). A dynamic resource allocation framework for synchronizing Metaverse with Iot service and data. Computer Science and Game Theory, 1-6.
• Horning, R. (2011). Social Media, Social Factory. https://thenewinquiry.com/social-media-social-factory/ Son Erişim Tarihi: 28.01.2023.
• Jung, C.G. (2006). Analitik Psikoloji. Çevirmen: Ender Gürol. İstanbul: Payel Yayınları
• Kacmar, K. M., & Carlson, D. S. (1994). Using Impression Management in Women's Job Search Processes. American Behavioral Scientist, 37(5), 682-696.
• Kang, Y. M. (2021). Metaverse Framework and Building Block. Journal of the Korea Institute of Information and Communication Engineering, 25(9), 1263-1266.
• Koskela, H. (2003). ‘Cam Era’—the Contemporary Urban Panopticon. Surveillance & Society, 1(3), 292-313.
• Kuş, O. (2021). Metaverse: 'Dijital Büyük Patlamada' Fırsatlar ve Endişelere Yönelik Algılar. Intermedia Uluslararası E-dergi, 8(15), 245-266.
• Leary, M. R., & Kowalski, R. M. (1990). Impression management: A literature review and two-component model. Psychological bulletin, 107(1), 34-47.
• Lee, L. H., Braud, T., Zhou, P., Wang, L., Xu, D., Lin, Z., Kumar, A., Bermejo, C. & Hui, P. (2021). All one needs to know about Metaverse: A complete survey on technological singularity, virtual ecosystem, and research agenda. Journal of Latex Class Files, 14(8), 1-66.
• Lyon, J. F. (1997). Postmodern Durum Bilgi Üzerine Bir Rapor. Çev. Ahmet Çiğdem. Ankara: Vadi Yayınları. Machiavelli, N. (2022). Prens. Çev. Kemal Atakay. İstanbul: Can Yayınları.
• Magnavita, J. J. (2016). Kişilik Kuramları. Çev. S. Erdem Türközü, Mirel Benveniste ve Menekşe Arık. İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü.
• Mattelart, A. (2012). Gözetimin Küreselleşmesi: Güvenlileştirme Düzeninin Kökeni. Çev. Onur Gayretli & Su Elif Karacan. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Moisio, R., & Arnould, E. J. (2005). Extending the dramaturgical framework in marketing: Drama structure, drama interaction and drama content in shopping experiences. Journal of Consumer Behaviour: An International Research Review, 4(4), 246-256.
• Montagliani, A., & Giacalone, R. A. (1998). Impression Management and Cross-Cultural Adaption. The Journal of Social Psychology, 138(5), 598-608.
• Mulvey, L. (1975). Visual Pleasure and Narrative Cinema," Screen 16: 3, 6–18. 1981. Afterthoughts on'Visual Pleasure and Narrative Cinema’Inspired by Duel in the Sun," Framework, 15, 16-17.
• Mulvey, L. (1989). British Feminist Film Theory's Female Spectators: Presence and Absence. Camera Obscura: Feminism, Culture, and Media Studies, 7(2-3), 68-81.
• Murray, A., Kim, D., & Combs, J. (2023). The Promise of a Decentralized Internet: What is Web3 and How Can Firms Prepare?. Business Horizons, 66(2), 191-202.
• Özdemir, Ş. (2020). Post-panoptikon çağı: Gözetimin dijitalleşmesi ve çevrimiçi kimliğin gizliliği üzerine bir analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(3), 81-108.
• Özdemir, Z. (2016). Sosyal Medyada Kimlik İnşasında Yeni Akım: Özçekim Kullanımı. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2(1), 112-131.
• Öztat, F. (2019). Gerçeklik, İktidar ve Beden Kavramları Işığında Matrix Filmi. Selçuk İletişim Dergisi, 12(1), 312-324.
• Papagiannidis, S., Bourlakis, M., & Li, F. (2008). Making real money in virtual worlds: MMORPGs and emerging business opportunities, challenges and ethical implications in Metaverses. Technological Forecasting and Social Change, 75(5), 610-622.
• Patterson, M., & Elliott, R. (2002). Negotiating masculinities: Advertising and the inversion of the male gaze. Consumption, Markets and Culture, 5(3), 231-249.
• Riebe, E. (2020). ‘The Feminine Gaze: The Re-imagination of Cinematic Female Sexual Experiences in a Post# metoo World. UWL Journal of Undergraduate Research (XXIII), 1-19.
• Rosenfeld, P., Giacalone, A. R., & Riordan, C. A. (1995). Impression Management in Organizations. New York: Routhledge, s.219.
• Rubin, A. & Babbie, E. R. (2016). Empowerment Series: Research Methods For Social Work. Boston: Cengage Learning.
• Schlenker, B. R. (1980). Impression management: The self-concept. Social Identity, and Interpersonal Relations (Brooks/Cole, Monterey, CA).
• Schmitt, M. (2022). Metaverse: Bibliometric review, building blocks, and implications for business, government, and society. Building Blocks, and Implications for Business, Government, and Society (July 21, 2022).
• Schneider, D. (1981). “Tactical Self-Presentations: Toward a Broader Conception”. In J. T. Tedeschi (Ed.), Impression Management Theory and Social Psychological Research (23-40). New York: Academic Press. Schulz, K. B. (2012). New Governance and Industry Culture. Notre Dame L. Rev., 88, 2515.
• Seidel, S., Berente, N., Nickerson, J., & Yepes, G. (2022, January). Designing the Metaverse. In HICSS (pp. 1-10). Snowden, R. (2012). Jung Kilit Fikirler. Çev. Kemal Atakay. İstanbul: Optimist Kitap.
• Song, Y., & Hong, S. (2021). Build a secure smart city by using blockchain and digital twin. International Journal of Advanced Science and Convergence, 3(3), 9-13.
• Sriram, G. K. (2022). A comprehensive survey on Metaverse. International Research Journal of Modernization in Engineering Technology, 4(2), 772-775.
• Strub, H. (1989). The theory of panoptical control: Bentham's panopticon and Orwell's Nineteen Eighty‐Four. Journal of the History of the Behavioral Sciences, 25(1), 40-59.
• Şah, U. (2020). Eleştirel Söylem Analizi: Temel Yaklaşımlar. Kültür Araştırmaları Dergisi, 7, 210-231.
• Taylor, C. (1995). The politics of recognition. In Campus wars (pp. 249-263). Routledge.
• Timisi, N. (2011). Sinemaya Feminist Müdahale: Laura Mulvey’de Psikanalitik Seyirciden Teknolojik Seyirciye. Editör: Murat İri. Sinema Araştırmaları: Kuramlar, Kavramlar, Yaklaşımlar. İstanbul: Derin Yayınları.
• Türkmenoğlu, M., & Baştuğ, M. (2017). İlkokulda Akran Öğretimi Aracılığıyla Okuma Güçlüğünün Giderilmesi . Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 36-66.
• Vatn, J. (2018). Industry 4.0 and real-time synchronization of operation and maintenance. 28th International European Safety and Reliability Conference, Norway. 17-21 June 2018.
• Wayne, S. J., & Liden, R. C. (1995). Effects of impression management on performance ratings: A longitudinal study. Academy of Management journal, 38(1), 232-260.
• Yang, Q., Zhao, Y., Huang, H., & Zheng, Z. (2022). Fusing blockchain and AI with Metaverse: A Survey. arXiv preprint. https://doi.org/10.48550/arXiv.2201.03201
• Yardım, G., & Doğruel, H. (2019). Eleştirel Söylem Çözümlemesi Bağlamında Haber Metinlerinin İncelenmesi: Pippa Bacca Cinayeti Örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 6(1), 137-148.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (5. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, O. (2022). Dijital Kapitalizm Ekseninde Metaverse: “Örnekler ve Uygulamalar”. Fenerbahçe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 392-408.
• Zhao, Y., Jiang, J., Chen, Y., Liu, R., Yang, Y., Xue, X., & Chen, S. (2022). Metaverse: Perspectives from graphics, interactions and visualization. Visual Informatics, 6, 56-67.