Hemşirelik Eğitimi Üzerine 2000-2023 Yılları Arasında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Eğilimleri: Bir İçerik Analizi

Yıl 2024, Sayı: 14, 23 - 37, 30.04.2024

Elif Kocaağalar Akince , Duygu Ceren Güngör

https://doi.org/10.47994/usbad.1334253

Öz

Bu çalışmada, hemşirelik eğitimi üzerine yapılan lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından eğilimlerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden biri olan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Ulusal Tez Merkezi veri tabanında, 2000-2023 yılları arasında yayınlanmış olan lisansüstü tezler “Hemşirelik Eğitimi” ve “Nurse Education” anahtar kelimeleri kullanılarak taranmıştır. Veri tabanından, 54 teze ulaşılmıştır. Araştırmada dahil edilme kriterlerini karşılayan 45 lisansüstü tez değerlendirmeye alınmış ve betimsel içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Dahil edilen araştırmaların %53,4’ü yüksek lisans, %46,6’sı ise doktora tezi olup, en çok araştırma 2019 yılında yapılmıştır. Hemşirelik eğitimi üzerine yapılan lisansüstü tezlerde; %47’sinde en çok ön test son test kontrol gruplu deneysel desen kullanıldığı, yayın dillerinin ise tamamının Türkçe olduğu saptanmıştır. Lisansüstü tezlerin çoğunluğu erişime açıktır. Türkiye genelinde tüm üniversiteler kapsama alındığında az sayıda üniversitede hemşirelik eğitimi konusunun çalışıldığı, üniversiteler arasında ise en çok %8,88 Ege Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Marmara Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi’nde konu alanında çalışıldığı görülmektedir. Ayrıca en sık kullanılan anahtar kelimenin ise “hemşirelik eğitimi” olduğu saptanmıştır. Hemşirelik eğitimi konulu lisansüstü tezlerin sınırlı sayıda olduğu görülmüş olup, bunun arttırılması hemşirelik eğitiminin geleceği açısından oldukça önem taşımaktadır. Gelecekte planlanan araştırmalarda tema, araştırma deseni seçiminde çalışma bulgularının hemşirelik eğitimi alanında üretilmek istenen bilimsel bilgi açısından yol gösterici olacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte, sınırlı sayıda araştırma olması nedeniyle hemşirelik eğitimi araştırmalarının desteklenmesi ve yaygınlaştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik eğitimi, İçerik analizi, Lisansüstü tez.

Trends Of Graduate Theses On Nursing Education Between 2000-2023: A Content Analysis

Öz

This study, it is aimed to reveal the tendencies of postgraduate theses on nursing education in terms of different variables. The document analysis method, which is one of the qualitative research designs, was used in the study. Postgraduate theses published between 2000-2023 in the database of the National Thesis Center were searched using the keywords "Nursing Education" and "Nurse Education". From the database, 54 theses were reached. 45 postgraduate theses that met the inclusion criteria in the research were evaluated and analyzed by the descriptive content analysis method. 53.4% of the included research is master's and 46.6% are doctoral dissertations, and most research was done in 2019. In postgraduate theses on nursing education; It was determined that the experimental design with the pretest posttest control group was used mostly in 47%, and the publication languages were all Turkish. The majority of postgraduate theses are open to access. When all universities in Turkey are taken into account, it is seen that the subject of nursing education is studied in a small number of universities, while the most 8,88% of universities are studied in the field of Ege University, Istanbul University, Marmara University, and Hacettepe University. In addition, it was determined that the most frequently used keyword was "nursing education". It has been determined that the number of postgraduate theses on nursing education is not at the desired level, and increasing this is very important for the future of nursing education. In choosing the theme and research design in future research planned; considering the findings of this study will be guiding in terms of the scientific knowledge desired to be produced in the field of nursing education. However, due to the limited number of studies, it is recommended to support and disseminate nursing education research.

Anahtar Kelimeler

Content Analysis, Nursing Education, Postgraduate Thesis

Kaynakça

• Ağar, A., & Kızıltan, B. (2023). İş Sağlığı ve Güvenliği Alanında Yapılmış Hemşirelik Konulu Tezlerin Bibliyometrik Analizi (2002-2022). Sağlık Bilimleri ve Klinik Araştırmaları Dergisi, 2(1).
• Akpınar, H., & Özcan, F. (2022). Türkiye'de Manevi Bakımla İlgili Hemşirelik Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi: Sistematik Derleme¹. Sağlık Bilimleri Alanında Uluslararası Araştırmalar VII, 65.
• Birol, L. (2013). Hemşirelik süreci: Hemşirelik bakımında sistematik yaklaşım. 10. Baskı, İzmir: Etki Matbaacılık Yayıncılık.
• Büyüköztürk, S., Çakmak, E., Akgün, O., Karadeniz, S., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (22. Baskı). Pegem Akademi.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6. Baskı). Oxon: Routledge.
• Gedük, E. A. (2018). Hemşirelik mesleğinin gelişen rolleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(2), 253-258.
• Griffin, A. (1993). Holism in nursing: its meaning and value. British Journal of Nursing, 2(6), 310-312. doi.org/10.12968/bjon.1993.2.6.310
• Karadağ, S., & Taşçı, S. (2005). Hemşirelik bakımı ve bakımı etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri Dergisi, 14: 13-21. 11.
• Mayring, P. (2004). Qualitative Content Analysis. A Companion To Qualitative Research, 1(2), 159-176.
• Patton, M. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çeviren: M. Bütün ve S. B. Demir). Pegem Akademi.
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2019). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Taylan, S., Alan, S., & Kadıoğlu, S. (2012). Hemşirelik rolleri ve özerklik. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 14(3), 66-74.
• Türk, G., Yılmaz, M., Kuğuoğlu, S., & Avcı, Ö. (2023). Hemşirelik ve Pediatri Hemşireliğinde Etik: Ulusal Hemşirelik Tezleri Kapsamında Sistematik Derleme. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 40-57.
• Özkan, U. B. (2019). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Pegem Akademi.
• Velioğlu, P. (1999). Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. İstanbul: Alaş Ofset.
• Yılmaz, Ş., & Güven, G. Ö. (2021). Türkiye’de Hemşirelik Tarihi ile İlgili Yapılmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 11(3), 605-611.
• Yılmaz, A., Yazgan, E. Ö., Dur, B. Salman, F., & Demir, A. (2017). Türkiye’de hemşirelik lisansüstü tezlerinin yayın olma durumu: Bibliyometrik çalışma 1977-2016. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 19(3), 34-44.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yorulmaz, D. S., & Karadeniz, H. (2021). Türkiye'de 2000-2020 Yılları Arasında Hemşirelik Alanında Afet Konusunda Yapılan Tezlerin İncelenmesi. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 13(4).
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2023). Türkiye’deki tüm üniversitelerin listesi. (Erişim Tarihi: 09.06.2023). https://www.yok.gov.tr/universiteler/universitelerimiz.
• Yüksek Öğretim Bilgi Yönetim Sistemi. (2023). Anabilim Dalı İsmine Göre Öğretim Elemanı Sayıları Raporu. (Erişim Tarihi: 31.10.2023) https://istatistik.yok.gov.tr/.