Examination Of Teachers Opinions About The Place And Importance Of Cultural Geography In Social Studies Course

Yıl 2024, Sayı: 14, 79 - 109, 30.04.2024

Merve Avcı , Seyit Taşer

https://doi.org/10.47994/usbad.1384028

Öz

This study aims to investigate the level of knowledge of cultural geography by Social Studies teachers and the level of cultural geography in the Social Studies course and this study was conducted using qualitative research techniques and phenomenology design was used. This study was carried out with 50 Social Studies teachers working in 40 secondary schools in Ankara during the 2021-2022 academic year. A semi-structured interview form consisting of 10 questions, together with sub-questions for the first three questions, a total of 16 open-ended questions has been developed for Social Studies teachers to answer. These questions are based on the problem sentence and subproblems. Based on the written answers to the questions, repeated opinions were determined, and these opinions were made into a theme and interpreted together with frequency and percentage values. According to the results obtained from this research, it has been concluded that cultural geography is not known at a sufficient level by Social Studies teachers. In addition to the impact of geography on culture, it has been observed that the perspectives of the teachers on the influence of culture on geography are often limited. There was a higher percentage of instructors who stated that climatic and geographic factors had an impact on culture. It has been observed that a significant part of the Social Studies teachers mentioned that the geographical effects and the effect of geographical features on culture were highlighted more when cultural geography was discussed in the Social Studies lecture. Cultural geography is a field that is quite comprehensive and extensive contents. In this regard, if it can be taught more effectively, enhanced with visual themes in the Social Studies course, and handled as a new unit title, it will be easier for students to understand, and people who know and like both their geography and culture better will be raised.

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Culture, Cultural Geography, Teacher Opinions

Kültürel Coğrafyanın Sosyal Bilgiler Dersindeki Yeri ve Önemi İle İlgili Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi

Öz

Kültürel coğrafyanın Sosyal Bilgiler öğretmenleri tarafından ne düzeyde bilindiğinin ve Sosyal Bilgiler dersinde kültürel coğrafya konusuna ne düzeyde yer verildiğinin araştırıldığı bu çalışma, Nitel araştırma yönteminden yararlanılarak yapılmış ve fenomenoloji (olgubilim) deseni kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Bu çalışma 2021-2022 eğitim öğretim döneminde Ankara’daki 40 ortaokulda görev yapmakta olan 50 Sosyal Bilgiler öğretmeniyle gerçekleştirilmiştir. Sosyal Bilgiler öğretmenlerine cevaplandırmaları için temelde 10 sorudan oluşan, ilk üç sorudaki alt sorularla birlikte toplamda 16 açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu geliştirilmiştir. Bu sorular, problem cümlesi ve alt problemler temel alınarak oluşturulmuştur. Sorulara verilen yazılı yanıtlardan yola çıkılarak tekrarlanan görüşler belirlenmiş, bu görüşler tema haline getirilerek frekans ve yüzde değerleriyle birlikte yorumlanmıştır. Bu araştırmadan elde edilen sonuçlara göre kültürel coğrafyanın Sosyal Bilgiler öğretmenleri tarafından yeterli düzeyde bilinmediği sonucuna ulaşılmıştır. Özellikle kültürel coğrafyanın tanımında yetersizliklerin olduğu sonucuna ulaşılmış ve kültürel coğrafya ile ilgili anlam karmaşası yaşadıkları görülmüştür. Kültürel coğrafyada; coğrafyanın kültüre olan etkisinin yanı sıra, kültürün de coğrafyaya etkisi olduğunu belirten öğretmen görüşlerinin sınırlı kaldığı görülmüştür. Coğrafi özellikler ve iklimsel etkilerin kültür üzerinde etkili olduğunu belirten öğretmenlerin oranı ise daha fazla öne çıkmıştır. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin önemli bir bölümünün, kültürel coğrafyanın Sosyal Bilgiler dersinde ele alınışında daha çok coğrafi etkilerin, coğrafi özelliklerin kültüre olan etkisinin öne çıkarılmış olduğundan bahsettikleri görülmüştür. Kültürel coğrafya oldukça kapsamlı ve geniş içeriklere sahip bir alandır. Bu yönüyle Sosyal Bilgiler dersinde daha etkili ve görsel temalarla zenginleştirilerek öğretilebilirse ve yeni bir ünite başlığı halinde ele alınabilirse, öğrenciler tarafından daha anlaşılabilir bir hale gelecek ve hem coğrafyasını hem de kültürünü daha iyi tanıyan, seven, coğrafyasına ve kültürüne çok daha hâkim bireyler yetiştirilebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Kültür, Kültürel Coğrafya, öğretmen görüşleri

Etik Beyan

Bu çalışma doktora tezinin bir bölümünden üretilerek hazırlanmıştır. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Etik Kurulunun 14/07/2021 tarihli, 2021/27-15 sayılı kararı gereği, araştırmanın gerçekleştirilmesinde herhangi bir etik sakınca bulunmadığına yönelik etik kurul kararı verilmiştir.

Kaynakça

• Ackerman, E. A. (1972). Kültürel Coğrafya (Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Bölümü Dergisi I) (Çeviren: Nazmiye Özgüç). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul.
• Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 7(1), 231-274.
• Bilgili, A. S. (2019). Sosyal Bilgilerin Temelleri (9. Baskı). Pegem Akademi, Ankara.
• Bonnemaison, J. (2005). The Idea of Culture (Edited by: Chantal Blanc Pamard, Maud Lasseur and Christel Thibault), Culture and Space-Conceiving a new cultural geography, I. B. Tauris & Co. Ltd., London.
• Claval, P., & Entrikin, J. N. (2004). Cultural Geography: place and landscape between continuity and change (Edited by: Georges Benko and Ulf Strohmayer), Human Geography-A History for The 21st Century- A Member of The Hodder Headline Group, Oxford University Press, New York.
• Doğanay, H. (1994). Türkiye Beşeri Coğrafyası. Gazi Büro Kitabevi, Ankara.
• Eriksen, T. H. (2019). Küçük Yerler, Büyük Meseleler-Sosyal ve Kültürel Antropoloji (4. Baskı). (Çeviren: A. Erkan Koca), Atıf Yayınları, Ankara.
• Jackson, R. H., & Hudman, L. E. (1990). Cultural Geography (People, Places and Environment). West Publishing Company, United States of America.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi (25. Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Kottak, C. P. (2008). Antropoloji – İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış. (Çeviren: Serpil N. Altunbilek vd.) Ütopya Yayınevi, Ankara.
• Kuş, E. (2009). Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri-Sosyal Bilimlerde Araştırma Teknikleri Nicel mi? Nitel mi?. Anı Yayıncılık, Ankara.
• Okur, M., & Bilgili, M. (2021). Kültürel Coğrafya Bağlamında Temsil ve Temsil Ötesi Teoriler. Ege Coğrafya Dergisi, 30(1), 187-194.
• Okur, M. (2022). Kültürel Coğrafya Perspektifinden Mekânın Eleştirisi. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE). 45, 134-147.
• Orhan, F. (2019). Kültürel Coğrafya Özellikleri ve Turistik Potansiyeli Açısından Geleneksel Artvin Evleri. Pegem Akademi, Ankara.
• Özey, R. (2014). Kültürel Coğrafya. Aktif Yayınları, İstanbul.
• Saban, A., & Ersoy, A. (2016). Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri. Anı Yayıncılık, Ankara.
• Şahin, S. H. (2007). Ulukışla İlçesi (Niğde) Doğal Kültürel Coğrafya Araştırmaları ve Ekoturizm Potansiyeli. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Şahin, V. (2019). Kültürel Coğrafya Bakımından Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Ders Programlarına Bir Yaklaşım. Milli Eğitim Dergisi, 48(222), 173-183.
• Torun, E. (2014). Tarsus’un Tarihi-Kültürel Coğrafya Araştırmaları ve Turizm Potansiyeli. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Tümertekin, E. (1962). Beşeri ve İktisadi Coğrafyaya Giriş. Baha Matbaası, İstanbul.
• Tümertekin, E., & Özgüç, N. (1996). Ekonomik Coğrafya. Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (4. Baskı). Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık, Ankara.