Investigation of Sports Nutrition Knowledge Levels of Students Studying at the School of Physical Education and Sports in terms of Some Variables

Yıl 2022, , 105 - 118, 31.12.2022

Zekai Çakır , Osman Satı Coşkuntürk

https://doi.org/10.30769/usbd.1210763

Cited By: 3

Öz

Although adequate and balanced nutrition is important for everyone in every period, it is one of the main factors that negatively affect the quality of life of individuals with insufficient nutritional knowledge and the performance of athletes. Adequate nutrition is directly proportional to conscious nutrition and good nutritional information. In the light of the information about the nutrition information of the students studying in the field of sports, although there are some studies, the aim of this study, which is to contribute from a different perspective to the studies that measure the nutrition information of the students who do active sports and continue their education, from a different perspective. and to evaluate the sports nutrition knowledge levels of students who do and do not do active sports in different branches according to the sports branch they do (team or individual). Data were collected from 339 students within the scope of the study. Statistical analysis of the data was made in SPSS 26 statistical package program. As a data collection tool, the Sports Nutrition Knowledge Scale, which Çırak and Çakıroğlu (2019) adapted into Turkish, was used. Frequency and percentage values of the obtained data were calculated. As a result, the knowledge of sports science students who do active sports is not at the desired level, have partially incomplete information and have faulty eating habits. It has been concluded that most of them do not give enough importance to their nutrition even if they do not do active sports. As a result, it is thought that students and active athletes should receive academic and scientific support in order to increase their nutritional knowledge and gain correct eating habits.

Anahtar Kelimeler

Exercise, Nutrition Information, Nutrition Habit, Athlete, Student

Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulunda Öğrenim Gören Öğrencilerin Sporcu Beslenme Bilgi Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

Dengeli ve yeterli beslenme bireylerin yaşam kaliteleri için hayatın her döneminde önemli olmakla birlikte sporcuların performanslarını etkileyen temel faktörlerden olması bakımından da ayrıca önemlidir. Yeterli ve bilinçli beslenme sporcuların performansları açısından üzerinde durulması gereken konular başında gelmektedir. Spor alanında öğrenim gören öğrencilerin beslenme bilgileri ile ilgili bilgiler ışığında, bazı araştırmalar olmasına rağmen, aktif spor yapan ve öğrenimlerine devam eden öğrencilerin beslenme bilgilerini ölçen çalışmalara farklı perspektiften katkı sağlamak amacıyla yapılan bu çalışma Bayburt Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulunda (BESYO) öğrenim gören ve farklı branşlarda aktif spor yapan öğrencilerin sporcu beslenme bilgi düzeylerini yaptıkları spor branşına (takım ya da bireysel) göre değerlendirilmesidir. Çalışma kapsamında 339 öğrenciden veri toplanmıştır. Verilerin istatistiksel analizi SPSS 26 istatistik paket programında yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak Çırak ve Çakıroğlu, (2019) Türkçeye uyarlamış oldukları “Sporcu Beslenme Bilgisi Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin frekans ve yüzde değerleri hesaplanmıştır. Sonuç olarak Spor bilimlerinde öğrenim gören aktif spor yapan öğrencilerin sporcu beslenmesi konusundaki bilgilerinin istenilen düzeyde olmadığı, kısmen eksik bilgi sahibi ve hatalı beslenme alışkanlıklarına sahip oldukları, bir çoğunun beslenmelerine yeteri kadar önem vermedikleri kanısına varılmıştır. Katılımcıların bölüm değişkeni ve Sınıf değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmemiştir (p>0,05). Sonuç olarak spor yapan ve yapmayan tüm spor bilimleri alanında öğrenim gören öğrencilerin beslenme bilgilerinin arttırılması ve doğru beslenme alışkanlıkları kazandırılmasına yönelik akademik ve bilimsel destek almaları gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Egzersiz, Beslenme Bilgisi, Beslenme Alışkanlığı, Sporcu, Öğrenci, Exercise, Nutrition Information, Nutrition Habit, Athlete, Student

Kaynakça

• Akat, Ü., ve Bozkurt, N. (1988). Aile yanında yurtta ve bekar evinde kalan yüksekokul öğrencilerin beslenme ve başarı durumları. Diabet Yıllığı, 5.
• Aljaloud, S.O., & İbrahim, S.A. (2013). Use of dietary supplements among professional athletes in Saudi Arabia. Journal of Nutrition and Metabolism, 2013, Article ID 245349, 1-7. https://doi.org/10.1155/2013/245349
• Alpar, F. (2011). Vücut geliştirme sporcularında beslenme, fiziksel aktivite ve besin takviyesi kullanım durumlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Andrews, A., Wojcik, J. R., Boyd, J. M., & Bowers, C. J. (2016). Sports nutrition knowledge among mid-major division I university student-athletes. Journal of nutrition and metabolism, Volume 2016, Article ID 3172460, 1-5. https://doi.org/10.1155/2016/3172460
• Arslan, P., Karaağaoğlu, N., Duyar, İ., ve Güleç, E. (1993). Yüksek öğrenim gençlerinin beslenme alışkanlıklarının puanlandırma yöntemi ile değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 22(2), 195-208.
• Baysal, A., Aksoy, M., Besler, HT., Bozkurt, N., Keçecioğlu, S., Mercanlıgil, SM., Merdol, TK., Pekcan, G., ve Yıldız, E. (2014). Diyet el kitabı. Ankara: Hatiboğlu Yayıncılık, 8. Baskı
• Baysal, A. (1981). Beslenme sorunlarının sosyal, kültürel eğitim ve ekolojik etmenlerle ilgili nedenleri ve çözüm önerileri. Beslenme ve Diyet Dergisi, 10, 50-62.
• Baysal, A. (2010). Genel beslenme. 13. Baskı, Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• Çingöz, Y. E., Mavibaş, M., Asan, S., & Sevindik, B. (2021). Meslek gruplarına göre serbest zaman fiziksel aktivite kısıtlayıcılarının araştırılması. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 103- 113.
• Çingöz, Y. E., Altuğ, T., Şensoy, C., Turan, M., Yönal, M., ve Akın, H. (2022). Bireylerin sportif rekreasyonel aktivitelere ilişkin sağlık inancı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 11 (1), 1-18.
• Çırak, O., ve Çakıroğlu, F. P. (2019). Sporcu beslenme bilgisi ölçeğinin türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 35-49.
• Condo, D., Lohman, R., Kelly, M., & Carr, A. (2019). Nutritional intake, sports nutrition knowledge and energy availability in female Australian rules football players. Nutrients, 11(5), 971.
• Ersoy, G. (2016). Fiziksel uygunluk (fitnes) spor ve beslenme ile ilgili temel öğretiler. Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri, 2. Baskı.
• Ersoy, G. (1995). Sağlıklı yaşam, spor ve beslenme. Ankara: Damla Matbaacılık.
• Gök, O., ve Okan, İ. (2020). Milli takım sporcularının antrenör davranışlarına ilişkin görüşlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 486-498 https://doi.org/10.31680/gaunjss.819132
• Gönen, M., ve Ceyhan, M. A. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sağlıklı beslenmeye yönelik tutumları ile benlik saygıları arasındaki ilişki, International Journal of Eurasia Social Sciences (IJOESS), 13(48), 625-637. http://dx.doi.org/10.35826/ijoess.3154
• Gönen, M., Ceyhan, M.A., Çakır, Z., Zorba, E., ve Coşkuntürk, O.S. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin rekreasyon alanı kullanımlarına ilişkin engel ve tercihleri. The Online Journal of Recreation and Sports (TOJRAS), 11(4), 59-76. https://doi.org/10.22282/ojrs.2022.109
• Hassapidou, M. N., Grammatikopoulou, M. G., & Liarigovinos, T. (2000). Dietary intakes of Greek professional football players. Nutrition & Food Science, 11(6), 1305. https://doi.org/10.3390/nu11061305
• Kavas, A., ve Kavas, A. (1985). Üniversite öğrencilerinin beslenme bilgi düzeyi beslenmeye karşı tutumları ve beslenme durumları üzerine bir araştırma. Beslenme Ve Diyet Dergisi, 14, 63-73.
• Kızıltan, G. (2000). Başkent üniversitesi yiyecek içecek işletmeciliği programına kayıtlı öğrencilerin beslenme bilgi düzeyi ve beslenme durumuna beslenme eğitiminin etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 29(2), 34-41.
• Kreider, R. B., Wilborn, C. D., Taylor, L., Campbell, B., Almada, A. L., Collins, R., & Antonio, J. (2010). ISSN exercise & sport nutrition review: research & recommendations. Journal of the international society of sports nutrition, 7(1),1- 7. https://doi.org/10.1186/1550-2783-7-7
• Kumartaşlı, M. (2006). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında okuyan aktif spor yapan öğrencilerin beslenme ve sağlık durumlarının incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
• Mengi, Ö. (2016). Sporcularda beslenme alışkanlıkları, duygu durumu ve performans arasındaki ilişki (Master's thesis, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Onurlubaş, E., Doğan, H.G., ve Demirkıran, S. (2015). Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(3), 61-9.
• Özdemir, G. (2010). Spor dallarına göre beslenme. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 1-6. https://doi.org/10.17155/spd.67561
• Özdoğan, Y., ve Özcelik, A.O. (2011). Evaluation of the nutrition knowledge of sports department students of universities. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 8(1), 1-7.
• Samar, E. (2021). Metaphoric perceptions of nutrition and dietetics department students on sports. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 44-57.
• Samar, E., ve Ece, C. (2022). Kano ve Güreş sporcularının doping ve ergojenik destek hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. ROL Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 126-141. http://dx.doi.org/10.29228/roljournal.57323
• Samar, E. (2022). Artvin Çoruh Üniversitesi personelinin pandemi sürecinde fiziksel aktivite ve beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports (TOJRAS), 11(1), 19-29. http://doi.org/10.22282/ojrs.2022.93
• Saygın, M., Öngel, K., Çalışkan, S., Yağlı, M., Has, M., Gonca, T., ve Yücel, K. (2011). Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 18(2), 43-47.
• Soeters, P. B., Reijven, P. L., Schols, J. M., Halfens, R. J., Meijers, J. M., & Van Gemert, W. G. (2008). A rational approach to nutritional assessment. Clinical Nutrition, 27(5), 706-716. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2008.07.009
• Solsun, B. G. (2021). Aksaray üniversitesi spor bilimleri fakültesi öğrencilerinde sporcu beslenmesi bilgi düzeyi ve beslenme alışkanlıkları ile ilişkili etmenler (Doctoral dissertation, Necmettin Erbakan University, Turkey).
• Thomas, D. T., Erdman, K. A., & Burke, L. M., (2016). Position of the academy of nutrition and dietetics, dietitians of canada, and the American College of Sports Medicine: Nutrition and athletic performance. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 116(3), 501-528.
• Trakman, GL., Forsyth, A., Devlin, BL., & Belski, R., (2016). A systematic review of athletes’ and coaches’ nutrition knowledge and reflections on the quality of current nutrition knowledge measures. Nutrients; 8(9), 1-23. https://doi.org/10.3390/nu8090570
• Turan, M., Mavibaş, M., ve Savaş, B. Ç. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sporda mental dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2 (2), 52-70.
• Ulaş, A.G. (2018). ADÜ Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinin sporcu beslenmesi ile ilgili farkındalıkları. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Fizyolojisi (Tıp) Yüksek Lisans Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
• Uzlu, G., Koç, M., Akgöz, H.F., Yalçın, S.ve Çöl, B.G. (2021). Sporcu üniversite öğrencilerinin beslenme bilgi düzeylerinin ölçülmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (14), 227-240. https://doi.org/10.38079/igusabder.903478
• Vançelik, S., Önal, S. G., Güraksın, A., ve Beyhun, E. (2007). Üniversite öğrencilerinin beslenme bilgi ve alışkanlıkları ile ilişkili faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(4), 242-248.
• Waly, M.I., Kilani, H.A., & Al-Busafi, MS. (2013). Nutritional practices of athletes in Oman: A descriptive study. Oman medical journal, 28(5), 360.
• Yardımcı, E., İnce, N., Hapçıoğlu, B., ve İşsever, H. (1993). Öğrenim gören gençlerimizin sağlık sorunları. Erciyes Üni.Yay., 46,80-85
• Yilmaz, E., & Özkan, S. (2007). Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(6), 87-104.
• Zawila, L. G., Steib, C. S. M., & Hoogenboom, B. (2003). The female collegiate cross-country runner: nutritional knowledge and attitudes. Journal of athletic training, 38(1), 67.
• Zorba, E. (1999). Herkes için spor ve fiziksel uygunluk. G.S.G.M. Eğitim Dairesi, Ankara.