Açık Uçlu Sorgulama Biçimi Olarak Sokratik Konuşma

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 3, 271 - 284, 23.10.2020

Gülümser Durhan

Öz

Sokratik konuşma, bir kişinin konuşup diğerlerinin dinlediği manada bir konuşma biçimi değil, bir grup insanın bir araya gelerek tartışmaya mahal veren bir sorun üzerinde karşılıklı olarak süre giden bir konuşma şeklidir. Zira Sokrates için konuşma, birinin konuşup diğer(ler)inin dinlediği tarzda olursa bu, konuşma değil ancak konferans olabilir. Dolayısıyla konuşma, en az iki kişinin mevcut bulunduğu bir ortamda karşılıklı işbirliği şeklinde olagelen bir sohbet etmedir. Başka bir ifadeyle Sokrates'in ortaya koyduğu konuşma biçimi, karşılıklı fikir alışverişi şeklinde diyalog yollu gerçekleşen diyalektik yöntemdir. Bu şekilde gerçekleşen Sokrates'in konuşmalarında tartışmayı ya da sorun olan mevzuyu açan hep muhatap olmuştur. Sokrates burada sorularıyla muhataplarını yönlendirmekte; onların doğruyu bulmalarını, bilgisizliklerinin farkına varmalarını sağlamakta ve bildikleri zannettikleri şeyleri aslında bilmediklerini göstermektedir. Bu nedenle onun sorduğu sorular, kendisini onaylatmak şeklinde değil karşısındaki kişinin zihninde olanı ortaya dökmeye yöneliktir. Herkesin zihninde var olan düşünceler farklı farklı olması nedeni ile Sokrates'in sorgulama biçimi, açık uçlu olmaktadır. İşte bu çalışmada amaç, Sokrates'in konuşma yöntemi bağlamında, onun açık uçlu sorgulama şeklinin nasıllığını serimlemektir.

Anahtar Kelimeler

Sokrates, Açık uçlu Sorgulama, diyalektik

Kaynakça

• Ahbel-Rappe, S. & Kamtekar, R. (2006). A Companion to Socrates, Australia: Blackwell Publishing.
• Aristoteles (1996). Metafizik, Çev. Ahmet Arslan, İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Beck, S. (2006). "Questions and Answers", Confucius and Socrates: Teaching Wisdom içinde, World Peace Communications; https://www.san.beck.org/SOCRATES3-How.html#3 (12.08.2020).
• Cevizci, A. (2013). Sokrates, İstanbul: Say Yayınları.
• Erdoğan, E., (2009). "Platon ve Aristoteles’in Bilimlere İlişkin Sınıflamaları", FLSF, Sayı: 7, ss.137-162.
• Eroğlu, C. (1966). "Toplumsal Araştırmalarda Diyalektik Yöntem", Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 21, Sayı:3, Ankara, ss. 283- 301.
• Gülenç, K. (2008). “Pre-sokratiklerden Platon’a Miras, Logos ve Diyalektik”, Felsefelogos: Diyalektik ve Yöntem, Sayı: 35-36, İstanbul, ss.117-138.
• KEYPS (Kurumsal Eğitim Yönetimi ve Planlama Sistemi). Soru Hazırlama Kılavuzu; https://docplayer.biz.tr/3915216-Soru-hazirlama-kilavuzu-coktan-secmeli-kisa- cevapli-acik-uclu-coklu-secmeli-eslestirmeli.html, (04.09.2020).
• Kuçuradi, İ. (2014). Çağın Olayları Arasında, Editörler: Betül Çotuksöken, Gülriz Uygur ve Hülya Şimga, İstanbul: Tarihçi Kitapevi.
• Laertios, D. (2015). Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri, Çev. Candan Şentuna, İstanbul: YKY.
• Lloyd, G. E. R. (2014). Aristoteles, Çev. Aylin Kayapalı, İstanbul: Pinhan Yayınları.
• Plato (2008). Phaedrus, Translated by Benjamin Jowett; http://www.gutenberg.org/files/1636/1636-h/1636-h.htm (13.08.2020).
• Platon (2005). Devlet, Çev. Sabahattin Eyüboğlu/ M. Ali Cimcoz, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Platon (2009). Gorgias, Diyaloglar içinde, İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Platon (2009). Menon, Diyaloglar içinde, İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Platon (2009). Sokrates'in Savunması, Diyaloglar içinde, İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Platon (2014). Phaidros ya da Güzellik Üzerine, Çev. Birdal Akar, Ankara: Bilgesu Yayınları.
• Soccıo, D. J. (2010). Felsefeye Giriş: Hikmetin Yapıtaşları, Çeviren: Kevser Kıvanç Karataş, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Szlezak, T. A. (2005). Reading Plato, Trans. Graham Zanker, London and New York: Routledge.
• Ünder, H. (1994). "Sokratik Diyalog", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 27 Sayı: 2, Ankara , ss. 639-658.
• Vlastos, G. (1991). Socrates, Ironist and Moral Philosopher, Ithaca: Cornell University Press.