Akademisyenlerde İş Doyumunun Algılanan Sosyal Destekle İlişkisinin İncelenmesi

Yıl 2019, Sayı: 9, 345 - 375, 30.12.2019

Merve Baş Melisa Aksu Hüseyin Ünübol , Gökben Hızlı Sayar

Öz

Bu araştırmada akademisyenlerdeki iş doyumunun, algılanan sosyal destekle ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca çalışma içerisinde iş doyumu, algılanan sosyal destek ve sosyodemografik değişkenler arasındaki ilişki de incelenmiştir. Araştırmaya Üsküdar Üniversitesi akademisyenlerinden 84 kişi katılmıştır. Katılımcılara Sosyodemografik Veri Formu, Minnesota İş Doyumu Ölçeği ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizi için Tek Yönlü Varyans Analizi, Bağımsız Gruplarda T-Testi ve Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre Minnesota İş Doyumu Ölçeğinin (MİDÖ) Dışsal Doyumu ile Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin (ÇBASDÖ) diğer önemli kişi destek alt ölçeği arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki saptanırken MİDÖ ve ÇBASDÖ arasında diğer alt ölçeklere bakıldığında herhangi bir ilişkiye rastlanmamıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerin dışsal doyum ve diğer önemli kişi destek alt boyutları arasında bir ilişki olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Bu bilgilere ek olarak yaş, unvan, ailede akademisyen olma durumu ve haftada verilen ders saatinin iş doyumu ve algılanan sosyal destek düzeylerinde bir değişikliğe sebep olmadığı sonucuna ulaşılırken hem cinsiyet hem medeni durumun iş doyumu ve algılanan sosyal destek düzeyleri üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Algılanan Sosyal Destek, İş Doyumu, Minnesota İş Doyumu Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Destek Sistemleri

Investigation of the Relationship Between Job Satisfaction and Percepted Social Support in Academicians

Öz

The objective of this study was to investigate the relationship between job
satisfaction and perceived social support among the academicians. 84
academicians participated in the study who worked in the Üsküdar University.
Sociodemographic Data Form, Minnesota Satisfaction Questionnaire and
Multidimensional Scale of Perceived Social Support were administered to
participants. One-way analysis of variance, Independent samples t-test and
Pearson correlation analysis was used to analysis of the data. As a result of
the study, while there were statistically significant and positive relationship
between the Minnesota Satisfaction Questionnaire-ExtrinsicSsatisfaction and
Multidimensional Perceived Social Support-A significant other subscales, there
was no relationship between any other subscales. 

Anahtar Kelimeler

Job Satisfaction, Perceived Social Support, Minnesota Satisfaction Questionnaire-Extrinsic Satisfaction, Multidimensional Perceived Social Support, Support Systems.

Kaynakça

• Akman, Yasemin, Bilge, Filiz, ve Kelecioğlu, Hülya, “Öğretim Elemanlarının İş Doyumlarının İncelenmesi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, sayı:32 (2007): 32-41.
• Alderfer, Clayton P., “Existence, Relatedness and Growth”, (New York, Free Press, 1972).
• Aliyev, Ramin ve Tunç, Erhan, “Ortaokul Öğrencilerinin Algılanan Sosyal Destek Düzeyi ve Benlik Algılarının İncelenmesi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2, sayı:21 (2017): 401-418.
• Ardahan, Melek, “Sosyal Destek ve Hemşirelik”, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2, sayı:9 (2006): 68-75.
• Aşık, Nuran A. “Çalışanlarda İş Doyumunu Etkileyen Bireysel ve Örgütsel Faktörler ile Sonuçlarına İlişkin Kavramsal Bir Değerlendirme”, Türk İdare Dergisi, sayı:467 (2010): 31-51.
• Bayraktar, Özlem, “Üniversite Öğrencilerinin Algılanan Sosyal Destek Düzeyleri ile Duygusal Zekaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, (Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2011).
• Bano, Safia vd., “Does Perceived Social Support Mediate The Relationship of Perceived Organizational Support and Job Satisfaction? A Structural Equation Modeling Approach”, Journal of Managerial Sciences 3, sayı:11 (2017): 105-118.
• Brough, Paula ve Pears, Judi, “Evaluating The Influence of The Type of Social SupportOn Job Satisfaction and Work Related Psychological Well-Being”, International Journal of Organizational Behaviour 2, sayı:8 (2004): 472-485.
• Cenkseven, Fulya ve Dost, Meliha Tuzgöl, “Öğretim Elemanlarının Sosyodemografik Değişkenlere ve Üniversitelerini Değerlendirmelerine Göre İş Doyumları”, Eğitim ve Bilim 148, sayı:33 (2008): 28-39.
• Clark, Andrew, Oswald, Andrew, ve Warr, Peter, “Is Job Satisfaction U-Shaped in Age?”, Journal of Occupational and organizational Psychology, sayı:69 (1996): 57-81.
• Cohen, Sheldon ve Wills, Thomas A., “Stress, Social Support and Buffering Hypothesis”, Pschological Bulletin 2, sayı:98 (1995): 310-357.
• Dikmen, Ahmet A. “İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, sayı:50 (1995): 115-140.
• Dugguh, Stephen ve Dennis, Ayaga, “Job Satisfaction Theories: Traceability to Employee Performance in Organizations”, Journal of Business and Management 5, sayı:16 (2014): 11-18.
• Ergeneli, Azize, ve Eryiğit, Mehmet, “Öğretim Elemanlarının İş Tatmini: Ankara’da Devlet ve Özel Üniversite Karşılaştırması”, H. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2, sayı:19 (2001): 159-178.
• Hotamışlı, Mustafa ve Ağca, Veysel, “Öğretim Elemanları İş Tatmin Düzeylerinin Demografik Özelliklere Göre Değişmesi: Türkiye’de Kamu ve Vakıf Üniversitelerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, Sosyal Bilimler Dergisi 2, sayı:12 (2010): 95-118.
• House, James S., Landis, Karl R., ve Umberson, Debra, “Social Relationships and Health”, Science 4865, sayı:241 (1988): 540-545.
• Karlıdağ, Rıfat, Ünal, Süheyla ve Yoloğlu, Salim, “Hekimlerde Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Yaşam Doyumu Düzeyleri ile İlişkisi”, Klinik Psikiyatri, sayı:4 (2001): 113-118.
• Kırel, Çiğdem, “Esnek Çalışma Saatleri Uygulamalarında Cinsiyet, İş Tatmini ve İş Bağlılığı İlişkisi”, İ. Ü. İşletme Fakültesi Dergisi 2, sayı:28 (1999): 115-136.
• Krishna, Siva Rama ve Nandan, Raja, “Determinants of Job Satisfaction of Faculty in Higher Education”, The Indian Journal of Industrial Relations 1, sayı:49 (2013): 132-147.
• Küçüközkan, Yasemin, “Liderlik ve Motivasyon Teorileri: Kuramsal Bir Çerçeve”, Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi 2, sayı:1 (2015): 86-115.
• Mowday, Richard T., Shapiro, Debra L., ve Steers, Richard M., “Introduction to Special Topic Forum: The Future of Work Motivation Theory”, Academy of Management Review 3, sayı:29 (204): 379-387.
• Temel Eğinli, Ayşen “Çalışanlarda İş Doyumu: Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının İş Doyumuna Yönelik Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 3, sayı:23 (2009): 35-52.
• Onaran, Oğuz, “Çalışma Yaşamında Güdülenme Kuramları”, (Ankara Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 1985).
• Özaydın, Mehmet Merve ve Özdemir, Ömer, “Çalışanların Bireysel Özelliklerinin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Bir Kamu Bankası Örneği”, İşletme Araştırmaları Dergisi 1, sayı:6 (2014): 251-281.
• Öztürk, Meral ve Şahbudak, Ercan, “Akademisyenlikte İş Doyumu”, Uluslararası Sosyal Araştırma Dergisi 40, sayı:8 (2015): 494-501.
• Singh, Ashak P., Singh, Amish, ve Singhi, Nitu, “Organizational Role Stress and Social Support as Predictors of Job Satisfaction Among Managerial Personnel”, Journal of Psychosocial Research 1, sayı:10 (2015): 1-10.
• Sun, Özlem, “İş Doyumu Üzerine Bir Araştırma: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü”, (Uzman Yeterlilik Tezi, 2002).
• Vangelesti, Anita L., “Challenges in Conceptualizing Social Support”, Journal of Social and Personal Relationships 1, sayı:26 (2009): 39-51.
• Vroom,Victor H., “Work and Motivation”, (New York: Wiley, 1964).
• Zimet, Gregory D., “The Multidimensional Scale of Perceived Social Support”, Journal of Personality Assessment 1, sayı:52 (1998): 30-41.