Limited Şirket Vergi Borçlarının Ödenmesinde Ortakların Sorumluluğu

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 12 - 33, 16.07.2022

Zübeyir Bakmaz

Öz

Limited şirketlerin vergi konusuna girecek türden işlemler yapması, şekli ve maddi vergi ödevlerinin ifa edilmesiyle yükümlü kılınmalarına sebebiyet vermektedir. Ancak, söz konusu vergisel yükümlülüklerin ifasının bu şirketler adına bunların yetkili organları tarafından yerine getirilmesi gerekmektedir. Vergisel borçların ifa edilmemesi veya eksik ifa edilmesi durumunda ikinci derece sorumluluk uygulaması söz konusu olmaktadır. Vergi hukuku limited şirketlerin maddi ve şekli vergi ödevlerindeki sorumluluk uygulamasını özel norm olarak düzenlemiştir. Bu özel normlar incelendiğinde, limited şirketler adına tahakkuk etmiş ve ödenmemiş bulunan vergi borçlarının tahsilinde ortaklara önemli sorumluluklar yüklenildiği görülmektedir. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’da, limited şirketlerin hem mevcut ortaklarının hem de eski ortaklarının sorumlulukları hüküm altına alınmıştır. Aynı kanunda, kanuni temsilcilerin sorumlulukları ayrıca düzenlenmiştir. Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda yer alan vergi borcunun tahsiline yönelik fer’i sorumluluk hükümleri, limited şirketlerin ortaklarını ve kanuni temsilcilerini de kapsar niteliktedir. Bu düzenlemelerle, limited şirketlerden tahsil edilemeyen vergi borçlarından dolayı birden fazla kişi çok sayıda normla sorumluluk kapsamına alınmıştır. Bu durum ise, uygulamada ihtilafları da beraberinde getirmiş ve söz konusu uyuşmazlıklar hakkında yüksek yargı organları önemli içtihatlarda bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Limited şirket, sorumluluk, vergi borcu, kanuni temsilci, şirket ortağı

Kaynakça

• Ağar, S. (2009). Vergi Tahsilatından Kaynaklanan Uyuşmazlıklar ve Çözüm Yolları. Ankara: Yaklaşım.
• Akmansu, M. (1954). Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanunun Şerh ve İzahları. Ankara: Örnek Matbaası.
• Aksu Özkan, R. (2020). Yargıtay Kararları Işığında Limited Şirkette Pay Devrinin Ortağın Kamu Borçlarına Etkisi. Hacettepe HFD, 10(1), 226-267. doi:10.32957/hacettepehdf.712765.
• Anayasa Mahkemesi (19.03.2015). E.2014/144, K.2015/29 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Ankara BİM 3. Vergi Dava Dairesi (06.12.2017). E.2017/234, K.2017/1783 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Ankara BİM 3. Vergi Dava Dairesi (30.12.2020). E.2020/521, K.2020/1099 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Arslaner, H. (2010). 6183 Sayılı Kanun Kapsamında Kamu Alacaklarının Haciz Yolu İle Tahsili. Ankara: Yetkin.
• Ateşağaoğlu, E. (2016). Kamu Alacaklarında İhtiyati Haciz Uygulaması. İstanbul: Türkmen.
• Ayhan, R. (1992). Limited Şirketlerde Ortakların Sorumluluğu. İstanbul: Kazancı.
• Bay, H. (2020). Vergi Hukukunda Sorumluluk Müessesesi. Vergi Sorunları Dergisi, 376, 36-47. Erişim adresi: http://www.vergisorunlari.com.tr.
• Bay, H. ve İnneci, A. (2017). Vergi Adaleti Açısından Türkiye’de Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesi. IJPF, 2(2), 196-219. doi:10.30927/ijpf.327776.
• Bilgili, F. ve Demirkapı, E. (2013). Şirketler Hukuku. Bursa: Dora.
• Budak, T. ve Er, S. (2013). Limited Şirket Ortaklarının Kamu Alacağına İlişkin Sorumluluklarının Değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(2), 75-104. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/208300.
• Can, M. E. (2017). Limited Şirketin Kamu Borçlarından Dolayı Ortakların ve Yöneticilerin Sorumluluğu. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(1), 61-80. Erişim adresi: https://www.jurix.com.tr/article/8067.
• Candan, T. (2006). Kanuni Temsilcinin Vergi ve Diğer Kamu Alacaklarından Sorumluluğu. Ankara: Maliye ve Hukuk.
• Candan, T. (2018). Açıklamalı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun. Ankara: Yetkin.
• Coşkun, M. (2016). Açıklamalı-İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun. Ankara: Seçkin.
• Çamoğlu, E. (2007). Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu (Kamu Borçlarından Sorumluluk İle). İstanbul: Vedat.
• Çelik, B. (2000). Kamu Alacaklarının Korunması Bakımından Limited Şirket Ortaklarının Sorumluluğu. GÜ İİBF Dergisi, 4, 121-126. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/287976.
• Çelik, B. (2018). Kamu Alacaklarının Takip ve Tahsil Hukuku (Vergi İcra Hukuku). İstanbul: On İki Levha.
• Danıştay VDDK (18.11.2020). E.2019/975, K.2020/1266 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay VDDK (30.4.2013). E.2011/491, K.2013/190 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay İBK (11.12.2018). E.2013/1, K.2018/1 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay 3. Dairesi (20.03.1990). E.1989/2593, K.1990/939 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay 3. Dairesi (13.12.2012). E.2010/3362, K.2012/4348 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay 3. Dairesi (15.01.2020). E.2016/6100, K.2020/13 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay 3. Dairesi (14.06.2021). E.2018/209, K.2021/3074 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay 4. Dairesi (17.02.1999). E.1998/4040, K.1999/517 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay 4. Dairesi (09.03.1999). E.1998/2355, K.1999/850 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay 4. Dairesi (21.01.2014). E.2013/6107, K.2014/314 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay 4. Dairesi (18.04.2016). E.2013/1615, K.2016/1699 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay 4. Dairesi (08.12.2020). E.2016/10920, K.2020/5338 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay 7. Dairesi (16.03.2005). E.2001/3306, K.2005/396 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Danıştay 9. Dairesi (01.07.2020). E.2017/1821, K.2020/3392 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Demirkan, U. (1993). İngilizce ve Fransızca Karşılıklarıyla Vergicilik Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Demirkol, S., Toktaş, N. ve Tekin, Ö. (2001). Danıştay Vergi Dava Daireleri Karar Özetleri. Ankara: Adil.
• Gelirler Genel Müdürlüğü. (1949). Vergi Usul Kanunu ve İzahları. Ankara: Güney Matbaacılık.
• Gerçek, A. (2005). Türk Vergi Hukukunda Vergi Sorumlusu, Sorumluluk Halleri ve Türlerinin İncelenmesi. AÜHFD, 54(3), 157-193. doi:10.1501/Hukfak_0000000398.
• Gerçek, A. (2020). Kamu Alacaklarının Tahsil Hukuku. Bursa: Ekin.
• Gözler, K. (2020). Hukuka Giriş. Bursa: Ekin.
• İstanbul BİM 6. Vergi Dava Dairesi (23.10.2019). E.2019/353, K.2019/2832 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Karakoç, Y. (2016). Kamu İcra Hukuku. Ankara: Yetkin.
• Karakoç, Y. (2017). Genel Vergi Hukuku Ders Kitabı. Ankara: Yetkin.
• Kaneti, S., Ekmekci, E., Güneş, G. ve Kaşıkcı, M. (2019). Vergi Hukuku. İstanbul: Filiz.
• Kaya, İ. (2020). Limited Şirket Ortağının Kamu Borçlarından Sorumluluğu ve Danıştayın 2013/1 E. ve 2018/1 K. Sayılı İBK Üzerine Kısa Bir Değerlendirme. AndHD, 6(1), 133-157. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/andhd/issue/56773/793891.
• Kızılot, Ş., Şenyüz, D., Taş, M. ve Dönmez, R. (2008). Vergi Hukuku. Ankara: Yaklaşım.
• Konya BİM 1. Vergi Dava Dairesi (02.10.2020). E.2020/512, K.2020/964 Sayılı Karar. Erişim adresi: www.lexpera.com.tr.
• Köroğlu, Ö. A. (2020). Yargı Kararları Işığında Anonim ve Limited Şirketlerde Kanuni Temsilcilerin Vergisel Sorumluluğu. Ankara: Adalet.
• Önal, B. S. (2007). Limited Şirketlerde Ortakların Sorumluluğu. Ankara: Adalet.
• Öncel, M. (1983). Vergi Hukuku Açısından Sorumluluk. Prof. Dr. Fadıl H. Sur’un Anısına (s. 39-55) içinde. Ankara: AÜ SBF Yayını.
• Özbalcı, Y. (2001). Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Yorum ve Açıklamaları. Ankara: Oluş.
• Pınar, B. (2021). Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu Kararı Sonrası Limited Şirketlerdeki Kanunî Temsilci ve Ortaklar Arasındaki Sorumluluk İlişkisinde Ortaya Çıkan Sıra ve Rücu Sorunu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23(1), 295-313, doi:10.33717/deuhfd.899953.
• Pulaşlı, H. (2013). Şirketler Hukuku Genel Esaslar. Ankara: Adalet.
• Seri: A Sıra No: 1 Tahsilat Genel Tebliği. (2007, 30 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 26568). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/06/20070630.htm.
• Seri No: 2015/3 Tahsilat İç Genelgesi. (2015, 10 Nisan). Erişim adresi: https://www.gib.gov.tr/node/89339/pdf.
• Şener, O. H. (2012). Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku Ders Kitabı. Ankara: Seçkin.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı (1998). 4369 sayılı Kanun Tasarısı, Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı (2008). 5766 sayılı Kanun Tasarısı, Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/.
• Tekin, S. (2007). Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu. Vergi Sorunları Dergisi, 255, Erişim adresi: http://www.vergisorunlari.com.tr/.
• Tekinalp, Ü. (2012). Yeni Anonim ve Limited Ortaklıklar Hukuku İle Tek Kişi Ortaklığın Esasları. İstanbul: Vedat.
• Yaralı, L. (2013). Anonim Şirketin Vergi Borçlarından Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu. B. Yaltı (Yay. haz.). Vergi Hukukuna Genç Yaklaşımlar içinde (s. 195-264). İstanbul: On İki Levha.
• Yılmaz, E. (2001). Hukuk Sözlüğü. Ankara: Yetkin.
• Yılmaz, K. (2015). Açıklama ve Örnek Yargı Kararları ile 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Uygulaması. İstanbul: Maliye Hesap Uzmanları Derneği.
• Zorlu, S. (1981). Vergi Hukuku. Ankara: Başbakanlık Basımevi.