Küreselleşme Sürecinde Artan Servet Eşitsizliği ve Servet Vergisi Tartışmaları

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 25 - 41, 24.12.2022

Deniz Abukan , Bediha Sultan Zıvalı

Öz

Küresel servet eşitsizliği, özellikle 2007/2008 finansal krizi sonrasında, akademik ve politik gündemde üst sıralarda yer alan, uluslararası kuruluşların yayımladıkları raporlarda sıklıkla ele alınan bir konu haline gelmiştir. Temel olarak nüfusun çok küçük bir azınlığının küresel servetin çok büyük bir kısmına sahip olurken geniş bir bölümünün çok küçük bir kısmına sahip olmasını ifade etmektedir. Bu durumun önümüzdeki dönemde küresel kapitalist sistemin işleyişinde birtakım problemlere yol açacağına ilişkin görüşler yaygındır. Son dönemde servet eşitsizliğinin azaltılmasına yönelik politika önerilerinden biri servet üzerinden alınacak vergilerdir. Halihazırda uygulamada birçok ülkede servet üzerinden alınan çeşitli vergiler mevcut olmakla birlikte net servet üzerinden alınacak bir vergi üzerinde tartışmalar yoğunlaşmıştır. Çalışmada servet eşitsizliğinin derinleşmesinin nedenlerinin belirlenmesi ve bu eşitsizliğin azaltılması için uygulanacak net servet vergisinin uygulanabilirliğinin tartışılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda 1980 sonrası neoliberal küreselleşme dönemindeki iktisadi, siyasi ve toplumsal dönüşüm ekonomi politik bir yaklaşımla değerlendirilmiştir. Muazzam boyuta erişmiş olan eşitsizliklerin azaltılması, küresel kapitalist sistemin geleceği ve toplumsal refahın artırılması bakımından oldukça önemlidir. Bunu bir düzeyde servet vergisi ile gerçekleştirmek ancak ciddi düzeyde uygulanacak bir küresel koordinasyonla mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Servet vergisi, Servet eşitsizliği, Küreselleşme, Servet vergisi, Servet eşitsizliği, Küreselleşme

INCREASING WEALTH INEQUALITY AND WEALTH TAX DISCUSSIONS IN THE GLOBALIZATION PROCESS

Öz

Global wealth inequality, especially after the 2007/2008 financial crisis, has become an issue that is at the top of the academic and political agenda and is frequently discussed in the reports published by international organizations. It basically means that a very small minority of the population owns a very large portion of global wealth, while a large portion owns a very small portion. There are widespread opinions that this situation will cause some problems in the functioning of the global capitalist system in the coming period. Recently, one of the policy proposals to reduce wealth inequality is taxes on wealth. Although there are various taxes levied on wealth in many countries in practice, discussions have intensified on a tax to be levied on net wealth. In the study, it is aimed to determine the reasons for the deepening of wealth inequality and to discuss the applicability of the net wealth tax to be applied to reduce this inequality. In this direction, the economic, political and social transformation in the post-1980 period of neoliberal globalization has been evaluated with a political economy approach. Reducing inequalities that have reached enormous dimensions is very important for the future of the global capitalist system and increasing social welfare. Realizing this with a level of wealth tax is only possible with a serious global coordination.

Anahtar Kelimeler

Servet vergisi, Servet eşitsizliği, Küreselleşme

Kaynakça

• Atkinson, A.B. (1975). The Economics of Inequality. Oxford: Clarendon Press.
• Complete France. (2019). Explained: Changes to French Wealth Tax. Erişim adresi: https://www.completefrance.com/french-property/tax/explained-changes-to-french-wealth-tax-1-5342057.
• Credit Suisse, Research Institute. (2021). Global Wealth Report 2021. Erişim adresi: https://www.credit-suisse.com/about-us/en/reports-research/global-wealth-report.html.
• Davies, J. B. (2009). Wealth and Economic Inequality. W. Salverda, B. Nolan and T.M. Smeeding (Ed.), Economic Inequality (p. 127-149) in. Oxford: Oxford University Press.
• Delsol, J. P. and Lecaussin, N. (2017). Tax Reform: Not the Piketty Way. J. P. Delsol, N. Lecaussin and E. Martin (Ed.), Anti-Piketty: Capital for the 21th Century (p. 239-243) in. Washington D.C: Cato Institute.
• Dromete, M., Frank, M., Pérez, M., Rhode, C., Schworm, S. and Stitteneder, T. (2018). Wealth and inheritance taxation: an overview and country comparison. Ifo Dice Report, 16/2, 45-54.
• Dumenil, G. ve Levy, D. (2008). Neoliberal (Karşı) Devrim. A. Saad-Filho ve D. Johnston (Ed.), (Ş. Başlı ve T. Öncel, Çev.), Neoliberalizm Muhalif Bir Seçki (s. 25-41) içinde. İstanbul: Yordam Kitap.
• European Commission. (2014). Cross Country Review of Taxes on Wealth and Transfers of Wealth Revised Final Report. Erişim adresi: https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/59463680-e730-4d80-beaa-b094e3b8c249/language-en/format-PDF/source-115660286.
• Gastwirth, J. L. (1971). A General Definition of the Lorenz Curve. Econometrica, 39(6), 1037-1039.
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2019). 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.7338.pdf.
• Hansson, A. (2002). The Wealth Tax and Economic Growth. Lund University Conference Paper, 3.
• Harvey, D. (2015). Neoliberalizmin Kısa Tarihi (A. Onocak, Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Iacurci, G. (2021, 1 Mart). Elizabeth Warren, Bernie Sanders Propose 3% Wealth Tax on Billionaires. CNBC. Erişim adresi: https://www.cnbc.com/2021/03/01/elizabeth-warren-bernie-sanders-propose-3percent-wealth-tax-on-billionaires.html.
• Keskin, N. (2018). Servet Üzerinden Alınan Vergilerin Genel Bütçe Vergi Gelirleri İçindeki Paysal Gelişimi 2006–2016. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 2(4), 32-42.
• Kurz, H. D. (2018). İktisadi Düşünce Tarihi (H. Bilir ve E. Değirmenci, Çev.). Ankara: Heretik.
• Lapavitsas, C. (2008). Neoliberal Dönemde Anayolcu İktisat Kuramı. A. Saad-Filho ve D. Johnston (Ed.), (Ş. Başlı ve T. Öncel, Çev.), Neoliberalizm Muhalif Bir Seçki (s. 59-75) içinde. İstanbul: Yordam Kitap.
• Musgrave, R. (1992). Schumpeter’s Crisis of the Tax State: An Essay in Fiscal Sociology. Journal of Evolutionary Economics, 2, 89-113.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2018a). Revenue Statistic 2018. Erişim adresi: https://www.oecd-ilibrary.org/revenue-statistics2018_5j8hdz2sscd5.pdf?itemId=%2Fcontent%2Fpublication%2Frev_stats2018-en&mimeType=pdf.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2018b). The Role and Design of Net Wealth Taxes in the OECD. Erişim adresi: https://www.oecd-ilibrary.org/deliver/9789264290303en.pdf?itemId=/content/publication/9789264290303-en&mimeType=pdf.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2022). Income inequality. Erişim adresi: https://data.oecd.org/inequality/income-inequality.htm.
• Oxfam. (2021). Extreme İnequality And Essential Services. Erişim adresi: https://www.oxfam.org/en/what-we-do/issues/extreme-inequality-and-essential-services.
• Ömür, Ö. M., ve Gerçek, A. (2017). Türkiye ve Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerde Servet Vergilerinin Karşılaştırılması. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 197-216.
• Öz, E., Kutbay, H., ve Buzkıran, D. (2014). Türk Servet Vergisine Modern Bir Yaklaşım. Gümrük ve Ticaret Dergisi, 2(4), 1-19.
• Palley, T. I. (2008). Keynesçilikten Neoliberalizme: İktisat Biliminde Paradigma Kayması. A. Saad-Filho ve D. Johnston (Ed.), (Ş. Başlı ve T. Öncel, Çev.), Neoliberalizm Muhalif Bir Seçki (s. 42-58) içinde. İstanbul: Yordam Kitap.
• Piketty, T. (2014). Yirmi Birinci Yüzyılda Kapital (H. Koçak, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ricardo, D. (2008). Siyasal İktisadın ve Vergilendirmenin İlkeleri (B. Zeren, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (Orijinal çalışma 1817 yılında yayımlanmıştır).
• Ristea, L. and Trandafir, A. (2010). Wealth Tax within Europe in the Context of a Possible Implementation in Romania–The Existing Wealth Tax and its Decline in Europe. Annals of the University of Petrosani, Economics, 10(2), 299-306.
• Smith, A. (2006). Milletlerin Zenginliği (H. Derin, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (Orijinal çalışma 1776 yılında yayımlanmıştır).
• Toporowski, J. (2008). Parasal Uygulamanın Tanıdık Sığınağı: Neoliberal Uluslararası Para ve Finans Rüyası. A. Saad-Filho ve D. Johnston (Ed.), (Ş. Başlı ve T. Öncel, Çev.), Neoliberalizm Muhalif Bir Seçki (s. 76-90) içinde. İstanbul: Yordam Kitap.
• Ubay, B. (2019). Servet Vergileri Bağlamında Avrupa Birliği ve Türkiye Uygulamaları. Vergi Raporu Dergisi, 240, 36-55.
• Warren, E. (2019, 24 Ocak). Senator Warren Unveils Proposal to Tax Wealth of Ultra-Rich Americans. Erişim adresi: https://www.warren.senate.gov/newsroom/press-releases/senator-warren-unveils-proposal-to-tax-wealth-of-ultra-rich-americans.
• World Inequality Report. (2022). World Inequality Report 2022. Erişim adresi: https://wir2022.wid.world/wwwsite/uploads/2021/12/WorldInequalityReport2022_Full_Report.pdf.