THE REACTIONS OF THE LEADING INTERNATIONAL ORGANIZATIONS TO THE ILLEGAL ANNEXATION OF CRIMEA

Yıl 2019, Sayı: 19, 105 - 136, 01.01.2019

Mustafa Kemal Öztopal

Öz

The protest, which started on 21 November 2013 afterYanukovych government’s announcement about the suspension of theAssociation Agreement, which was planned to be signed between theEuropean Union and Ukraine, soon evolved into anti-governmentprotests and turned into a major domestic political issue. While Ukrainewas struggling to solve this problem, Russian Federation sent its troopsto Crimea in early March 2014 and annexed Crimea and Akyar(Sevastapol) following an illegal referendum held on 16 March 2014.Many states and international organizations react to this occupationand illegal annexation. This study reviews the process of the illegalannexation process of Crimea and examines the reactions of the leadinginternational organizations, namely, United Nations, European Union,North Atlantic Treaty Organization, Organization for Security and Cooperation in Europe, Shanghai Cooperation Organization, CollectiveSecurity Treaty Organization and Organization of Islamic Cooperation

Anahtar Kelimeler

Crimea, Russian Federation, Illegal Annexation, International Organizations

ÖNDE GELEN ULUSLARARASI ÖRGÜTLERİN KIRIM’IN YASADIŞI İLHAKINA TEPKİLERİ

Öz

21 Kasım 2013’te Yanukoviç hükümetinin, Avrupa Birliği ileUkrayna arasında imzalanması planlanan Ortaklık Anlaşmasını askıyaaldığını açıklamasından sonra başlayan protestolar, kısa süredegenişleyerek iktidar karşıtı protestolara dönüşmeye başlamış ve büyükbir iç siyasi mesele haline gelmiştir. Ukrayna bu sorunun çözümü içinuğraş verirken, Rusya Federasyonu 2014 Mart ayı başlarında Kırım’aasker göndermiş ve 16 Mart 2014’te yasadışı bir referandum sonucuKırım ile Akyar’ı (Sivastapol), kendi federal bölgesi olarak ilan etmiştir.Bu işgal ve yasadışı ilhaka birçok devlet ve uluslararası örgütten tepkigelmiştir. Bu çalışma, Kırım’ın yasadışı ilhak sürecini irdelemekte ve buyasadışı ilhaka Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, NATO, AvrupaGüvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, Şanghay İşbirliği Örgütü, KolektifGüvenlik Anlaşması Örgütü ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi önde gelenuluslararası örgütlerin tepkilerini incelemektedir

Anahtar Kelimeler

Kırım, Rusya Federasyonu, Yasadışı İlhak, Uluslararası Örgütler

Kaynakça

• Akman, Halil. “Kırım-Sivastapol Üssü ve Karadeniz Rus Filosunun Paylaşım Sorunu.” Turkish Studies 9, sayı.1 (Kış 2014): 1-20.
• Alkan, Mustafa Nail. “Avrupa Birliği Enerji Güvenliği ve Ukrayna Meselesi.” Karadeniz Araştırmaları 44 (Kış 2015): 215-227.
• Askeroğlu, Sabir. “Ukrayna Krizinde Son Durum ve Rusya Federasyonu’nun Müdahale Olasılığı.” 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü, Mayıs 01 2014. Erişim Şubat 05, 2016. http://www.21yyte.org/tr/arastirma/ukrayna/2014/05/01/7570/ukrayn a-krizinde-son-durum-ve-RusyaFederasyonunin-mudahale-olasiligi.
• Aydın, Aydın ve Emir Bakıncak. “Uluslararası Güç Dengesi ve İki Kutupluluk Arasındaki İlişki.” Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 17, sayı. 1 (Mayıs 2016):95-112.
• Bayraklı, Enes. “Avrupa Birliği’nin Ukrayna Krizi ile İmtihanı.” SETA Perspektif 40 (Mart 2014): 1-5.
• Belkin, Paul, Derek E. Mix ve Steven Woehrel. “NATO: Response to the Crisis in Ukrainea nd Security Concerns in Central and Eastern Europe.” Congressional Research Service CRS Report (Temmuz 2014): 20. Erişim Haziran 25, 2016. https://fas.org/sgp/crs/row/R43478.pdf.
• Bingöl, Oktay ve Ali Bilgin Varlık. “NATO’nun 2014 Galler Zirvesi.” Merkez Strateji Enstitüsü, Eylül 09 2014. Erişim Nisan 20, 2016. http://merkezstrateji.com/wp- content/uploads/2014/12/140909_RP_NATOnun-Galler-Zievesi_s.2 aWeb.pdf.
• Budapest Memorandums on Security Assurances. 1994. Erişim Şubat 20, 2017. http://www.cfr.org/nonproliferation-arms-control-and- disarmament/budapest-memorandums-security-assurances-1994/p32 484.
• Budjeryn, Mariana. “The Breach: Ukraine’s Territorial Integrity and the Budapest Memorandum.” Wilson Center, Eylül 30, 2014. Erişim Haziran 10, 2016. https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/Issue%20Brief%20N o%203—The%20Breach—Final4.pdf.
• Delegation of theEuropean Union to Lebanon. Statement by the Spokesperson on suspension of Mejlis activities of the Crimean Tatars. Nisan 14, 2016. Erişim Nisan 15, 2016. https://eeas.europa.eu/delegations/lebanon/2879/statement-by-the- spokesperson-on-suspension-of-mejlis-activities-of-the-crimean-tatar s_en.
• Demirtaş, Birgül. “Uzman Gözünden Avrupa Birliği ve Ukrayna Krizi: Çıkarlar ve Değerler Paradoksu.” TÜRKSAM, Mayıs 13 2014. Erişim Nisan 12, 2016. http://www.turksam.org/tr/haberin-yorumu-detay/ 1088-uzman-gozunden-avrupa-birligi-ve-ukrayna-krizi-cikarlar-ve- degerler-paradoksu.
• Derman, Giray Saynur ve Yerkinay Ongorova. “Ukrayna’da Siyasi Kriz.” Karadeniz Araştırmaları 42 (Yaz 2014): 11-23.
• Düzdaban, Erdal. “Ukrayna’da Milli Aidiyet, Rekabet ve Azınlıklar.” Uluslararası Politikada Ukrayna Krizi içinde, derleyenler Hasret Çomak, Caner Sancaktar ve Hasret Yıldırım, 409-429. İstanbul: Beta Yayınları, 2014.
• Erdurmaz, Serdar. “NATO-Rusya Federasyonu İlişkilerine Bir Bakış.” TÜRKSAM, Ocak 04 2010. Erişim Nisan 20, 2016. http://www.turksam.org/tr/makale-detay/660-nato-Rusya Federasyonu-federasyonu-iliskilerine-bir-bakis.
• “EU Says Crimea Return Necessary for Lifting Russia Sanctions.” The Moscow Times, Şubat 04, 2016. Erişim Haziran 01, 2016. https://themoscowtimes.com/articles/eu-says-crimea-return- necessary-for-lifting-russia-sanctions-51720.
• Goble, Paul. “Joining Islamic Conference Could Help Kyiv Defend Crimean Tatars.” James town Foundation, Nisan 24, 2014. Erişim Haziran 10, 2016. https://jamestown.org/program/joining-islamic- conference-could-help-kyiv-defend-crimean-tatars/.
• Grigas, Agnia. Beyond Crimea: The New Russian Empire. New Haven and London: Yale University Press, 2016.
• İşcan, İsmail Hakkı. “Uluslararası İlişkilerde Klasik Jeopolitik Teoriler ve Çağdaş Yansımaları.” Uluslararası İlişkiler 1, sayı. 2 (Yaz 2004): 44-79.
• Karadeli, Cem. “Ukrayna’da Milli Aidiyet, Rekabet ve Azınlıklar.” Uluslararası Politikada Ukrayna Krizi içinde, derleyenler Hasret Çomak, Caner Sancaktar ve Hasret Yıldırım, 113-137. İstanbul: Beta Yayınları, 2014.
• Karasar Hasan Ali. ” Kırım Niçin Önemli?.” 2023 Dergisi 155 (Mart 2014): 4-7.
• “KGAÖ Genel Sekreteri: NATO, ‘Böl ve Yönet’ Politikası Uyguluyor.” Sputnik, Ekim 23, 2016. Erişim Kasım 15, 2016. https://tr.sputniknews.com/avrupa/201610231025433395-kgao-nato- bol-yonet/.
• “KGAÖ Liderler Zirvesi Tamamlandı.” TRT.Erişim Kasım 15, 2016. http://www.trthaber.com/haber/dunya/kgao-liderler-zirvesi tamamlandi-203826.html.
• Koçak, Muhammet. “Bölgesel Çatışmadan Küresel Krize Doğu Ukrayna.” SETA Analiz 135 (Ağustos 2015): 1-29.
• Kropatcheva, Elena. “The Evolution of Russia’s OSCE Policy: From the Promises of the Helsinki Final Act to the Ukrainian Crisis.” Journal of Contemporary European Studies 23, sayı. 1 (2015): 6-24.
• Lillis, Joanna. “Putin Fails to Win Ukraine Consensus at SCO Summit.” Eurasianet, Eylül 12, 2014. Erişim Eylül 20, 2016. http://www.eurasianet.org/node/69961.
• NATO. Statement by the North Atlantic Council on the So-Called Referandum in Crimea. Mart 17, 2014. Erişim Haziran 01, 2016, http://www.nato.int/cps/en/natolive/news_108030.htm.
• NATO. Statement by NATO Foreign Ministers. Nisan 01, 2014. Erişim Haziran 01, 2016. http://www.nato.int/cps/en/natohq/news_108501.htm.
• NATO. NATO’s Stead fast Javelin I Exercise Underway in Estonia. Mayıs 16, 2014. Erişim, Temmuz 06, 2016, http://www.nato.int/cps/en/natolive/news_109929.htm.
• “NATO Starts Very High Readiness Force Drills in Poland.” Russia Today, Haziran 10, 2015. Erişim Temmuz 08, 2016. https://www.rt.com/news/266170-spearhead-drills-nato-poland/.
• “NATO to Hold Military Exercises in Poland.” UAWIRE, Mayıs 14, 2016. Erişim Temmuz 08, 2016. http://uawire.org/news/nato-military-exercices-will-take-place-in- poland.
• “NATO Warships in Blacksea As Crimea Prepares To Mark Anniversary of Russian Annexation.” UNIAN.Erişim Temmuz 08, 2016. http://uatoday.tv/politics/nato-warships-in-black-sea-as-crimea- prepares-to-mark-anniversary-of-russian-annexation-415289.html.
• Oğan, Gökçen. “Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi’nin Ardından: Tehdidin Yeni Adı IŞİD.” Al Jazeera, Eylül 13, 2014. Erişim Eylül 15, 2016. http://www.aljazeera.com.tr/gorus/sanghay-isbirligi-orgutu- zirvesinin-ardindan-tehdidin-yeni-adi-isid.
• Oğurlu, Zahit. “Enerji Güvenliğinde Karadeniz Bölgesinin Jeopolitiği ve Kırımın Önemi.” 2014 Uluslararası Enerji ve Güvenlik Kongresi Bildiriler Kitabı içinde, derleyenler Hasret Çomak ve Mehlika Özlem Ultan,745-756. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Yayınları.
• Oğuz, Şafak. “NATO’s Mistakes That Paved The Way For Russia- Ukraine Crisis.” Karadeniz Araştırmaları 45 (Bahar 2015): 1-12.
• OIC.OIC Calls For Respecting The Rights of Muslims in Crimea. Erişim Haziran 09, 2016.http://www.oic- oci.org/oicv3/topic/?t_id=8947&ref=3592&lan=en.
• OIC. Statement Of H.E. Iyad Ameen Madani Secretary General of the Organization Of Islamic Cooperation at the 41st Session of The Islamic Conference of Foreign Ministers Session of Exploring Areas of Islamic Cooperation. Erişim Haziran 09, 2016. http://www.oic-oci.org/oicv3/topic/?t_id=9147&ref=3666&lan=en.
• Onuch, Olga. “Maidans Past And Present,” Ukraine’s Euromaidan: Analyses of a Civil Revolution içinde, derleyenler David R. Marples ve Frederick V. Mills,27-56. Stutgart: Ibidem-Verlag, 2015.
• OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights. Human Rights Assessment Mission in Ukraine. ErişimTemmuz, 08, 2016. http://www.osce.org/odihr/118476?download=true.
• OSCE Parliamentary Assembly. OSCE PA President Marks Anniversary of Crimea’s Ilegal Annexation. Erişim Temmuz 08, 2016. https://www.oscepa.org/news-a-media/press-releases/2015/2148- osce-pa-president-marks-anniversary-of-crimea-s-illegal-annexation.
• Özdal, Habibe. Rus Dış Politikasında Ukrayna. Ankara: USAK Yayınları, 2016.
• Padollan, Olena. “The 2014 Referendum in Crimea.” East European Quertarly 43, sayı. 1 (Mart 2015): 111-128.
• Piekos, William. “The Risks and Rewards of SCO Expansion.” Council on Foreign Relations, Temmuz 07, 2015. Erişim Eylül 15, 2016. http://www.cfr.org/international-organizations-and-alliances/risks- rewards-sco-expansion/p36761.
• Poshedin, Oleh ve Maryna Chulaievska. “European Integration of Ukraine: Tool for Internal Reform, Source of Problems or Pass Ticket to EU Membership?.” Romanian Journal of European Affairs 17, sayı. 1 (Haziran 2017): 100-120.
• Robinson, Nick “AB Liderleri Ukrayna Krizi İçin Bir Araya Geliyor.” BBC, Mayıs 6, 2014. Erişim: Aralık15, 2015. http://www.bbc.com/turkce/haberler/2014/03/140306_ukrayna_ab_z irve.
• Sarıkaya, Yalçın ve Sarıkaya Gül. “NATO Zirvesinin Ardından Ukrayna Krizi.” EkoAvrasya Ekonomik ve Stratejik Araştırmalar Dergisi 28, (2014): 18-23.
• Uğur, Ömer. “Ukrayna Krizi Çerçevesinde Avrupa Birliği’nin Doğu Avrupa’daki İstikrara Etkisi.” 2016 Uluslararası Avrasya Ekonomileri Konferansı Bildiriler Kitabı içinde, derleyenler Selahattin Sarı, Alp H. Gencer, İlyas Sözen,199-205. İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınları, 2016.
• United Nations. Resolution Adopted by the General Assembly on 27 March 2014. Erişim Nisan 12, 2016. http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/68/2 62.
• United Nations, Situation of Human Rights in the Autonomous Republic of Crimea and the City of Sevastopol (Ukraine). Erişim Mart 02, 2017. https://undocs.org/A/C.3/71/L.26.
• United Nations Security Council, S/PV.7138 Security Council Report. Erişim Nisan 12, 2016. https://www.securitycouncilreport.org/atf/cf/%7b65BFCF9B-6D27- 4E9C-8CD3-CF6E4FF96FF9%7d/s_pv_7138.pdf.
• The European Council .Timeline – EU Restrictive Measures in Response to the Crisis in Ukraine. Erişim: Haziran 06, 2016. http://www.consilium.europa.eu/en/policies/sanctions/ukraine- crisis/history-ukraine-crisis/.
• Yapıcı, Merve İrem. “NATO-Rusya Federasyonu İlişkilerinin Dünü, Bugünü ve Geleceği.” 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildiriler Kitabı içinde, derleyenler Zeki Dilek, Mustafa Akbulut, Zeki Cemil Arda, Zeynep Bağlan Özer, Reşide Gürses, Banu Karababa Taşkın, 1451-1475. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, 2011.
• Yapıcı, Utku. “2008 Gürcistan Savaşı: Öncesi ve Sonrası.” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 63, sayı. 3 (2008): 185-190.