Public Relations Campaigns and Pregnant Women's Vaccination Attitudes During the Covid-19 Pandemic in Türkiye

Yıl 2024, , 82 - 103, 28.10.2024

Esra Öztürk , Esra İlkay İşler

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2024.7.14.261

Öz

Vaccines have been produced and released in different countries to prevent the risk of transmission of Covid-19, which is shown as the biggest global pandemic of the era, and to eliminate the pandemic situation. Public relations campaigns to promote vaccines to the global public is an issue that deserves academic scrutiny. The possible side effects of vaccines according to the age and health status of individuals and the fact that they have not been tried before have brought along doubts in the public opinion. The misinformation spread through communication tools about these doubts has also caused fear and panic in the society. The intensive production of content on social media during the pandemic period has made the dissemination of misinformation and distortion of information on the subject prominent. Although scientific data and findings have shown that vaccination is important, public panic has been tried to be dampened by public relations campaigns. Considering that vaccines are seen as a threat as much as the pandemic, especially for pregnant women, the importance of examining the role of public relations campaigns in accurate information and crisis management can be understood. For this purpose, we aim to reveal how public relations campaigns are perceived in individuals' decision making and vaccination tendencies. In the study, data were collected through semi-structured in-depth interviews. For this purpose, the tendency of pregnant women to be vaccinated was questioned in interviews with 5 gynecologists from different districts of Ankara.

Anahtar Kelimeler

covid-19 vaccination, covid-19 pandemic, public relations, social identitiy

Türkiye’de Covid-19 Salgınında Halkla İlişkiler Kampanyaları ve Gebelerin Aşı Olma Tutumları

Öz

Çağın en büyük küresel salgını olarak gösterilen Covid-19’un bulaş riskini önlemek, pandemi durumunu ortadan kaldırmak için farklı ülkelerde aşılar üretilmiş ve piyasaya sürülmüştür. Aşıların küresel kamuoyuna tanıtılması için yapılan halkla ilişkiler kampanyaları, akademik olarak incelemeyi hak eden bir konudur. Aşıların; bireylerin yaşına, sağlık durumlarına göre olası yan etkileri ve daha önce denenmemiş olması kamuoyunda şüpheleri de beraberinde getirmiştir. Bu şüphelere dair iletişim araçlarından yayılan yanlış bilgi toplum içinde korku ve paniğe de sebep olmuştur. Pandemi döneminde sosyal medyada yoğun olarak içerik üretilmesi, konuya ilişkin yanlış bilgi yayılımını ve bilgi çarpıtılmasını belirgin hale gelmiştir. Bilimsel veriler ve bulgular aşının önemli olduğunu göstermiş olsa da halkın içinde bulunduğu panik durumu halkla ilişkiler kampanyalarıyla sönümlendirilmeye çalışılmıştır. Özellikle gebe olan kadınlar için salgın kadar, aşıların da bir tehdit unsuru olarak görüldüğü göz önünde bulundurulursa, halkla ilişkiler kampanyalarının doğru bilgilendirme ve kriz yönetimindeki rolünü incelemenin önemi anlaşılabilir. Bu amaçla, bireylerin karar alma ve aşı olma eğilimlerinde halkla ilişkiler kampanyalarının nasıl algılandığını ortaya koymak hedeflenmektedir. Çalışmada, veriler yarı-yapılandırılmış derinlemesine mülakatla toplanmıştır. Çalışma, 2023 yılının Mart - Haziran ayları arasında gerçekleşmiştir. Çalışmada, iki aşamalı akış modelinin kanaat önderi kavramı üzerinde durularak, aşı hakkındaki fikirlerin kanaat önderlerinden, topluma nasıl yayıldığına odaklanılmaktadır. Ayrıca çalışmada, sosyal normların nasıl oluştuğunu, değiştiğini ve işlediğini anlamaya yönelik araştırmalar yapan sosyal özdeşlik kuramı kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

covid-19 aşı, covid-19 salgını, halkla ilişkiler, sosyal özdeşlik

Kaynakça

• Akbal, E., & Gökler, M. E. (2020). COVID-19 salgını sürecinde eksikliği ortaya çıkan bir gerçek: Sağlık okuryazarlığı. ESTÜDAM Journal of Public Health, 5(Covid-19 Special Issue), 148-155.
• Akyüz, S. S. (2021). Aşı karşıtlığı ve şeffaflık algısında iletişim pratikleri ve siyasal atıf aidiyetlerin rolü. New Media Electronic Journal, 5(2), 172-185.
• Akyüz, S. S., Kazaz, M., & Gülnar, B. (2021). İletişim fakültesi öğrencilerinin sahte/yalan haberlerle ilgili görüşlerine yönelik betimleyici bir çalışma. Selçuk Communication, 14(1), 216-239.
• Allahverdipour, H. (2020). Global challenge of health communication: Infodemia in the coronavirus disease (COVID-19) pandemic. J Educ Community Health, 7(2), 65-67.
• Ayaz F. (2020). Online gazetelerdeki covid-19 ilaçlarına ve aşılarına yönelik içeriklerin analizi. Electronic Journal of Republican Communication, 2(2), 48-68.
• Boztaş, E. (2017). Organ bağışı temalı sosyal afiş tasarımlarının göstergebilim yöntemi ile analizi. İdil, 6(37), 2521-2542.
• Covid Vaccine Information Platform. (2021). Covid-19 Vaccine Information Platform. https://covid19asi.saglik.gov.tr/
• Erdoğan, İ., & Alemdar, K. (2005). Öteki kuram. Erk Publications.
• Ertep, H. (2007). Gündelik yaşamımızın ucundan tutunan bir tasarım nesnesi: Afiş. Grafik Tasarım Journal of Visual Communication Culture, 13, 80-84.
• Ekinci, M. H. (2021). Covid 19 pandemisi sürecinde Türkiye’de aşı kampanyası ve Sağlık Bakanlığı’nın dijital platformları üzerine bir inceleme. B. Pazarbaşı ve S. Akgül (ed.), İletişim bilimleri bakış açısıyla küresel afet Covid 19 pandemisi içinde (ss. 431-451). Hiper Publications.
• Eysenbach, G. (2002). Infodemiology: The epidemiology of (mis) information. The American Journal of Medicine, 113(9), 763-765.
• ------------------ (2020). How to fight an infodemic: The four pillars of infodemic management. Journal of Medical Internet Research, 22(6), e21820.
• Garg, I., Shekhar, R., Sheikh, A. B., & Pal, S. (2021). Covid-19 vaccine in pregnant and lactating women: A review of existing evidence and practice guidelines. Infect Dis Rep, 13, 685– 699.
• Groza, A. (2020). Detecting fake news for the new coronavirus by reasoning on the covid-19 ontology, https://arxiv.org/abs/2004.12330,
• Güler, B. (2020, June 22). İran’da sahte içkiden ölenlerin sayısı 800'e yaklaştı. Anadolu Agency. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/iranda-sahte-ickidenolenlerin-sayisi-800e-yaklasti/1822904,
• Hayes, J. & Clerk, L. (2020). A double-shot against COVID-19? Hope for a vaccine increases mitigation intentions and emotional well-being by reducing fatalism. 10.31219/osf.io/seht3.
• Hornsey, M. J. (2008). Social identity theory and self‐categorization theory: A historical review. Social and Personality Psychology Compass, 2, 204-222. https://doi.org/10.1111/j.1751‐9004.2007. 00066.x
• Indyturk.com. (2021). Aşı ikna timleri kurulacak. https://www.indyturk.com/node/345286/haber/bakan-koca-aşı-yaptırmak-istemeyenler- için-ev-ev-dolaşan-ikna-timleri-kurulacak
• İnfodemi. (2020). “İnfodemi” ile etkin mücadele için bireylerin yanlış bilgi karşısındaki tutumlarının ve bu tutumların belirleyicilerinin araştırılması: Covid-19 Örneği. https://drive.google.com/file/d/1SOC2xH9FHFBfC6gkI8qsCydGpY1BgiXE/view
• Jamieson, D. J., & Rasmussen, S. A. (2022). An update on covid-19 and pregnancy. Am J Obstet Gynecol, 226(2), 177-86.
• Karataş, Z. (2020). Covid-19 pandemisinin toplumsal etkileri, değişim ve güçlenme. Journal of Turkish Social Work Research, 4(1), 3-17.
• Kaya, A., & Yılmaz, A. (2021). Sağlık iletişiminde infografikler: Dünya sağlık örgütü ve sağlık bakanlığı covid-19 infografiklerinin karşılaştırmalı analizi. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication-TOJDAC, 11, 769-785.
• Kesgin, Y., & Durak, Ü. G. (2021). Salgın ve demografi: Yaş gruplarına göre covid-19 pandemisine yönelik algı ve tutumlar. İnsan ve Medeniyet Hareketi, 3(1), 6-23.
• -----------------------------------(2021). Covid-19 aşısı ve yalan haber: Aşılanma öncesinde bireylerin yalan haber içeriklerini fark etme, takip etme ve teyit etme eğilimlerinin belirlenmesi, Galatasaray University Journal of Communication, 35, 32-55.
• Keyes, R. (2019). Hakikat ötesi çağ: Günümüz dünyasında yalancılık ve aldatma. Deli Dolu Yayıncılık.
• Lasswell, H. (1927). Propaganda technique in the world war. Knof11.
• Martins, I., Louwen, F., Ayres-de-Campos, D., & Mahmood, T. (2021). EBCOG position statement on covid-19 vaccination for pregnant and breastfeeding women. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 262.
• Ministry of Health of the Republic of Türkiye (2018). Türkiye sağlık okuryazarlığı düzeyi ve ilişkili faktörleri araştırması. https://sggm.saglik.gov.tr/Eklenti/39699/0/soya-rapor-1pdf.pdf,
• --------------------------------------------------------- (2019). T.C. Ministry of Health 2019-2023 Stratejik Planı. https://stratejikplan.saglik.gov.tr/files/TC-Saglik-Bakanligi-2019-2023-Stratejik-Plan-WebKatalog.pdf,
• ----------------------------------------------------------(no date). Covid-19 C Vaccine information platform. https://covid19asi.saglik.gov.tr/TR-85130/29-covid-19-mrna-asisi-gebelere-uygulanabilir-mi.html#:~:text=Gebelikte%20COVID%2D19%20mRNA%20a%C5%9F%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1n,riskini%20art%C4%B1rmad%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20y%C3%B6n%C3%BCnde%20bilgiler%20yay%C4%B1mlanm%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r. 29.08.2024 tarihinde erişilmiştir.
• O'Connor, C. & Murphy, M. (2020). Going viral: Doctors must tackle fake news in the covid-19 pandemic. BMJ, 369.
• Özpınar, Ş., & Aydın, G. (2020). Kriz iletişiminde infografik kullanımı covid 19 pandemi sürecinde infografikler üzerine bir inceleme. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Covid- 19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı, 37, 240-261.
• Pulido, CM., Villarejo-Carballido, B., Redondo-Sama G., & Gómez A. (2020). Covid-19 infodemic: More retweets for science-based information on coronavirus than for false information. Int Sociol. 235(4), 377-392.
• Reicher, S., Spears, R., & Haslam, S. A. (2010). The social identity approach in social psychology. In M. S. Wetherell & C. T. Mohanty (Eds.), Sage identities handbook (pp. 45-62). Sage.
• Scerri, M., & Grech, V. (2020). Covid-19, Its novel vaccination and fake news-what a brew. Early Human Development, 105256.
• Sherif, M. (1936). The psychology of social norms. Harper and Row.
• Smith, J. R. (2020). Group norms. In Oxford research encyclopaedia of psychology. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190236557.013.453
• Spears, R. (2021). Social influence and group identity. Annual Review of Psychology, 72, 367–390. https://doi.org/10.1146/ annurev‐psych‐070620‐111818
• Tajfel, H., & Turner, J. C. (1979). An integrative theory of intergroup conflict. In S. Worchel, & W. G. Austin (Eds.), The psychology of intergroup relations (pp. 33-47). Brooks‐Cole
• Turner, J. C., Hogg, M. A., Oakes, P. J., Reicher, S., & Wetherell, M. S. (1987). Rediscovering the social group: A self‐ categorisation theory. Basil Blackwell.
• The Turkish Society of Gynecology and Obstetrics (2021, December 12). Gebelik ve doğum sonrası dönemde covid-19 aşıları ile ilgili tjod görüşü. https://www.tjod.org/gebelik-ve-dogum-sonrasi-donemde-covid-19-asilari-ile-ilgili-tjod-gorusu/.
• Turkish Academy of Sciences. (2020). Covid-19 pandemi değerlendirme raporu. Turkish Academy of Sciences Yayınları.
• Turkish Medical Association. (2021). Covid-19 aşılanması hakkında bilimsel görüş yazısı ve önerileri.
• Ülker, P. (2021). İnfodemi: Türkiye’de yalan haber salgınında artış. Deutsche Welle Türkiye, https://cutt.ly/IcQ9Ci
• WHO. (2020a). Infodemic management – Infodemiology world health organization; https://www.who.int/teams/risk-communication/infodemic-management.7
• ------------(2020b). Novel coronavirus (2019-nCoV) situation report - 13. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200202-sitrep-13-ncov-v3.pdf
• ------------ (2020c). Director-General’s remarks at the media briefing on 2019 novel coronavirus on 8 February 2020 https://www.who.int/director-general/speeches/detail/director-general-s-remarks-at-the-media-briefing-on-2019-novelcoronavirus---8-february-2020
• ------------ (2024). 172 countries and multiple candidate vaccines engaged in COVID-19 vaccine global access facility. https://www.who.int/news/item/24-08-2020-
• Utma, S. (2020). Sağlık iletişimi kavramı: Koronavirüs salgınında ülkemizde sağlık iletişimi uygulamaları. International Journal of Social Humanities and Administrative Sciences, 6(31), 1591-1605.
• Vosoughi, S., Roy, D., & Aral, S. (2018). The spread of true and false news online. Science, 357(6380), 1146-1151.
• Yaylagül, L. (2006). Kitle iletişim kuramları. Dipnot Yayınları.
• Yazıcı, S., & Zincir, O. (2014). Kriz yönetimi ve afetlerde sosyal medya kullanımı. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 49, 65-82.