Medyada Kanaatler Üzerine: Kanaat Üreticileri Doksozoflar

Yıl 2019, , 254 - 275, 07.10.2019

Eser Karataş

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2019.4.73

Öz

Toplumsal kanaatler, gündelik yaşamın şekillenmesi ve toplumun kontrol altında tutulabilmesi açısından egemen güç için hayati bir öneme sahiptir. Kendi egemenliğinin devamını sağlamak ve ideolojisini yeniden üretebilmesi için siyasi erk ile medya arasında sıkı bir ilişkinin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu bakımından egemen olanın çıkarı doğrultusunda kanaatler kontrol edilmekte ve kullanılmaktadır. Bu çalışmada, egemen gücün toplumu kontrol altında tutulabilmesi ve medya üzerindeki etkisini anlamak açısından Bourdieu’nün ortaya koymuş olduğu “doxa” ve “doksozoflar” kavramları ele alınacaktır. Bu kapsamda doksozof olarak tanımlanan kişilerin birçok konuda sığ bir bilgi birikimine sahip olmalarına rağmen kanaatleri yeniden üreterek ve bu üretilen kanaatlerin siyasal erkin isteği üzerine ana medya ve yeni medya kanalları aracılığıyla yeniden kurgulayarak nasıl yeni toplumsal pratikler oluşturdukları incelenecektir. Siyasi erkin söylemlerini doksozoflar sayesinde meşrulaştırıp, topluma ulaştırmayı hedefleyen medya, egemen güçle arasındaki ilişkisini kendi çıkarları doğrultusunda korumayı hedefler. Bu durumda medyanın doksozoflar aracılığıyla topluma taşıdığı kanaatlerin ne kadar toplum yararına olduğu sorgulanması gereken bir konudur.

Anahtar Kelimeler

doxa, doksozof, kanaatler, iktidar, medya

Kaynakça

• Angeles, P. A. (1981). A Dictionary of Philosophy. New York: Barnes & Noble Books.
• Aktan, C. C. ve Tunç, M. (1998). “Bilgi Toplumu ve Türkiye”. Yeni Türkiye Dergisi. (Ocak-Şubat). 118-134.
• Alpan, A. S. (19 Aralık 2014). “Yeni Türkiye’nin Kanaat Teknisyenleri ya da Doksozoflar”. Sol Haber. http://haber.sol.org.tr/toplum/aytek-soner-alpan-yazdi-yeni-turkiyenin-kanaat-teknisyenleri-ya-da-doksozoflar-103442. 2 Mayıs 2019.
• Baker, U. (2015). Kanaatlerden İmajlara: Duygular Sosyolojine Doğru. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Baran, G. B. (1997). İletişim Sosyolojisi. Ankara: Afşaroğlu Matbaası.
• Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve Simülasyon. (O. Adanır, çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Bell, D. (1976). The Coming of Post Industrial Society: A Venture in Social Forecasting. New York: Basic Books
• --------------- (1976). Welcome to the Post Industrial Society: Physics Today. 46-49.
• Bourdieu, P. (1988). Homo Academicus. (P. Collier, çev.). Cambridge: Polity Books.
• --------------- (1991). Language and Symbolic Power. (G. Raymond ve M. Adamson, çev.). Cambridge: Polity Books.
• --------------- (1993). The Field of Cultural Production: Essays on Art and Literature. Cambridge: Polity Books.
• --------------- (1998). On Television and Journalism. Londra: Pluto Press.
• --------------- (2000). Pascalian Me Ditations. (R. Nice, çev.). Cambridge: Polity Books.
• --------------- (2000). Televizyon Üzerine. (T. Ilgaz, çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• --------------- (2005). The Social Structures of The Economy. Cambridge: Polity Books.
• --------------- (2006). Karşı Ateşler. (H. Yücel, çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• --------------- (2013). Pratik Nedenler: Eylem Kuramı Üzerine. (H. U. Tanrıöver, çev.). Adıyaman: Hil Yayınları.
• --------------- (2014). Seçilmiş Metinler. (L. Ünsaldı, çev.). Ankara: Heretik Yayınları.
• Bourdieu, P. ve Passeron, J. C. (1977). Reproduction in Education, Societyand Culture. (R. Nice, çev.). London: Sage Publications.
• --------------- (1979). The Inheritors, French Students and their Relation to Culture. (R. Nice, çev.). Chicago: University of Chicago Press.
• Bourdieu, P. ve Wacquant, L. (1992). An Invitation to Reflexive Sociology. (L. Wacquant, çev.). Cambridge: Polity.
• Cevizci, A. (1999). Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Çakır, M. (2018). Bilgi Toplumu Tartışmaları. İstanbul: Parles Yayınları.
• Çüçen, K. (2003). “Bilgi Kuramına Giriş”. Bilimname. 2.
• Demir, A. (2005). “The Relationship of Idea and Particulars: Episteme vs Doxa”. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2(2). 285-300.
• Eagleton, T. (1991). İdeoloji. (M. Özcan, çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• “Enformasyon”. (tarih yok.). Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=113227. 14 Nisan 2019.
• Erdoğan, İ. (2005). “Kitle İletişiminde Pozitivist Ampirik Geleneğin Kuruluşu: Lazarsfeld ve Yönetimsel Araştırmalar”. Gazi Üniversitesi İletişim Dergisi. 20(2). 1-48.
• Göker, E. (2011). Komplo Teoriciliğinin Tuhaf Sabitfikri: Komplo Kullanma Kılavuzu. İstanbul: Sharjah Sanat Vakfı.
• Herman, E. ve Chomsky, N. (1998), Medya Halka Nasıl Evet Dedirtir: Kitle İletişim
• Araçlarının Ekonomi Politiği. (B. Akyoldaş, çev.). İstanbul: Minevra Yayınları. Jones, D. (23 Temmuz 2013). “Türkiye’de Medya Üzerindeki Baskı Sürüyor”. Amerika’nın Sesi. https://www.amerikaninsesi.com/a/turkiye-de-medya-uzerindeki-baski-suruyor/1707501.html. 5 Mayıs 2019.
• Katz, E. (2000). “Media Multiplication and Social Segmentation”. Ethical Perspectives. 7. 122-132.
• Keleş, Ö. T. (2012). “Kanaat Önderi Kavramının “Yeni” Mecrası”. Sinekolaj. http://www.sinekolaj.com/makaleler/24/Kanaat_Onderi_Kavraminin_YENI_mecrasi.html. 7 Mayıs 2019.
• Kınık, A. M. (2013). Gelişen Web Teknolojileri ve Sosyal Medya Bağımlılığı: Sosyal Medya. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Kurban, D. ve Sözeri, C. ( 2012). “Türkiye’de Medyanın Ekonomi Politiği: Sektör Analizi”. TESEV Medya Raporları Serisi. (47-105). İstanbul: TESEV Yayınları.
• Lippmann, W. (1993). Public Opinion: İletişim Modelleri. (M. Küçükkurt, çev.). Ankara: İmaj Yayınları.
• Luhmann, N. (2000). The Reality of the Mass Media. California: Stanford University Press.