Medyanın Aydınlanması ve Entelektüellerin Sorumluluğu: “Yüzellilikler / 150’likler” ve Hatay’da Yerel Basın

Yıl 2019, Sayı: 3, 64 - 74, 01.04.2019

Tülây Atay , Belkıs Ulusoy Nalcıoğlu , Suat Gezgin

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2019.3.45

Öz

Yüzyılın düşünürü Noam Chomsky’nin aydın sorumluluğuna dair fikirlerinin ve yorumlarının Hatay yerel basınının gelişimi bağlamında ve 150’likler boyutunda ele alındığı bu çalışmada dört değerli aydının (Mesut(d) Fani Bilgili, Fanizade Ali İlmi, Refik Halit(d) Karay ve Tarık Mümtaz Yazganalp) sürgün geldikleri Hatay’da dönemsel olarak yazın ve düşün alanına sundukları katkılar ele alınmıştır.

Bağımsız zihinlerin toplumların dönüşümündeki rolleri uygarlık tarihi boyunca önemli olmuştur. Tarihi sorumluluklarını sürgünde de olsalar yerine getirmiş olan bu dört bilge insan entelektüel birikimlerini dönemin İskenderun Sancağı’nda ve sonrasında Hatay’da yerel basına, edebiyat dünyasına ve eğitim alanına hiçbir beis görmeden aktarmışlardır.

Anahtar Kelimeler

yerel basın, Hatay, 150’likler/Yüzellilikler, Entelektüelin Sorumluluğu, Noam Chomsky

Kaynakça

• Berzeg, S. E. (haz.) (1995). “Kafkasya Gerçeği”. Kafkas Diasporası’nda Edebiyatçılar ve Yazarlar Sözlüğü. Samsun: Sönmez Ofset Matbaacılık.
• Bilgili, M. F. (1938). “Atatürk, Mustafa Kemal, 1881-1938 Atatürkçülük”. Atatürk’ün Hayat Felsefesi. Hatay.
• Birsel, H. ve Özkaya Duman, O. (2013). “Entellektüel Bir Kadro Hareketi Olarak Hatay Halkevi Dergisi”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 8(2). 47-58. http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1741460664_4Birsel_Haktan-trh_47-58.pdf. 23 Ocak 2019.
• Chomsky, N. (1967a). A Special Supplement: The Responsibility of Intellectuals. https://www.nybooks.com/articles/1967/02/23/a-special-supplementthe-responsibility-of-intelle/. 23 Şubat 2019.
• ___________(1967b). The Responsibility of Intellectuals. https://chomsky.info/19670223/#fn21. 23 Şubat 2019.
• ___________(2011). Entelektüellerin Sorumluluğu. (N. Ersoy, çev.). (söyleşi) M. Albert (1993) Z Magazine. İstanbul: BGST Yayınları.
• Chomsky, N., ve Albert, M. (2011, September 27). “The Responsibility of Intellectuals-Part I”. Transcript of Z Video DVD The Chomsky Sessions One: The Responsibility of Intellectuals an interview with Noam Chomsky and Michael Albert. (söyleşi). https://zcomm.org/zcommentary/the-responsibility-of-intelletals-part-i-by-noam-chomsky/. 23 Şubat 2019.
• Çelenk, G. (tarih yok). Hatay’ın Kurtuluş Mücadelesi Anıları - Özgeçmiş. http://selimcelenk.blogspot.com/2008/10/zgemi_11.html. 28 Şubat 2019.
• ___________(23 Temmuz 1997). Hatay’ın Kurtuluş Mücadelesi Anıları - Sunuş. http://selimcelenk.blogspot.com/2008/10/sunu_11.html.28 Şubat 2019.
• Çelenk, S. (tarih yok-1). Hatay’ın Kurtuluş Mücadelesi Anıları/49 - Sonuç ve Kapanış. http://selimcelenk.blogspot.com/2008/10/sonu-ve-kapani.html. 28 Şubat 2019.
• ___________(tarih yok-2). Hatay’ın Kurtuluş Mücadelesi Anıları-Hatay’ın O Günleri ve Bir Düzeltme. http://selimcelenk.blogspot.com/2008/10/hatayin-o-gnleri-ve-bir-dzeltme.html. 28 Şubat 2019.
• Duman, O. Ö. (2013). “İşgal’den İltihak’a Hatay’da Entelektüel Bir Kadro Hareketi: ‘Yenigün Gazetesi ve Yenigüncüler”. Tarih Okulu Dergisi (TOD). 6(16). 397-422. doi: 10.14225/Joh379.
• Fani, A. İ. (1998). Bir 150’liğin Mektupları-Ali İlmi Fani’den Rıza Tevfik’e Mektuplar. A.Uçman ve H. İnci (der.). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Felek, B. (23 Aralık 1979). “Birbirine Girdiler”. Milliyet. 2-12. http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1979/12/23. 28 Şubat 2019.
• İslam, İ. (2009). “Milli Mücadele’ye Muhalif Bir Gazete: Ferdâ”. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 12. 158-174.
• Karaca, E. (2007). 150’likler. İstanbul: Altın Kitaplar.
• Karay, R. H. (1998). Sürgün. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• ___________(2009). Bir Ömür Boyunca. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• ___________(2014). Bu Gazeteciler. T. Birkan (haz.). İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• ___________(2015). Minelbab İlelmihrab. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Özkaya, O. (2015). “Hatay’da Basın Hayatı”. M. Eriş ve H. Çoruh (ed.). 81 İlde Kültür ve Şehir: Hatay. (251-260). Hatay: Hatay Valiliği Neşriyatı Boğaziçi Yayınları.
• Sarı, Z. (2009). Dünden Bugüne Antakya Basını. Hatay: Antakya Gazeteciler Cemiyeti Yayın Organı.
• Soysal, İ. (1985). 150’likler. İstanbul: Gür Yayınları.
• Tekin, M. (1985). Hatay Basın Tarihi. Hatay: Kültür Basımevi.
• Ünal, Y. (2013). “Refik Halit Karay, Kirpi’nin Dedikleri”. Tarih Araştırmaları Dergisi. 32(53). 337-342.
• Yümlü, M. (2010). “Yüzellilikler Meselesi, Mesud Fani ve Risalesi Üzerine Bir İnceleme”. History Studies. 3(1).