Kurtuluş Savaşı Kartpostallarındaki Simgesel Anlatım ve Romantik Akıma İlişkin Bir Okuma

Yıl 2022, Sayı: 10, 12 - 30, 21.10.2022

Oya Şenyurt

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2022.5.10.167

Öz

Kartpostallar 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra dünyada kullanımı artan iletişim araçlarıdır. Çok çeşitli içeriklerle basılan kartpostalların çeşitli siyasi olaylar ve değişimler sebebiyle propaganda amaçlı olarak üretildiği de bilinmektedir. Bu yazının konusunu Atatürk Kitaplığı’nda reprodüksiyonlarına ulaşılan yedi adet Kurtuluş Savaşı Propaganda kartpostalı oluşturmaktadır. Makalede, Milli Mücadele yıllarında Selahattin Ömer tarafından basılan kartpostalların üzerindeki yazılı ifadelerle bağlantılı olarak kadın, mekân ve nesnelere ilişkin simgesel anlatımların çözümlenmesi amaçlanmıştır. Türk edebiyatında vatan sevgisi ve millet üzerine romantik şiirleriyle bilinen Namık Kemal ve Tevfik Fikret’in eserlerinden alıntılar bulunan kartpostallar, halkta milli birliği yaratmak amacını taşımaktadır. Kartpostallardaki şiirsel ifadeler ve çizimler üzerinden yapılan çözümlemeler sonucunda kadın figüründe görülen derin çaresizlik, esrik tavırlar, geçmiş dönemlerin şanlı zaferlerinin yad edilmesi, nostalji, melankolik ruh hali gibi tespitler resim sanatında yer alan romantik üslubun verileri olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kartpostal, Kurtuluş Savaşı, Romantizm

A Reading on Symbolic Expression and Romantic Movement in the Postcards of the War of Independence

Öz

Postcards are communication tools that have increased in use in the world after the second half of the 19th century. It is also known that postcards printed with a wide variety of content were produced for propaganda purposes due to various political events and changes. The subject of this article is seven Liberation War Propaganda postcards, the reproductions of which are available in the Atatürk Library. In this article, it is aimed to analyze the symbolic expressions related to women, places and objects in connection with the written expressions on the postcards printed by Selahattin Ömer during the years of the National Struggle. Postcards with quotations from the works of Namık Kemal and Tevfik Fikret, who are known for their romantic poems on patriotism and nation in Turkish literature, aim to create national unity in the people. As a result of the analyzes made on the poetic expressions and drawings on the postcards, determinations such as the deep desperation, ecstatic attitudes, commemoration of the glorious victories of the past periods, nostalgia and melancholic mood in the female figure were determined as the data of the romantic style in the art of painting.

Anahtar Kelimeler

Postcard, War of Independence, Romance

Kaynakça

• Akagündüz, Ü. (2015). II. Meşrutiyet döneminde kadın olmak. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Aksakal, H. (2014). Tanzimat’tan günümüze Türk politik kültüründe romantizm (doktora tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Avşar, S. (2010). Milli mücadelede propaganda faaliyetleri (1918-1923) (doktora tezi). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bülbül, A. H. (2020). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e sanatın propaganda aracı olarak kullanılması. İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayıncılık.