BİR SEMTE ADINI VEREN BOMONTİ BİRA FABRİKASI

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1 - Aralık, 26 - 56, 31.12.2017

Nevzat Sağlam

Öz

Yerleşim yerlerinin taşıdığı
isimlerin bazı hikâyeleri vardır. İstanbul
Şişli'de bir semtin ismi olan Bomonti, adını İsviçreli
Bomonti biraderlerin 1892 yılında burada kurdukları bira fabrikasından
almıştır. Bu makalenin amacı Bomonti ailesinin biyografisini ortaya koymak olmayıp,
Bomonti Bira
Fabrikası'dır. Konu ele alınırken mevcut kaynakların yanında
kullanılmamış arşiv belgelerinden de yararlanılmış, fabrikanın kuruluşu,
işleyişi ve ticârî faaliyetleri ortaya
konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca bir dönem buz imtiyazını da elinde tutan Bomonti
ailesinin buz imtiyazı konusuna da makalede yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bomonti, Bira, Buz, Feriköy, Şişli

Kaynakça

• KAYNAKÇA Arşiv Belgeleri Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Nafia Vekâleti BCA, 230/115-16-1; 37-50-1. BCA, 115-16-1; 37-50-1. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Bâb-ı Âl-i Evrak Odası BOA, BEO, 293/21901. BOA, BEO. 641/48059. BOA, BEO. 534/40010. BOA, BEO. 271/20290. BOA, BEO 181/13548. BOA, BEO. 1525/114309. BOA, BEO. 4338/325338. BOA, BEO. 4194/314490. BOA, BEO. 535/40117. BOA, BEO. 1536/115199. BOA, BEO. 2896/217153. BOA, BEO. 3274/245477. Dâhiliye Nezâreti Emniyet-i Umûmiye BOA, DH. EUM. 3. Şb. 21/23. BOA, DH. EUM. 5. Şb. 70/1. BOA, DH. EUM. 5. Şb /69/1. Dâhiliye İdâre BOA, DH. İD. 131/1. BOA, DH. İD. 70-2/57. BOA, DH. İD. 220/7. Dâhiliye İdare-i Umumiye BOA, DH. İ. UM. 18/55. Dâhiliye Mektûbî BOA, DH. MKT. 2402/98. BOA, DH. MKT. 2401/59. BOA, DH. MKT. 1208/69. BOA, DH. MKT. 2816/5. BOA, DH. MKT. 2557/41. BOA, DH. MKT 869/25. Hariciye Hukuk Kısmı BOA. HR. H. 332/20. Hariciye Nezâreti Hukuk Müşavirliği İstişare Odası BOA, HR. HMŞ. İŞO. 4/4. BOA, HR. HMŞ. İŞO. 56/24. Hâriciye Siyâsî BOA, HR. SYS. 2003/1. Hariciye Nezâreti Umûr-i Hukuk-i Muhtelita BOA, HR. UHM. 158/65. BOA, HR. UHM. 136/2. İrâde Taltifât BOA, İ. TAL. 68/20. İrâde Rüsûmât BOA, İ.RSM. 2/14. Şûrâ-yı Devlet BOA ŞD. 2983/38. BOA, ŞD. 1253/19. BOA, ŞD. 813/33. BOA, ŞD. 3123/56. BOA, ŞD. 2982/22. BOA, ŞD. 362/66. BOA, ŞD. 3029/70. BOA, ŞD. 1221/47. Zaptiye Nezâreti BOA, ZB. 376/67. BOA, ZB. 361/13. Diğer Kaynaklar Akbulut, Uğur; “Meyhanelerle Mukaddes Mekânlar Arasında Mesafe Tayini”, Karadeniz Araştırmaları, S. 49, Bahar 2016. Arpacık Elvan, “Köpüklü Nektar Bira”, Paylaşım, Kartonsan Yaşam Kültür Dergisi, 2009/3. Başgelen, Nezih; Geçmiş Zamanda Şişli, Kentbank yay, İstanbul 1998. Büyükkürkciyan, Talin; Feriköy Anılarda, Heyamola Yayınları, İstanbul 2010. Damlıbağ, Fatih; “Bomonti Buz Şirketinin Piyasa İlişkileri”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Journal Of Modern Turkish History Studies, XVI/32 (2016-Bahar/Spring). Düstur I; C. 2, C. 5, C. 6, C. 8. Düstur; Mütemmim. Eldem, Vedat; Osmanlı İmparatorluğu’nun İktisadi Şartları Hakkında Bir Tetkik, TTK, Ankara, 1994. Evliya Çelebi; Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi, (haz. Yücel Dağlı), Yapı Kredi Yayınları, 1. Kitap, İstanbul, 1995. Kantar, Melis; “Bomonti Bira Fabrikası”, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü, Basılmamış Final Sunusu, İstanbul, 2015. Komisyon, “Feriköy”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı/Tarih Vakfı yay. C. 3, İstanbul 1994. Ökçün, Gündüz; Osmanlı Sanayi 1913-1915 İstatistikleri, Hil Yayın İstanbul, 1984. Pınar, İlhan; Gezginlerin Gözüyle İzmir, XIX Yüzyıl II, Akdem Kitabevi, İzmir, 1996. Sandalcı, Mert; Osmanlı'dan Cumhuriyet’e Biraya Dair Objeler Belgeler Fotoğraflar, Mas Matbaa, İstanbul, 2009. Serahsî, Mebsut, (Ed. Mustafa Cevat Akşit), Gümüşev C.13, İstanbul, 2008. Sertoğlu, Midhat; Osmanlı Tarih Lügatı, Enderun Kitabevi, İstanbul, 1986. Şahin, Harun; “Osmanlı Vergi Sisteminde Reform ve Temettü’ Vergisi”, CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, , C. 37, S.1, 2013. Tanyeli, Gülsün-İkiz, Deniz; “İstanbul'da Bir Endüstriyel Miras Örneği: Bomonti Bira Fabrikası”, Tüba Ked, 7/2009. Tümertekin, Erol; Bomonti, İstanbul Ansiklopedisi, C. 2, İstanbul, 1994. Ünal, Mehmet Ali; Osmanlı Tarih Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul, 2011. Yentürk, Aybala; “Osmanlı'dan Günümüze Bira”, TMMOB Gıda Mühendisliği Dergisi, S. 6, 1999. Zat, Vefa; “Bomonti Bira Fabrikası”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı, C. 2, İstanbul, 1994. _________, “Meyhaneler”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı, C. 5, İstanbul, 1994. _________, Âdâbıyla Rakı ve Çilingir Sofrası (7. Baskı), İletişim Yayınları, İstanbul, 2010.